Cijfer van mei 2022: 690 toelatingen voor overvluchten en passages door territoriale wateren in 2021

Vliegtuigen doorklieven het luchtruim van andere landen, schepen varen door vreemde territoriale wateren. En dat doe je niet zomaar! De regeling voor commerciële vliegreizen – het vliegtuig dat je in Zaventem neemt bijvoorbeeld – is in handen van de FOD Mobiliteit en Vervoer.

Maar wat met de buitenlandse militaire vliegtuigen die ons land willen aandoen? Of de vele staatshoofden en regeringsleiders die met een regeringsvliegtuig naar Brussel komen, internationale hoofdstad bij uitstek? Alle dergelijke staatsvluchten hebben een diplomatieke toelating nodig om ons land te overvliegen of er te landen. En daar staat de directie Internationaal Transportbeleid van onze FOD voor in.

Voor buitenlandse militaire vluchten werkt onze FOD daartoe samen met Defensie, voor civiele staatsvluchten is uitsluitend onze FOD verantwoordelijk. Denk aan de vele vips die naar ons land reizen – staatshoofden, regeringsleiders, ministers, hoge ambtenaren… – maar het kan ook over humanitaire vluchten gaan.

Een uiterst druk moment was bijvoorbeeld februari 2022. Toen vond een EU-top plaats, gekoppeld aan een top van de EU samen met de Afrikaanse Unie (AU). Dat betekende dat er een pak staats- of regeringsleiders met een regeringsvliegtuig naar België kwamen: bovenop de 26 EU-delegaties, nog een 50-tal AU-delegaties, meestal op het hoogste politieke niveau.

Ook eind maart was het zeer druk. Toen vonden in Brussel tegelijkertijd een EU-top, een NAVO-top en een top van de G7 plaats. Tientallen delegaties begaven zich naar Brussel, onder meer de Amerikaanse president Joe Biden en de Japanse premier. En die hadden allemaal een toelating nodig!

Let wel, ministers en hoge ambtenaren kunnen evengoed een commerciële vlucht nemen, die hebben geen toestemming nodig van onze FOD. Dat geldt enkel voor staatsvluchten met een apart vliegtuig.

Buitenlandse schepen die door onze territoriale wateren varen, hebben evenzeer een toelating nodig. De meeste zijn militair, maar er zijn ook enkele civiele onderzoeksschepen die bijvoorbeeld stalen uit de zee nemen voor diepzeeonderzoek. Vorig jaar werden in totaal 690 toelatingen verleend, schepen en vliegtuigen samengeteld.

Omgekeerd heeft België diplomatieke toelating nodig om over andere landen te vliegen. Ook daar speelt onze FOD een belangrijke rol. De directie Internationaal Transportbeleid fungeert als doorgeefluik voor de opdrachten van Defensie naar onze diplomatieke posten overal ter wereld. Zij vragen dan ter plaatse deze toelatingen aan.

Vorig jaar werden zo’n 1250 aanvragen ingediend voor Belgische militaire vluchten in het buitenland. Dat kan gaan over F16’s die zich in vreemd luchtruim begeven, maar ook voor een staatsbezoek door ons vorstenpaar – zoals onlangs naar Griekenland – moeten de toestemmingen voor overvluchten en landing geregeld worden.

Daarnaast werden in 2021 enkele tientallen toelatingen bekomen voor Belgische militaire schepen en onderzoeksvaartuigen.

Ook als er in noodsituaties Belgen vanuit het buitenland gerepatrieerd worden, regelt onze FOD, samen met Defensie, de nodige diplomatieke toelatingen. Dat was onder meer het geval toen in 2021 Belgen en rechthebbenden uit Afghanistan geëvacueerd werden met chartervluchten uitgevoerd door Air Belgium.

Tijdens de coronacrisis werden meer dan 11.000 Belgen gerepatrieerd. Marokko had zijn luchtruim gesloten, maar repatriëringsvluchten konden wel doorgaan mits een diplomatieke toelating. Zeer recent werden onze diplomatieke medewerkers uit Moskou opgehaald, na hun uitwijzing door Rusland. Ook die vlucht moest geregeld worden.

Voor een aantal landen – EU- en NAVO-lidstaten, enkele Afrikaanse landen… – beschikken we voor onze militaire vluchten over permanente toelatingen. In dat geval volstaat een melding van overvlucht, een paar dagen op voorhand.