Floriade Expo 2022: inspiratieplek voor de groene stad van de toekomst

De Wereldexpo in Dubai hebben we al even achter de rug, maar wist je dat er ook zoiets bestaat als een internationale tuinbouwexpo? Sinds 1960 organiseert Nederland om de 10 jaar Floriade, dé ideale gelegenheid om de tuinbouw, met inbegrip van bloemen en bomen, in de kijker te zetten.

Zie het als een kruising tussen de Gentse Floraliën en een Wereldexpo, maar dan met meer aandacht voor groenten en fruit. Ook op de Floriade pakken diverse landen uit met een indrukwekkend paviljoen.

Dit jaar gaat de Floriade Expo door in Almere, de jongste stad van Nederland (° 1976), op een steenworp van Amsterdam, 5,5 m onder de zeespiegel gelegen. Vandaag telt de gemeente al ruim 210.000 inwoners, in 2030 zouden dat er al 350.000 kunnen zijn.

Steden boomen overal ter wereld. In 2050 zou maar liefst 68% van de wereldbevolking in steden wonen, op slechts 2% van het totale aardoppervlak. Op zich niet slecht als we meer ruimte willen laten voor natuur, maar hoe houden we die steden leefbaar? Met zoveel mensen opeengepakt en met een niet te stuiten klimaatverandering die steden extra zwaar zal treffen. Denk maar aan het hitte-eilandeffect: door de massale aanwezigheid van stenen en beton worden steden tijdens een hittegolf vele graden warmer dan het platteland.

Het thema van Floriade Expo 2022 is dan ook super actueel: Growing Green Cities. Als we steden leefbaar en leuk willen houden, moeten ze groen zijn. Op de Floriade kan je in detail ontdekken hoe we dat kunnen aanpakken.

De Floriade Expo spitst zich toe op 4 subthema’s. Naast Greening the City (welke bomen en planten passen er?) is er ook aandacht voor Feeding the City: kunnen bos- en stadslandbouw een rol spelen, of kunstmatig geproduceerd voedsel? Met Healthying the City laat de expo de zoektocht zien naar schone lucht, schone bodem en schoon water. Ten slotte toont Energising the City hoe we energie kunnen opwekken, opslaan en besparen.

België is alvast van de partij met een uiterst duurzaam paviljoen. Het bureau Nicolas Godelet Architectes & ingénieurs uit Yvoir bedacht een speels ontwerp naar het voorbeeld van de Belgische tuin. Je kan er een zinnenprikkelend parcours volgen langs onder andere eetbare planten zoals heemst, rode basilicum, lavas, Oost-Indische kers en muurbloem.

Het gebouw zelf illustreert diverse Belgische oplossingen. Zo werd er cross-laminated timber (CLT) gebruikt dat volledig recycleerbaar is, ofwel voor hergebruik in een ander gebouw, ofwel voor toepassing als meubilair. Daarnaast werden de muren en de tegels op de binnenplaats gemaakt uit samengeperste, niet-gebakken stenen uit aarde. De wanden werden bekleed met leem die kinderen gerust mogen aanraken.

Voor de armatuur van de verlichting en de flexibele wanden maakte het bureau gebruik van bioplastic op basis van algenzetmeel. Ten slotte werd er uiterst performant, duurzaam glas ingezet. Het bevat namelijk een argonvacuüm tussen binnen- en buitenglas om warmteverliezen tegen te gaan. En een kleine laag zilver op het buitenglas houdt infraroodstraling tegen, maar laat wel het zichtbare spectrum binnen. Op die manier vermijdt men oververhitting.

Kortom, een paviljoen als een manifest. Het wil het publiek bewust maken van de centrale rol die de architectuur speelt in een wereld die opnieuw moet opgebouwd worden. Alle materiaal is volledig herbruikbaar of afbreekbaar. Zonder menselijk ingrijpen zou het paviljoen op natuurlijke wijze kunnen verteren.

Natuurlijk zijn er daarnaast nog tal van andere boeiende paviljoenen. China kwam op de proppen met een poëtische bamboetuin en -gebouw. India toont een spiritueel pad van verbondenheid met de natuur terwijl Japan zijn traditionele ecologische levensstijl Satoyama uit de doeken doet. Satoyama verwijst naar een gebied rond steden en dorpjes dat bestaat uit landbouwgronden, irrigatievijvers, bossen en graslanden.

Frankrijk combineert slimme innovaties met simpele oplossingen zoals een innovatief zonnedak. Gastland Nederland illustreert wat er allemaal mogelijk is met biogebaseerde, lokale materialen. De Verenigde Arabische Emiraten spitsen zich toe op het grensvlak tussen land en zee.

Ook het terrein van 60 ha waar de expo plaatsgrijpt, zal gerecycleerd worden! Na afloop van de expo wordt het Floriade-terrein immers ontwikkeld tot de groene en gezonde stadswijk Hortus. Een stadswijk van de toekomst, zeggen de organisatoren.

De organisatie van het Belgische paviljoen ligt in handen van BelExpo (FOD Economie) die ook onze aanwezigheid op de Wereldexpo in Dubai op zich nam. Maar ook de FOD Buitenlandse Zaken speelde haar rol. Zo nam zowel het hoofdkwartier als onze ambassade in Den Haag deel aan de stuurgroepvergaderingen. Onze medewerkers waren betrokken bij de keuze van het terrein en bij de ontwikkeling van 10 permanente panelen over Belgische innovaties. En ze verzorgden de coördinatie met de gewesten en gemeenschappen.

Floriade Expo 2022 is een sterke aanrader voor al wie houdt van wat bloeit en groeit en voor wie begaan is met de toekomst van de planeet en inspiratie wil opdoen. Overigens kan je er ook terecht voor lekker eten, theater en kunst. Floriade Expo 2022 is nog te bezichtigen tot 9 oktober 2022. De site is vlot te bereiken met het openbaar vervoer.