12 redenen waarom bossen belangrijk zijn

De economische waarde van de diensten die bossen wereldwijd leveren, wordt geschat op 16,2 biljoen dollar. Ze zouden ook instaan voor jobs voor meer dan 13 miljoen mensen. De diensten omvatten naast de voorziening van zuiver water en lucht, onder meer tal van niet te missen producten, om maar te noemen: hout (bouw, meubels, papier, energie…), harsen, vruchten, honing, ingrediënten voor geneesmiddelen, cosmetica en detergenten… Ze spelen ook een rol bij het toerisme. Nog steeds hangt ongeveer een derde van de wereldbevolking voor hun dagelijkse noden af van bossen en bomen, vooral om te koken en te verwarmen.

Al deze dieren, planten, schimmels en bacteriën leveren onmisbare diensten voor de natuur en voor de overleving van de mens. Ze zijn tevens van onschatbare economische waarde.

Als behoeder van de biodiversiteit op het land, vormen bossen een schatkamer aan geneeskrachtige planten en ingrediënten voor geneesmiddelen. Zowat 75% van de meest voorgeschreven geneesmiddelen halen componenten uit bossen. Om nog te zwijgen van de helende impact van zuiver water en lucht en van een gezonde wandeling door een bos.

Eén enkele volgroeide loofboom produceert voldoende zuurstof voor 2 à 10 mensen. Zonder zuurstof is het leven zoals we het kennen niet mogelijk. Hoewel het plantaardig plankton van de oceanen voor minstens de helft van de zuurstof wereldwijd instaat, spelen ook bossen een sleutelrol.

Waar bossen groeien, sijpelt regenwater gemakkelijker tot diep in de bodem. Zo voeden ze grondwater, bronnen en rivieren. Op grote hoogte kunnen nevelwouden vocht aan mist en wolken onttrekken.

Normale neerslagpatronen zijn in sterke mate afhankelijk van bossen. Niet alleen omdat ze massaal water verdampen, maar ook omdat ze biologische partikels uitstoten zoals stuifmeel en schimmelsporen, die dienen als kern voor regendruppels of sneeuwkristallen. Kustbossen zuigen vochtige lucht aan van over de zeeën en voeren die tot in het droge binnenland. De effecten kunnen zich over duizenden kilometers laten voelen. Bossen zijn dus essentieel in tijden van klimaatverandering waarin meer en langere periodes van droogte voorkomen.

Onder de kruinen van bomen en bossen ligt de temperatuur merkelijk lager dan in open gebieden of in de stad. Bomen gebruiken immers zonne-energie om vocht te verdampen wat een afkoelend effect heeft. Eén enkele boom vertoont een gelijkaardig koelingseffect als de airco’s van twee doorsnee huishoudens. Daardoor kan de oppervlaktetemperatuur van beboste gebieden tot 20°C koeler zijn die van bebouwing of het asfalt op de weg.

Na oceanen vormen bossen het grootste koolstofreservoir. Hoe meer bossen, hoe minder CO2 in de lucht en hoe lager de opwarming van de aarde. Dat komt bovenop het natuurlijke koelingseffect van de bossen (zie punt 7). Ongeveer 18% van de huidige opwarming van de aarde is te wijten aan het verlies van bossen.

Waar bossen groeien, komen overstromingen minder voor. Onder meer omdat er bij hevige regenval veel meer water in de bodem sijpelt en dus niet rechtstreeks in de rivieren stroomt. Mangrovebossen beschermen de kust tegen tsunami’s. Bossen beperken ook het risico op grondverschuivingen, lawines en zandstormen.

Dankzij bossen en bomen vloeien bij neerslag minder vruchtbare bodempartikels weg. De wortels van bomen halen voedingstoffen uit de diepe bodem naar de oppervlakte. De afgevallen bladeren voeden de bodem en het bodemleven.

Niet alleen kamerplanten, ook bossen zuiveren de lucht van polluenten, onder meer van koolstofmonoxide, zwaveldioxide, stikstofdioxide en fijn stof. Ook verontreinigde bodems kunnen ze helpen zuiveren.

Groen maakt gelukkig, en bossen des te meer. De atmosfeer van een bos brengt ons tot rust.

Voornaamste bronnen: Department of Economic and Social Affairs Forests en Mother Nature Network