Foto-expo brengt elite in Kinshasa oog in oog met conflict in Oost-Congo

Onze ambassade in Kinshasa (DR Congo) organiseerde een fototentoonstelling die de hartverscheurende realiteit van de ellende in Oost-Congo in beeld bracht. Doel: het nu al 25 jaar aanslepende conflict op de radar zetten van de politieke, diplomatieke en economische elite in de Congolese hoofdstad.

Al ruim 25 jaar wordt Oost-Congo geteisterd door een bloedig conflict. Een onontwarbaar kluwen van gewapende groeperingen strijden er met elkaar, en de bevolking is de dupe. Er vallen niet alleen veel dodelijke slachtoffers en gewonden, de mensen moeten er geregeld massaal op de vlucht, vrouwen ondergaan gruwelijke verkrachtingen… Het leed is enorm.

L’empire du silence

Het conflict in Oost-Congo is dan ook een prioriteit in het Belgisch buitenlands beleid. Begin februari 2023 trok minister van Buitenlandse Zaken Lahbib nog naar Angola en DR Congo om er te pleiten voor de onmiddellijke stopzetting van het geweld.

Met de steun van onze FOD realiseerde de Belgische regisseur Thierry Michel begin 2022 de film L’Empire du silence die een onthutsend en onverbloemd beeld biedt van wat er zich in de regio afspeelt. Ook de campagne Justice for Congo die de film van Michel en de problematiek in Oost-Congo meer bekendheid wil geven in Congo en België geniet onze steun.

Psychologische en fysieke afstand

Maar Congo is een gigantisch land. Daardoor is de politieke, diplomatieke en economische elite in hoofdstad Kinshasa zich onvoldoende bewust van de ernst van de situatie in die verre uithoek van het land. Meer nog, de psychologische en fysieke afstand tussen Oost-Congo en Kinshasa wordt vaak gezien als een van de grootste hindernissen om een duurzame oplossing te vinden voor het conflict in het Oosten.

Om die afstand te overbruggen, nam onze ambassade in Kinshasa het initiatief om er een expo te organiseren met foto’s van Oost-Congo. Ze deed daarvoor een beroep op Alexis Huguet, een van de meest vooraanstaande fotografen in Oost-Congo. De foto’s van deze topfotograaf van het Agence France Presse (AFP) werden al gepubliceerd in onder meer de New York Times, The Guardian en Le Monde.

Hartverscheurende realiteit

Uiteindelijk werden voor de expo 60 foto’s geselecteerd die een breed scala aan onderwerpen bespreekbaar maken. Van kindsoldaten over gendergerelateerd geweld tot humanitaire en medische bijstand in crisissituaties. Het zijn vaak harde beelden die de menselijke zijde van het conflict heel tastbaar maken.

Bovendien werden de foto’s vergezeld van een tiental heldere, informatieve bindteksten geschreven door een brede waaier aan Oost-Congo-experten. Onder anderen prof. Koen Vlassenroot (UGent), de onlangs overleden Belgische Congokenner Kris Berwouts, de Congolees Fred Bauma, lid van burgerbeweging Lucha en directeur van onderzoeksinstelling Ebuteli, en de Amerikaanse professor Jason Stearns, oprichter van de Congo Research Group.

De tentoonstelling liep van 19 april tot 5 mei. Voor de vernissage nodigde onze ambassade een 150-tal beleidsmakers, diplomaten, onderzoekers en politici uit Kinshasa uit. Zo was de Congolese minister voor regionale integratie aanwezig naast verschillende nationale parlementariërs. In totaal vonden vele honderden bezoekers hun weg naar de expozalen waar ze oog in oog kwamen te staan met de hartverscheurende realiteit in het Oosten van hun land. De foto’s lieten duidelijk niemand onberoerd.

Hoge zichtbaarheid

De zichtbaarheid van de expo werd nog verhoogd door de organisatie van een seminarie van de ambassadeurs van de Franstalige landen, naast een ontmoeting rond persvrijheid in aanwezigheid van een aantal ministers. Ook heel wat journalisten berichtten over de expo op sociale media.

De tentoonstelling zal ook getoond worden in Oost-Congo. Daarna zullen de foto’s naar Lubumbashi reizen waar ons consulaat-generaal eveneens een expo zal organiseren. 

Pleitbezorger voor een oplossing

Met deze behoorlijk kritische expo heeft ons land zich getoond als een belangrijke speler die de realiteit van Oost-Congo op de radar wil zetten in Kinshasa. In politieke en diplomatieke middens blijven we daarmee een voortrekker en pleitbezorger voor een oplossing voor het gruwelijk conflict.

Met dank aan Wallonie-Bruxelles International - het agentschap voor de internationale relaties van Wallonië en Brussel – dat een aantal zalen ter beschikking stelde van zijn gebouw in het centrum van Kinshasa.

Enkele beelden uit de expo