25 jaar Belgo-Britse conferentie: weerbaarheid in woelige tijden

Een Belgo-Britse conferentie leverde boeiende discussies op over weerbaarheid qua veiligheid en gezondheid. En over de nood aan veerkrachtige en samenhangende samenlevingen in deze turbulente tijden. Ook solide partnerschappen zoals deze met onze Britse buur zijn een must.

Op 25 maart 2025 vond de 17^de Belgo-Britse conferentie plaats in het Egmontpaleis in Brussel – 25 jaar na de allereerste editie in Brugge in 2000, een zilveren jubileum dus.
 

Originele formule

De oorsprong ervan gaat terug tot een ontmoeting eind 1999 tussen de toenmalige premiers van beide landen: Tony Blair en Guy Verhofstadt. Zij vonden het zinvol om regelmatig een gedachtewisseling op hoog niveau te organiseren tussen politici, academici, zakenlui en professionals uit de civiele samenleving.

De formule is in die zin origineel omdat ze breder gaat dan louter contacten op niveau van regeringen. Een Belgo-Britse conferentie biedt immers een platform waarin de ruimere samenleving van het Verenigd Koninkrijk en België in alle vrijheid van gedachten kan wisselen. En dat bouwt bruggen én levert inzichten op over hoe beide landen hun uitdagingen het best kunnen aanpakken.
 

Weerbaarheid

Zo’n Belgo-Britse conferentie wordt gezamenlijk georganiseerd door de FOD Buitenlandse Zaken en de Foreign, Commonwealth and Development Office (FCDO) in nauwe samenwerking met de Belgische en de Britse ambassades. Covoorzitters prof. Alexander Mattelaer (Egmontinstituut) en Sir Robin Niblett (oud-directeur van Chatham House) leiden het event in goede banen. Tussen 2016 en 2022 ging de conferentie uitzonderlijk niet door omwille van de Brexit en de coronapandemie. Ze vindt afwisselend plaats in het VK en in België.

Voor elke conferentie wordt een thema gekozen dat het best aansluit bij de noden van het moment. Zo kwamen al globalisering, tewerkstelling en natuurlijke hulpbronnen aan bod. Voor de jubileumeditie dit jaar opteerden de organisatoren voor weerbaarheid, een begrip dat je wel meer hoort dezer dagen. Want in tijden waarin alles op losse schroeven lijkt te staan, dienen we meer dan ooit veerkracht te bezitten en in staat te zijn om kalm, bedacht en soepel te reageren op de snel veranderende omstandigheden.
 

Whole of society

Er stonden 3 panels op het programma die debatteerden over respectievelijk nationale veiligheid, gezondheidszorg en de generatiekloof. Qua nationale veiligheid leek iedereen het er over eens dat onze defensiecapaciteit verhoogd moet worden. Zo kunnen beide buurlanden hun veerkracht verhogen door onder meer hun zeemacht meer te laten samenwerken op de Noordzee, te strijden tegen cyberaanvallen en hun infrastructuur zoals onderzeese kabels beter te beschermen.

Maar veiligheid gaat verder dan louter defensie of krijgsmacht. Waarachtige veiligheid is pas mogelijk als de volledige natie erbij betrokken wordt, zowel op niveau van de overheid als van de samenleving: whole of government, whole of society. Beide landen willen daar goede praktijken over uitwisselen.

Bovendien mag daarbij de strijd tegen de klimaatverstoring niet naar de achtergrond verschuiven. Extreem weer, zoals overstromingen, droogte en natuurbranden, kan immers een zware hypotheek leggen op de nationale veerkracht.
 

Vertrouwen herwinnen

Het panel rond gezondheidszorg trok lessen uit de respons op de coronapandemie. Burgers moeten beter geïnformeerd en betrokken worden en preventie – het voorkomen van gezondheidsproblemen – moet meer aandacht krijgen. Voorbereid zijn (preparedness) volstaat niet. We moeten klaar staan (readiness) voor een nieuwe pandemie – die altijd enigszins anders zal zijn – en onmiddellijk in actie kunnen treden. Toegankelijke data spelen een sleutelrol.

En wat met de opdelingen in de maatschappij? Snelle, onvoorspelbare evoluties zorgen voor onrust. Ouderen vertonen soms de neiging om zich terug te trekken in nostalgie naar schijnbaar betere tijden terwijl jongeren vaak met angst naar de toekomst kijken. Bij beide groepen brokkelt het vertrouwen in openbare instellingen af.

Overheden moeten zich dan ook de vraag stellen hoe ze het vertrouwen van de burger kunnen herwinnen. Met een grotere economische veiligheid – betaalbare woningen, zinvolle jobs… – komen we al een heel eind ver. Voorts kunnen we burgers nauwer betrekken bij onze waarden – via degelijk onderwijs - en beter uitleggen waar bijvoorbeeld de belastingen voor gebruikt worden.
 

Bekende namen

Kortom, eens te meer leverde de Belgo-Britse conferentie rijke discussies op. Daarbij blijft steeds de insteek hoe we van elkaar kunnen leren en hoe we beter onze ervaringen kunnen uitwisselen. Want als puntje bij paaltje komt, heeft weerbaarheid veel te winnen bij solide partnerschappen. En met onze buur aan de overkant van het Kanaal onderhouden we alvast een diepe, rijk geschakeerde relatie die voor beide landen van onschatbare waarde is.

Aan de conferentie namen bekende namen deel als minister van Justitie Annelies Verlinden, minister van Defensie en Buitenlandse Handel Theo Francken, chef Defensie Frederik Vansina, het hoofd van het nationaal crisiscentrum Leen Depuydt, en de burgemeesters van Charleroi en Tienen, respectievelijk Thomas Dermine en Jonathan Holslag.

Aan Britse zijde onder anderen de minister van Justitie Lord Frederick Ponsonby of Shulbrede, de Britse ambassadeur in België Anne Sherriff en Milan Bogunovic, directeur Digitale Planning van het Ministerie voor Huisvesting, Gemeenschappen en Lokaal Bestuur.
 

Toekomst

Vooruitkijkend naar de toekomst en naar de volgende editie – die in het VK zal plaatsvinden – zullen België en het VK nauwe bondgenoten blijven om het hoofd te bieden aan wat voor nieuwe uitdagingen er zich ook aandienen. “Zonder partnerschappen kunnen we niet zo goed voorbereid en beschermd zijn als we zouden willen”, benadrukte Theodora Gentzis, voorzitster van het directiecomité van onze FOD tijdens de conferentie. “Laten we ons samen, kalm en goed geïnformeerd door deze geopolitieke storm slaan waarmee we momenteel geconfronteerd worden.”