België strijdt tegen mensenhandel

Mensenhandel is een vorm van moderne slavernij. Ze tast de democratische waarden en de menselijke waardigheid aan. Daarom zet België zich - samen met de VN – in om alle vormen van mensenhandel – seksuele uitbuiting, gedwongen arbeid… – uit de wereld te helpen.

Is slavernij iets uit het verleden? Zeker niet. Het mag dan al illegaal zijn, vandaag worden nog steeds mensen gedwongen om bepaalde handelingen uit te voeren. Een vorm van moderne slavernij is bijvoorbeeld mensenhandel. Dat is een misdaad waarbij een persoon een andere persoon uitbuit voor zijn eigen profijt.

Mensenhandelaars maken misbruik van de kwetsbare situatie van de slachtoffers om controle over hen uit te oefenen. Vaak gebruiken ze daarbij fysisch of psychologisch geweld en beperken ze de vrijheid van de slachtoffers. Ze kunnen hen ook economisch afhankelijk houden, voor voedsel, huisvesting of (verblijfs)documenten.
 

Verschillende vormen

Mensenhandel kan verschillende vormen aannemen. Zo worden bij seksuele uitbuiting de slachtoffers gedwongen om seksuele diensten te leveren ten bate van de uitbuiter. Deze kan slachtoffers manipuleren door hen goederen, geld of een beter leven te beloven.

Soms worden mensen gedwongen om te werken in mensonwaardige omstandigheden, voor veel lange uren met weinig of geen loon. Ook hier houdt de uitbuiter de slachtoffers vast in een toestand van afhankelijkheid. Dergelijke arbeidsuitbuiting kan in zowat alle sectoren voorkomen – onder meer in restaurants, de bouw of de landbouw.

Daarnaast kunnen mensen geforceerd worden om misdaden uit te voeren, bijvoorbeeld in jeugdbendes. De uitbuiter strijkt de winst op. Ook bedelaars bedelen soms onder dwang. Het is zelfs mogelijk dat slachtoffers uitgebuit worden voor hun lichaamsdelen. Uitbuiters leiden hen om de tuin met valse beloftes om hun organen voor bitter weinig geld te kunnen ‘kopen’. Vaak maken ze daarbij gebruik van geweld. Ook illegale migratie en gedwongen huwelijken vallen onder mensenhandel.

Alle vormen van mensenhandel zijn stuk voor stuk onaanvaardbaar. Ze tasten de menselijke waardigheid en de democratische waarden aan, alsook het respect voor het leven, de vrije keuze en het recht op een fatsoenlijk bestaan. Mensenhandel kan iedereen overkomen, waar ook ter wereld, ook bij ons.
 

België pionier

België is een pionier in de strijd tegen de mensenhandel. De Belgische overheid beschouwt het als een van zijn prioriteiten en wil de strijd nog opvoeren. Daarbij kiest ons land voor 4 invalshoeken: bescherming, preventie, vervolging en samenwerking.

In België bestaan er 3 gespecialiseerde centra voor steun aan slachtoffers van mensenhandel: PAG-ASA (Brussel), Payoke (Antwerpen) en Sürya (Luik). In geval van nood kunnen slachtoffers 24 uur op 24 bellen. Ze kunnen ook op een overzichtelijke website terecht: Belgian helpline for victims of human trafficking
 

Blue Heart Campagne

Maar ons land is ook internationaal actief. Zo sloten we ons in 2019 aan bij de Blue Heart Campagne die gestuurd wordt door het VN-Bureau voor Drugs en Misdaad (UNODC) in Wenen. Doel: het brede publiek, de civiele samenleving en de overheden bewust maken van deze plaag. Ieder jaar vindt op 30 juli de Werelddag tegen Mensenhandel plaats om de aandacht te vestigen op deze problematiek.

De Blue Heart Campagne vindt in België plaats onder de vlag van de FOD Justitie, maar ook onze FOD doet mee. Zo worden al onze posten – ambassades en consulaten – aangemoedigd om de campagne te steunen. Dat kan via sociale media maar evengoed via sensibiliseringsacties zoals een event of een ontmoeting met organisaties in het gastland die actief zijn in de strijd tegen de mensenhandel.

“Laat geen enkel kind achter in de strijd tegen mensenhandel”: niet minder dan 1 op de 3 slachtoffers van mensenhandel wereldwijd zijn kinderen. In 2024 focuste de campagne dan ook op de strijd tegen kinderhandel. Kinderen zijn immers extra kwetsbaar en tijdens mensenhandel hebben ze 2 keer zoveel kans op geweld dan volwassenen.
 

VN-Trustfonds voor Slachtoffers van Mensenhandel

Daarnaast is ons land een voorname donor van het VN-Trustfonds voor Slachtoffers van Mensenhandel (2 miljoen euro in 2018). Het fonds kent financiële steun toe aan grassroots-organisaties overal ter wereld die zich ontfermen over slachtoffers van mensenhandel.

Sinds zijn oprichting in 2010 kon het al 80.000 slachtoffers helpen, onder andere door onderdak te voorzien, gezondheidszorg, psychosociale steun, onderwijs, beroepstraining en toegang tot financiële inclusie. Voormalig minister Inge Vervotte is enige tijd lid geweest van de 5-koppige raad van bestuur.

Door zijn strijd tegen de mensenhandel draagt ons land ook bij aan de verwezenlijking van de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (SDG’s). Met name SDG5.2 (vrouwenhandel en seksuele en andere vormen van uitbuiting uitroeien), SDG5.3 (gedwongen huwelijken uitroeien), SDG8.7 (dwangarbeid en kinderarbeid uitroeien en mensenhandel en moderne slavernij beëindigen) en SDG16.2 (misbruik, handel en uitbuiting van kinderen beëindigen).