Bruggen bouwen in Tanzania

Het ambassadepersoneel – dus de ambassadeur en/of zijn medewerkers – bezoekt regelmatig projecten “op het terrein”. Dat is zeker het geval in een partnerland van de Belgische Ontwikkelingssamenwerking. Daar gaan immers diverse projecten door van het Belgisch ontwikkelingsagentschap Enabel, ngo’s en multilaterale instellingen. Gerealiseerd met Belgische financiering dus.

In Tanzania voert Enabel tegenwoordig al zijn projecten uit in Kigoma. Deze regio ligt in een uithoek van het land aan het Tanganyikameer, dicht bij de Burundese grens. Om projecten van Enabel te bezoeken, moeten onze medewerkers op post in Dar Es Salaam een afstand afleggen die vergelijkbaar is met die tussen Brussel en Barcelona.

Maar dat loont zeker de moeite. Zo bezocht onze ambassade er enkele keren een “bruggenproject”. Enabel bouwde er ondertussen al 31 stenen boogbruggen. Tegen 2022 moeten dat er 70 worden. Voor de bouw liet men zich inspireren door de stenen boogbruggen die de oude Romeinen al aanlegden. Om een uiterst solide brug te bouwen, volstaan lokaal verzamelde natuurstenen.

Een dergelijke brug is wel meer arbeidsintensief dan een moderne stalen of betonnen brug. Maar in Tanzania is dat net een voordeel, er zijn immers massa’s handen beschikbaar. De constructie van de bruggen creëert werkgelegenheid voor de plaatselijke gemeenschap. Tegelijkertijd voelt ze zich veel nauwer betrokken.

Het resultaat mag gezien worden! De stenen boogbruggen ogen heel mooi en zijn perfect geïntegreerd in het landschap. In vergelijking met moderne bruggen stoten ze 50-80% minder koolstof uit. Ze zijn ook 5 keer goedkoper. Je bouwt er dus 5 voor de prijs van 1! Zelfs vrachtwagens van 10 ton kunnen er over rijden. De boeren in de Kigoma-regio brengen nu veel vlotter hun producten naar de markt.

Al dat moois hebben onze ambassademedewerkers dus met eigen ogen kunnen aanschouwen. Maar echt evalueren en inspecteren doen we niet, stipt Jasmien De Winne aan, verantwoordelijke ontwikkelingssamenwerking op de ambassade in Dar Es Salaam. ‘De meeste projecten van Enabel en de ngo´s hebben hun eigen interne rapportering. Daarnaast worden ze halverwege en aan het einde van het project onderworpen aan een externe evaluatie. Deze externe evaluaties gaan formeel na of de beoogde resultaten bereikt werden. Vooral zij zijn een belangrijke aanvullende informatiebron voor ons.’

Toch zijn terreinbezoeken door onze ambassades meer dan zinvol. De Winne: ‘Zo’n bezoek laat eerst en vooral toe om in gesprek te gaan met de medewerkers van Enabel ter plaatse en met de lokale overheden. Dergelijke interacties geven een goeie indruk over hoe het project loopt, en hoe de relaties met de lokale gemeenschappen en overheden zijn.’

‘Ten tweede biedt de aanwezigheid van iemand van de ambassade een ideale gelegenheid om de Belgische inspanningen in Tanzania in de kijker te zetten. Zo opende ik vorig jaar samen met de gouverneur van de Kigoma-regio een waterproject dat proper water zal verstrekken aan duizenden inwoners van Kigoma. Meerdere Tanzaniaanse kranten hebben daarover bericht.’

‘Ten derde kan een ambassademedewerker problemen aankaarten met de lokale overheden als dat nodig zou zijn. Ten slotte heeft het zien van het project met eigen ogen nog als voordeel dat we er later met meer overtuiging over kunnen spreken bij ontmoetingen met andere donoren of met de nationale overheid.’

Vaak worden die bezoeken heel feestelijk opgevat. Soms dagen er honderden mensen uit de gemeenschap op en worden er ook heel wat hoge ambtenaren uitgenodigd. De Winne: ‘In Tanzania is het gebruikelijk dat er de nodige welkomstwoordjes en introducties uitgesproken worden. Het is soms niet evident om onder de brandende zon bij de les te blijven bij de speeches in het Swahili. Soms wordt er ook gezongen of gedanst. Twee jaar geleden werd er zelfs een toneeltje opgevoerd dat uitbeeldde hoe moeilijk het was om de rivier over te steken vóór de brug er was.’

De plaatselijke bevolking toonde zich dus heel dankbaar voor de stenen boogbruggen. Ook de Tanzaniaanse maatschappij verantwoordelijk voor de aanleg van plattelandswegen (TARURA) was uiterst tevreden over de door België aangebrachte bouwtechniek. Daarom besliste ze om die ook in andere regio’s toe te passen. Ze werkt zelfs aan een handboek in het Swahili voor toepassing in het hele land.

Het bruggenproject in Tanzania mag dus terecht een succesverhaal genoemd worden. En daarvan hebben onze ambassademedewerkers zich ter plaatse kunnen vergewissen.