-
Laatst bijgewerkt op
De klimaatverandering, het verlies aan biodiversiteit en de vervuiling vormen een bedreiging voor de welvaart en het welzijn. Alle landen hebben te kampen met de negatieve gevolgen van deze drievoudige leefmilieucrisis maar het zijn de armste landen die het hardst getroffen worden. Multilaterale afspraken, internationale samenwerking en solidariteit zijn nodig om deze crisis het hoofd te bieden.
Rol van de Verenigde Naties
De 3 zogenaamde Rio conventies vormen de belangrijkste pijlers van de internationale samenwerking op het vlak van milieu.
De drie Rio-conventies richten zich op de volgende cruciale milieuproblemen:
- United Nations Framework Convention on Climate Change (UNFCCC): Dit verdrag heeft als doel de gevaarlijke antropogene beïnvloeding van het klimaatsysteem te voorkomen. Het legt de basis voor internationale samenwerking om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen en de gevolgen van klimaatverandering aan te pakken. In 2015 werd het Akkoord van Parijs afgesloten dat als doel heeft de opwarming van de aarde te beperken tot ruim onder 2 graden Celsius, en liefst tot 1,5 graad Celsius, ten opzichte van het pre-industriële tijdperk.
- Convention on Biological Diversity (CBD): Dit verdrag richt zich op de bescherming van de biodiversiteit op aarde. Het doel is om de verscheidenheid aan leven op aarde te behouden en duurzaam te gebruiken. Het verdrag behandelt onderwerpen als het behoud van ecosystemen, de duurzame exploitatie van biologische rijkdommen en de eerlijke en billijke verdeling van de voordelen die voortvloeien uit het gebruik van genetische hulpbronnen.
- United Nations Convention to Combat Desertification (UNCCD): Dit verdrag richt zich op de bestrijding van landdegradatie, vooral in droge en semi-aride gebieden. Het doel is om de productiviteit van deze gebieden te herstellen en te behouden, en de levenskwaliteit van de mensen die daar wonen te verbeteren.
De conventies komen elk jaar of om de 2 jaar bij elkaar via de zogenaamde COPs of Conference of the Parties. Vooruitgang verloopt zeer moeizaam. De tegenstellingen tussen de verschillende landen zijn enorm groot. Er is ook een enorme nood aan internationale financiering.
De Verenigde Naties spelen ook een essentiële rol op het vlak van duurzame ontwikkeling. In september 2015 wordt de 2030 Agenda voor Duurzame Ontwikkeling en 17 de Sustainable Development Goals (SDGs) formeel aangenomen door de Algemene Vergadering van de VN.
Gedurende de komende 15 jaar vormt de Agenda 2030 een actieplan om de mensheid te bevrijden van armoede en de planeet op de koers richting duurzaamheid te plaatsen. De 17 doelstellingen die één en ondeelbaar zijn reflecteren de drie dimensies van duurzame ontwikkeling, namelijk: het economische, het sociale en het ecologische. De 2030 Agenda is een universele agenda die geldt voor alle landen, ook de ontwikkelde landen. De opvolging gebeurt door het High Level Political Forum (HLPF).
Duurzame ontwikkeling wordt momenteel gehinderd door een internationale context van grote onzekerheid en geopolitieke spanningen en de drievoudige planetaire crisis. We zijn halverwege de implementatie van de Agenda 2030 en de wereldwijde inspanningen in dit verband zijn alarmerend onvoldoende. De wereld is ernstig van koers geraakt als het gaat om het bereiken van de SDG's.
Rol van de FOD BZ en de Belgische ontwikkelingssamenwerking
België is lid van de 3 VN conventies en onderschrijft ook de Agenda 2030. De EU spreekt meestal met 1 stem in de opvolging van de 3 VN conventies en de Agenda 2030. De EU standpunten worden onderhandeld in verschillende raadswerkgroepen van de Europese Raad.
De Directie Milieu en Klimaat (MD8) coördineert het Belgische buitenlandbeleid inzake klimaat en leefmilieu. De Directie MD8 fungeert bovendien als aanspreekpunt voor het Antarctica Verdrag. De Directie MD8 zetelt in de Belgische overleginstanties over het internationale klimaat- en leefmilieubeleid, in de EU-Raadswerkgroepen en neemt deel aan de COP vergaderingen en het HLPF.
Bij de uitvoering van deze opdrachten houdt de Directie MD8 nauw voeling met de Belgische vertegenwoordigingen bij de EU en bij multilaterale organisaties, met het Belgische diplomatieke netwerk in de partnerlanden en met diverse actoren uit de academische wereld, NGO’s, het bredere middenveld en de private sector.
Daarnaast verzekert MD8 de integratie van klimaat- en milieudoelen in de verschillende instrumenten van de Belgische ontwikkelingssamenwerking. MD8 beheert ook de Belgische bijdragen aan multilaterale klimaat- en leefmilieufondsen en aan bilaterale projecten in samenwerking met multilaterale partnerorganisaties. De wet op Ontwikkelingssamenwerking van 19 maart 2013 stelt dat elke interventie van de Belgische Ontwikkelingssamenwerking “de bescherming van het leefmilieu en van de natuurlijke hulpbronnen, met inbegrip van de strijd tegen klimaatverandering, droogte en wereldwijde ontbossing” moet integreren. MD8 zorgt ook voor de rapportering van de financieringsdoelstellingen.
