Gelijke rechten voor LGBTIQ-personen, een blijvende strijd

Nog steeds worden op tal van plaatsen in de wereld LGBTIQ-personen (lesbian, gay, bi-, trans- and intersex, queer) geconfronteerd met ernstige vormen van discriminatie, intimidatie en geweld. Relaties tussen personen van hetzelfde geslacht worden in 67 VN-lidstaten als een strafbaar feit beschouwd. In 42 VN-lidstaten staan er beperkingen op de vrijheid van meningsuiting rond seksuele en genderdiversiteit. Slechts 63 landen bieden een vorm van bescherming tegen discriminatie.

Gelijke rechten voor LGBTIQ-personen zijn dus verre van verzekerd. In sommige landen worden die rechten zelfs teruggeschroefd. Dat is voor België onaanvaardbaar. De strijd tegen alle vormen van discriminatie, met inbegrip van anti-LGBTIQ-discriminatie en racisme, is voor ons land een topprioriteit.

Op vlak van LGBTIQ-rechten is België zonder meer een voortrekker. Dat blijkt uit de uitstekende score die ons land elk jaar weer haalt op de Rainbow Europe Index van ILGA-Europe, de Europese koepel van organisaties die opkomen voor de belangen van LGBTIQ’s. In 2021 moet België met 74% in Europa enkel Malta (94%) laten voorgaan. De index baseert zich op tientallen criteria rond onder meer non-discriminatie, gezin, haatmisdrijven & haatdragende taal, wettelijke erkenning en asiel.

Bovendien stelt België voortdurend zijn beleid en wetgeving bij. Een nieuw LGBTIQ-actieplan dat in de steigers staat, zet onder meer in op preventie van haatzaaiende taal op het werk, in scholen en in de media. Ook zwaardere straffen op haatmisdrijven staan gepland. De genderwet uit 2018 stelt respect en zelfbeschikking voor transgenders centraal. En er komt een wetgevend initiatief om mensen die zich noch als vrouw, noch als man identificeren, de kans te bieden zich onder een 3de gender te registreren.

België draagt zijn visie ook actief uit in diverse internationale fora. Zo steunt ons land de initiatieven die de Mensenrechtenraad van de VN neemt rond LGBTIQ-rechten zoals de creatie van het mandaat van onafhankelijke deskundige SOGI (Sexual Orientation & Gender Identity). Binnen de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) ijverde België voor een grondig onderzoek over zorgwekkende discriminatie en dodelijk geweld tegen LGBTIQ-personen in Tsjetsjenië.

In 2016 was ons land één van de stichtende leden van de Equal Rights Coalition, een coalitie van meer dan 40 landen die op internationaal niveau de krachten bundelen voor de eerbiediging van de mensenrechten van LGBTIQ's. Binnen de Europese Unie heeft ons land actief deelgenomen aan de uitwerking van richtsnoeren die het respect voor LGBTIQ-rechten moeten waarborgen. In 2018 was België gastland van het ILGA Europe Congres.

De Belgische Ontwikkelingssamenwerking ondersteunt in Afrika een project dat uitgevoerd wordt door çavaria, de Vlaamse koepel van LGBTIQ-organisaties. Çavaria werkt er samen met 18 lokale LGBTIQ-verenigingen en hun coalitie in de regio van de Grote Meren. Het project zet onder meer in op financiële duurzaamheid en organisatieontwikkeling. Uitwisseling over seksuele en genderdiversiteit, mensenrechten en het vormen van coalities en samenwerkingsverbanden komt eveneens aan bod.

Ook onze posten dragen die tolerantie ten aanzien van LGBTIQ-personen uit. Jaarlijks vormt 17 mei – IDAH0T, International Day Against Homophobia, Transphobia and Biphobia – een ideale gelegenheid om die boodschap extra in de verf te zetten. In Polen bijvoorbeeld sturen 50 ambassades van gelijkgezinde landen, waaronder België, elk jaar een gezamenlijke brief uit om hun steun te betuigen aan de lokale LGBTIQ-gemeenschap. In 2020 nam onze ambassade in Warschau de coördinatie van het initiatief op zich. Dit jaar coördineerden onze posten in Dublin (Ierland) en Boekarest (Roemenië) een gelijkaardig initiatief.

Ook op sociale media zijn onze posten heel actief. Zo postte onze ambassade in Dublin dit jaar een gezamenlijke video van alle gelijkgezinde landen. Onze ambassades konden ook affiches ophangen om het gebouw uit te roepen tot LGBTIQ-veilige zone. Op het hoofdkwartier in Brussel lichtte het Egmontpaleis op in de regenboogkleuren (foto bovenaan).

België zal zich hoe dan ook actief blijven inzetten voor LGBTIQ-rechten. Niet zozeer om een West-Europese norm op te dringen, maar als een positieve boodschap over een warme, inclusieve samenleving waarin elk mens gelijke rechten geniet.