België beloont vrouwelijk ondernemerschap in Afrika en het Midden-Oosten

Op 26 januari 2023 ontvingen 4 jonge onderneemsters de Awa-prijs uit handen van H.K.H. Mathilde en minister van Ontwikkelingssamenwerking Gennez. Met de prijs wil België meer vrouwen aanmoedigen om ondernemer te worden en de entourage bewustmaken van de meerwaarde van dit ondernemerschap.

Vrouwelijk ondernemerschap is een belangrijke hefboom om de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (SDG) te realiseren. Daarom riep het Belgisch ontwikkelingsagentschap Enabel – op initiatief van de minister van Ontwikkelingssamenwerking – de Awa-prijs in het leven.

De prijs zet 4 veelbelovende vrouwelijke ondernemers uit Afrika en het Midden-Oosten in de kijker. Op die manier wil ons land vrouwen én mannen laten zien dat ondernemerschap synoniem kan staan met sociaal succes, persoonlijke ontwikkeling en positieve effecten op de gemeenschap – zonder het evenwicht in het gezin te verstoren.

Vrouwen vinden vaak meer obstakels op hun weg naar ondernemerschap dan mannen. In sommige landen mogen vrouwen zonder toestemming van hun man zelfs geen bankrekening openen of een onderneming starten. Meer dan 60% van de vrouwen in Afrika en het Midden-Oosten heeft dan ook geen bankrekening. Sommige gemeenschappen aanvaarden niet dat vrouwen zich tot ondernemer ontplooien. Allerlei sociale normen kunnen vrouwen ontmoedigen om een zaak op te zetten.

En dat is uiterst nadelig voor de samenleving. Want als een vrouw haar eigen zaak kan oprichten, genereert zij extra inkomen voor haar huishouden en versterkt zij haar positie binnen het gezin. Bovendien investeert zij 90% van haar inkomen opnieuw ten voordele van de familiekring, de plaatselijke gemeenschap en uiteindelijk de hele samenleving. Overigens, in landen waar loonarbeid schaars is, biedt ondernemerschap vaak de belangrijkste uitweg voor vrouwen en mannen om een inkomen bijeen te rapen.

De 4 laureaten van de allereerste Awa-prijs slaagden er alvast wel in uit te groeien tot succesvolle onderneemsters. Niemand minder dan Hare Majesteit Koningin Mathilde – tevens SDG-pleitbezorgster voor de VN – reikte op 26 januari 2023 de prijs uit, samen met minister van Ontwikkelingssamenwerking Caroline Gennez.

De laureaten zijn werkzaam in uiteenlopende branches:

• Kathia Iradukunda (Burundi) – Publieksprijs
  
  Deze 26-jarige onderneemster heeft een passie voor milieubescherming en ondernemerschap. Haar bedrijf Hyacinth Art House oogst woekerende waterhyacinten - een invasieve pestplant - uit het Tanganyikameer en verwerkt ze tot kunstproducten zoals tafelkleden, manden, tapijten en bureau-artikelen.
  
  In minder dan 2 jaar tijd heeft Hyacinth Art House meer dan 5 ton waterhyacinten verwijderd en 100 vrouwen opgeleid in weeftechnieken.

• Aminata Simpara (Mali) – Prijs ‘Start-up’
  
  Aminata Simpara’s bedrijf N’terini produceert sinds 2021 wasbaar en dus herbruikbaar maandverband. Daarmee wil het een economische en ecologische oplossing bieden voor ‘menstruatie-armoede’. Veel jonge vrouwen kunnen zich geen maandverbanden veroorloven en blijven daardoor thuis van school of werk tijdens de menstruatieperiode.
  
  N’terini voert ook tal van bewustmakingscampagnes uit om vrouwen zelfzekerder en onafhankelijker te maken. Op nog geen 2 jaar tijd heeft N’terini al 5000 gebruiksters bereikt en 6 banen gecreëerd.

• Credia Umuhire Ruzigana (Rwanda) – Prijs ‘Scale-up’
  
  Imanzi Creations – het bedrijf van de 25-jarige Credia Umuhire Ruzigana - biedt sinds 2019 romans, strips en bordspellen voor kinderen aan. Met spannende verhalen en sprookjes uit de rijke culturele geschiedenis van Rwanda, wil ze de alfabetisering bevorderen. Er zijn namelijk weinig bibliotheken en uitgeverijen in Rwanda en lezen is er geen gangbare hobby.
  
  In minder dan 3 jaar tijd publiceerde Imanzi Creations 5 boeken, 2 spelletjes en 2 beeldverhalen.

• Rim Machhour (Marokko) – Prijs ‘Innovatie’
  
  De 26-jarige Rim Machhour is de oprichtster van Dealkhir.ma, een innovatief solidair e-commerceproject. Mensen die online aankopen doen, krijgen via het platform Dealkhir de mogelijkheid een gift te doen aan solidaire gemeenschapsprojecten. En dat volledig gratis dankzij sterke partnerschappen met bedrijven. 
  
  In minder dan 2 jaar heeft Dealkhir.ma al 60 deals aangeboden, met meer dan 20 partners, ten gunste van 8 sociale projecten.

De laureaten van de Awa-prijs krijgen gedurende een week professionele begeleiding in België, met netwerkmogelijkheden en persoonlijke capaciteitsontwikkeling. In eigen land genieten ze een jaar lang van professionele begeleiding om hun onderneming verder te laten groeien.

De Awa-prijs wordt jaarlijks uitgereikt van 2023 tot en met 2026. 16 landen komen in aanmerking: de 14 partnerlanden van de Belgische Ontwikkelingssamenwerking + Mauritanië en Jordanië. Er is een budget van ongeveer 3,2 miljoen euro voorzien. Voor de allereerste Awa-prijs ontving Enabel ruim 2400 inzendingen.