Cijfer van februari 2025: België telt 302 diplomatieke missies uit het buitenland

Wist je dat België de grootste diplomatieke gemeenschap ter wereld verwelkomt? Naast 302 buitenlandse diplomatieke missies, huisvest België ook 186 ereconsulaten en 132 internationale organisaties.

België vormt een magneet voor vertegenwoordigingen uit het buitenland. Veel heeft te maken met de aanwezigheid van de EU, en ook wel met de NAVO. Want beide organisaties trekken heel wat diplomatieke missies aan die zich vlakbij, in Brussel, willen vestigen. De EU- en NAVO-lidstaten hebben er nu eenmaal een permanente vertegenwoordiging nodig. In totaal tellen we 302 buitenlandse diplomatieke missies: ambassades, permanente vertegenwoordigingen en consulaten-generaal, naast een aantal posten die zich op consulaire materie toespitsen.

Maar ook andere internationale gouvernementele organisaties hebben graag een hoofdzetel of afdeling in Brussel. Zo zetelen er 31 VN-agentschappen. Denk aan het VN-Kinderfonds (UNICEF), het VN-Ontwikkelingsprogramma (UNDP), de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) en de VN-Vrouwenorganisatie (UN Women). Alles samen zijn er 132 internationale organisaties in België – de Europese instellingen meegerekend – waarvan het merendeel in Brussel.

Ten slotte hebben we ook 186 buitenlandse ereconsulaten, verspreid over België. Ereconsuls zijn private personen die een bepaald land vertegenwoordigen – bijvoorbeeld een ereconsul voor Ierland in België – en bevoegd zijn om een aantal beperkte consulaire taken op zich te nemen. Vaak zijn dat personen met een uitgebreid lokaal netwerk in ons land.
 

Conventie van Wenen

Wat heeft dat te maken met de FOD Buitenlandse Zaken? Onze directie Protocol – kortweg het Protocol – beheert namelijk de administratieve en fiscale aspecten van het verblijf van de leden van deze internationale diplomatieke gemeenschap. Maar liefst 48.000 personen zijn bij het Protocol geregistreerd.

Deze taken vloeien voor uit de Conventie van Wenen, een internationaal verdrag dat bepaalt hoe een land dient om te gaan met het diplomatieke personeel uit het buitenland. Deze conventie moet de diplomatieke missies toelaten om vlot en onafhankelijk te functioneren als vertegenwoordiger van hun land in een ander land.
 

CD-nummerplaten

Zo genieten de medewerkers van ‘diplomatieke onschendbaarheid of immuniteit’: ze kunnen – zolang ze hun functie uitoefenen of de onschendbaarheid niet werd opgeheven – geen gerechtsvervolging ondergaan. Wat overigens niet betekent dat ze de wetten van hun gastland niet moeten respecteren!

Onze diensten reiken onder meer speciale verblijfstitels – een soort identiteitskaarten – en CD-nummerplaten uit voor het buitenlands diplomatiek personeel. En als een ‘bilaterale’ (= van land tot land) ambassadeur uit een ander land bij ons aankomt, ontmoet hij of zij eerst de chef Protocol om een kopie van zijn geloofsbrieven te overhandigen.

De directie is ook betrokken bij de erkenning van de panden van de buitenlandse diplomatieke missies als ‘officiële gebouwen’. De Belgische overheid is immers verantwoordelijk voor de externe beveiliging van officiële gebouwen en van het diplomatieke personeel. Op dit moment zijn er maar liefst 657 officiële gebouwen in ons land.

Het Interministerieel Comité Zetelbeleid – onderdeel van onder andere de FOD Buitenlandse Zaken – onderhandelt dan weer de ‘zetelakkoorden’ met de internationale gouvernementele organisaties en zorgt dat ze logistiek vlot kunnen functioneren.
 

Enorme troef

De grote internationale diplomatieke aanwezigheid betekent een enorme troef voor ons land. Doordat er bijna dagelijks buitenlandse ministers en staatsleiders naar Brussel afzakken, is onze hoofdstad uitgegroeid tot een regelrechte diplomatieke hotspot. Een groot deel van het diplomatieke werk van onze FOD speelt zich daardoor in Brussel af.

Maar ook economisch legt deze situatie ons geen windeieren. Het Brusselse gewest heeft grosso modo 20% van zijn economie te danken aan de grote internationale aanwezigheid (cijfer van 2020). Ook de Vlaamse rand rond Brussel pikt een graantje mee omdat veel expats zich daar gevestigd hebben.