Europalia 2023: Georgië, fascinerende smeltkroes van Oost en West

Europalia brengt dit najaar de fascinerende Georgische cultuur voor het voetlicht. Een ideale gelegenheid om dit vrij onbekende land op de grens van Europa en Azië beter te leren kennen.

  1. Laatst bijgewerkt op
Image
Gergeti Trinity Church

De Gergeti Trinity Church, een typisch zicht in het bergachtige Georgië. © Getty Images

Europalia brengt dit najaar de fascinerende Georgische cultuur voor het voetlicht. Een ideale gelegenheid om dit vrij onbekende land op de grens van Europa en Azië beter te leren kennen.

In 2022 – nog in coronatijden – zette europalia treinen en sporen in de kijker. Dit jaar koos de biënnale gewoontegetrouw weer voor een land: Georgië. Dit bergachtige land in de Kaukasus - gelegen aan de Zwarte Zee en grenzend aan Rusland, Turkije, Armenië en Azerbeidzjan – mag met recht een brug tussen Europa en Azië genoemd worden.

In zijn lange geschiedenis werd dit kleine maar gegeerde gebied vaak geheel of gedeeltelijk door omringende grootmachten overheerst. Naast Grieken passeerden er ook Romeinen, Perzen, Arabieren, Byzantijnen, Mongolen, Ottomanen en Russen. Al die volkeren leverden een bijdrage aan een wel heel bijzondere smeltkroes van culturen, al lieten ze soms evengoed een pad van vernieling achter.

Image
Basiani Ensemble

Het Basiani Ensemble legt zich toe op de popularisering van de traditionele Georgische polyfonie, een rode draad doorheen Europalia. © Basiani ensemble

Rijkgevuld programma

Hoog tijd om dit speciale, maar weinig gekende land aan de rand van Europa in de kijker te plaatsen, vond Europalia. Vanaf 4 oktober 2023 tot 14 januari 2024 kan je in heel België genieten van een rijkgevuld programma met tentoonstellingen, performances, concerten, film-, dans- en theatervoorstellingen en literatuur.

De traditie van de polyfonie (meerstemmige zang) – heel verschillend van onze westerse polyfonie - verenigt zowat alle Georgiërs en vormt een eerste rode draad doorheen het festival. Een tweede rode draad zijn ‘herinneringen’. Hoe ga je als maatschappij en als individu om met de herinneringen aan het Sovjetregime of aan recente en lopende conflicten? 

Ten slotte inspireert ook de unieke traditie van de ‘supra’s’ het programma: bijeenkomsten rond rijkelijk gevulde tafels, begeleid door speechende ceremoniemeesters en gezangen. Het volledige programma vind je op de website van Europalia.

Image
Polychroom borststuk met griffioenen en vogels Achaemenidisch en Colchisch Eerste helft 4e eeuw v.Chr.

Veelkleurig borstsieraad uit de 4de eeuw voor Christus (uit de expo ‘Georgië: een verhaal van ontmoetingen’). © Europalia

Toptentoonstellingen

Het festival heeft alvast 2 toptentoonstellingen in de aanbieding. In het Museum voor Kunst en Geschiedenis gaat de expo ‘Georgië: een verhaal van ontmoetingen’ door. Hier maak je kennis met de verrassende geschiedenis, kunst en cultuur van Georgië, beginnend met de nieuwe steentijd, zo’n 10.000 jaar voor Christus. De meeste van de gebrachte kunstwerken en informatieve documenten worden voor het eerst getoond buiten Georgië.

Door de invloed van uiteenlopende culturen beschikt Georgië over een erfgoed van ongekende rijkdom. Zo dient wijn – met ruim 8000 jaar het oudste cultuurgoed van Georgië  als uitgangspunt van de tentoonstelling. Ook metallurgie - goud en brons – speelde al heel vroeg een cruciale rol. Wist je trouwens dat de mythe van het Gulden Vlies zijn oorsprong vindt in Georgië? De regio was bij de Grieken gekend om zijn grote rijkdom aan goud.

Bozar zet dan weer de Georgische kunst in de etalage, meer bepaald de avant-gardekunst tussen 1900 en 1936. Vooral in het korte maar betoverend intermezzo van 1918 tot 1921 bloeide er een inspirerende avant-gardescene. In 1918 – na de val van het Russische rijk en de Oktoberrevolutie – riep Georgië zijn onafhankelijkheid uit maar werd al in 1921 ingelijfd bij de Sovjetunie.

Kortom, ook bij deze kersverse editie van Europalia gaat er een wereld voor je open.

Image
Vorstenpaar bezoekt de expo

Ons vorstenpaar bezoekt de expo ‘de avant-gardekunst tussen 1900 en 1936’ bij de lancering van Europalia Georgië. © FOD Buitenlandse Zaken

Europalia en onze FOD

De FOD Buitenlandse Zaken is al jarenlang een trouwe partner van Europalia. Hij kan zich immers volledig terugvinden in het oorspronkelijke doel van het festival dat al sinds 1969 bestaat: via kunst en cultuur de Europeanen dichter bij elkaar brengen en een dialoog tot stand brengen. Ondertussen komen ook geregeld landen buiten Europa aan bod.

Europalia is voor onze FOD dan ook een interessant diplomatiek instrument om de Europese eenmaking en de internationale samenwerking te promoten. Want voor een open economie als de onze is samenwerking met het buitenland uiterst belangrijk. Een goede verstandhouding met de buitenwereld en een positief imago van ons land zijn essentieel. En daar draagt Europalia sterk toe bij.