60 jaar migratieakkoorden met Turkije en Marokko

In 1964 – 60 jaar geleden – sloot België migratieakkoorden af met Turkije en Marokko. Sindsdien leverden de Turkse en Marokkaanse gemeenschap een onmisbare bijdrage aan ons land. Om het gebeuren te herdenken organiseerde ons consulaat-generaal in Istanbul een muziekfestival met in Turkije bekende Belgo-Turken waaronder Hadise. Onze ambassade in Rabat ondersteunde diverse evenementen.  

Na WOII kende de Belgische economie een explosieve groei. In die mate zelfs dat de eigen bevolking niet in de vraag aan werkkrachten kon voorzien. Daarom sloot de Belgische overheid migratieakkoorden – in wezen arbeidsovereenkomsten - met diverse landen om ‘gastarbeiders’ aan te trekken. Eerst kwam Italië aan de beurt (1946), later onder meer Spanje (1956) en Griekenland (1957).

Migratieakkoorden in 1964

In 1964 sloot België migratieakkoorden met Turkije (16 juli) en Marokko (18 februari). Daarop trokken duizenden Turken en Marokkanen naar ons land, aangetrokken door de soepele migratievoorwaarden en het vooruitzicht op werk. Velen gingen aan de slag in de koolmijnen, naast onder andere de textiel- en metaalverwerkende industrie.

Beide migratiegolven hebben het aanzicht van ons land sterk gewijzigd. Juiste cijfers zijn onbekend, maar naar schatting telt de Turkse diaspora – Turken en afstammelingen van Turkse migranten - bij ons tussen de 200.000 en 300.000 personen. De gemeenschap van mensen van Marokkaanse herkomst zou ruim 700.000 personen omvatten.

Muziekfestival in Istanbul

Ons consulaat-generaal in Istanbul heeft de 60^ste verjaardag van het migratieakkoord met Turkije aangegrepen om de nauwe banden tussen beide landen voor het voetlicht te plaatsen. In het park van de prestigieuze Bilgi Universiteit organiseerde het een zomers muziekfestival met een originele invalshoek: allemaal muzikanten met Belgische roots.

Er zijn immers heel wat Belgo-Turken naar hun ‘land van herkomst’ teruggekeerd en er succesvol geworden – zonder hun Belgische roots te verloochenen. Vaak weten de Turken zelf niet dat deze ‘bekende Turken’ een band hebben met België. Door die band te belichten slaagde ons consulaat-generaal erin om de succesverhalen van de Belgisch-Turkse migratie in de verf te zetten.

Superster met Belgische roots

Eén van de muzikanten was Ramazan Kubat, een folkzanger geboren in Antwerpen en nu een grote naam in de Turkse folk-pop. Voorts Doğukan Manço, dj en zanger geboren in Luik als zoon van Baris Manço, één van de meest invloedrijke Turkse popmuzikanten. Ook nog Ali Pinar, acteur en zanger die zijn lager en middelbaar onderwijs in Brussel volgde. Ten slotte Ramazan Sesler, zoon van de Turkse klarinet-legende Selim Sesler.

Tussen de optredens door werden andere in Turkije bekende Belgo-Turken geïnterviewd. Met name Mahinur Göktaş, de huidige Turkse minister van Familiezaken – de enige vrouw in de regering van president Erdogan – en niemand minder dan de superster Hadise, een zangeres geboren in Mol die Turkije vertegenwoordigde op het Eurovisiesongfestival in 2009.

De Belgisch-Turkse kunstenaars Karl Talip en Jeroen De Moen schonken 17 werken die geveild werden voor de slachtoffers van de aardbeving in het oosten van Turkije. In totaal werd bijna 5.000 euro ingezameld.

Ruim 1500 bezoekers woonden het festival bij. Ze konden er tevens een breed assortiment aan Belgische en Turkse gerechten ontdekken terwijl ook de kinderen aan hun trekken kwamen.

Podcast met Tom Naegels

Aan de vooravond van het festival organiseerde ons consulaat-generaal een event voor vips: officiële genodigden, artiesten, sponsors en zo meer. Ze konden er luisteren naar de boeiende uiteenzetting van Tom Naegels – auteur van Nieuw België, Een migratiegeschiedenis 1944-1978 - over de eerste jaren van de Turkse migratie in België. De vicegouverneur van Istanbul – wiens dochter momenteel in België studeert – woonde het event bij.

Ten slotte breide het consulaat-generaal ook een Belgisch luik aan de herdenking. Het nodigde Alex Agnew en Andries Beckers uit – makers van Welcome To The AA, met ruim 450.000 luisteraars per maand een van de populairste podcasts. In de gebouwen van het consulaat namen zij een aflevering op van hun podcast met Tom Naegels over zijn boek en het thema migratie.

Moussem Belgica in Marokko

Onze ambassade in Rabat (Marokko) zette zelf geen grote activiteit op poten, maar ondersteunde wel door anderen georganiseerde evenementen. Zo stelde ze een werk van de kunstenares Randa Maroufi ter beschikking van Moussem Belgica. Dat kunstenfestival – van de hand van het Brussels kunstencentrum Moussem - vindt plaats in Tanger en Oujda, steden in 2 regio’s van waaruit de meeste Marokkanen migreerden na de Marokkaanse onafhankelijkheid.

De zaakgelastigde nam deel aan de slotceremonie van het project DIMOBEL, een samenwerkingsplatform gefinancierd door Wallonie Bruxelles International. Thema: hoe kunnen we de Belgisch-Marokkaanse corridor stimuleren en ondernemerschap en investeringen begeleiden?

Ten slotte werden een 10-tal panelen tentoongesteld tijdens de receptie naar aanleiding van onze nationale feestdag. Deze waren afkomstig van de ULB-tentoonstelling Belgica Biladi over de Marokkaanse migratie die voordien in Brussel opgesteld stond, onder andere in de Ravensteingalerij en aan het Warandepark.

60 jaar migratie vanuit Marokko en Turkije hebben België onmiskenbaar veranderd. De arbeidsmigranten droegen bij aan de economische ontplooiing van ons land. Ook vandaag leveren de afstammelingen een onmisbare bijdrage aan ons economisch, sociaal en cultureel weefsel. Beide posten wilden dat graag in herinnering brengen.