Kan de Belgische chocolade volledig duurzaam worden?

In december 2018 engageerde de Belgische chocoladesector zich ertoe om al zijn chocolade duurzaam te maken. Dit zogenaamde “Beyond Chocolate”-initiatief bouwde verder op het “SDG-charter voor Internationale Ontwikkeling”. Daarmee wilde minister van Ontwikkelingssamenwerking Alexander De Croo Belgische bedrijven aansporen om zich te engageren voor de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (SDG’s).

Wij Belgen zijn verzot op chocolade en mogen ons gelukkig prijzen dat we over een weelde aan merken en variëteiten beschikken van hoge kwaliteit. Maar we staan zelden stil bij hoe dat product tot stand komt.

Veel cacaoboeren leven in extreme armoede. Vaak hebben ze geen andere keuze dan hun kinderen te laten werken. De armoede drijft hen er ook vaak toe om nieuw land te ontginnen. Daarvoor kappen ze dan waardevolle bossen.

Zo verdween In Ivoorkust en Ghana in een periode van 10 jaar 3 miljoen hectare bos. Een kwart daarvan kan toegeschreven worden aan de aanplant van cacaobomen. Beide landen leveren 68% van de Belgische cacaobonen.

Beyond Chocolate wil paal en perk stellen aan deze schrijnende toestanden. De ondertekenaars engageren zich ertoe dat alle in België geproduceerde én verkochte chocolade tegen 2025 gecertificeerd is. Dat kan via certificatie-organismen zoals Fairtrade Belgium en UTZ/Rainforest Alliance, of via duurzaamheidsprogramma’s van de bedrijven zelf. Denk aan Cacao-Trace van Puratos of Cocoa Horizons van Barry Callebaut.

Tegen 2030 moet alle cacao-gerelateerde ontbossing beëindigd zijn. Daarnaast moeten de ruim 140.000 boeren die cacaobonen leveren voor Belgische chocolade, een leefbaar inkomen genieten. En dat gaat verder dan de eindjes aan elkaar kunnen knopen. Het houdt in dat een gezin niet alleen kan instaan voor zijn voedsel, huisvesting, gezondheidszorg, onderwijs, transport en andere essentiële zaken, maar ook voldoende reserves overhoudt.

Een eerlijke prijs betalen voor de cacaobonen volstaat niet. Een leefbaar inkomen hangt immers ook af van de hoeveelheid land waarover een boer beschikt, de opbrengsten die hij haalt, de productiekosten, mogelijke bijkomende inkomens,… Al deze zaken moeten eveneens in rekening gebracht worden.

1,5 jaar na de lancering maakt IDH (Initiatief Duurzame Handel) – de organisatie die Beyond Chocolate beheert – een stand van zaken op in zijn eerste jaarverslag. En er is hoop. 50% van de cacao gebruikt voor de productie van industriële chocolade in België is nu al gecertificeerd.

Voor het inkomen van de cacaoboeren en de ontbossing ligt de zaak wat ingewikkelder. Veel bedrijven halen hun cacaobonen immers een beetje van overal ter wereld. Daardoor krijg je moeilijk zicht op welke boer precies cacao produceert voor België. Hetzelfde geldt voor ontbossing en kinderarbeid. Daarom zal IDH de komende maanden samen met de ondertekenaars concrete doelstellingen uitwerken per partner.

De deelnemers blijven in elk geval sterk gemotiveerd. Het unieke concept helpt daarbij. Beyond Chocolate brengt immers een heel divers gezelschap bijeen die elkaar ontmoeten in werkgroepen en projecten en bovenal eenzelfde engagement delen. Naast de chocoladebedrijven (Galler, Mars, Belvas…) en de grootwarenhuizen (Carrefour, Lidl, Aldi, Delhaize…) zijn dat ook ngo’s (Rikolto, Trias, WWF…), vakbonden, sociale impactinvesteerders (Alterfin, Oikocredit,…), universiteiten (UGent, VLIRUOS, ARES…), certificatie-organismen (UTZ/Rainforest Alliance, Fairtrade Belgium…), de haven van Antwerpen én de overheid via de Belgische Ontwikkelingssamenwerking. Deze waaier aan deelnemers kan binnen Beyond Chocolate ervaringen uitwisselen over successen én mislukkingen en zo veel van elkaar leren.

Met de financiële steun van de Belgische Ontwikkelingssamenwerking werden ook 7 projecten geselecteerd waarmee extra ervaring kan opgedaan worden. Zo zal Colruyt Groep een pilootproject in Ivoorkust coördineren waarbij 102 gezinnen een leefbaar inkomen zullen verkrijgen. Andere projecten zetten in op de professionalisering van coöperatieven (Tony’s Chocolonely), diversificatie (Barry Callebaut)  en boslandbouw (Cargill).

Beyond Chocolate heeft zich aangesloten bij gelijkaardige initiatieven in Nederland, Duitsland en Zwitserland. Het onderhoudt ook nauwe contacten met de Internationale Cacao-organisatie (ICCO)(externe link) en de Alliantie voor een Leefbaar Inkomen in Cacao (ALICO).

Kortom, Beyond Chocolate beschikt over een pak troeven om de opgelegde doelstellingen in 2030  te kunnen bereiken. ‘We blijven met evenveel passie en enthousiasme verder werken’, zegt Patrick Hautphenne. ex-voorzitter van de bestuursraad in zijn voorwoord. ‘Onze nationale trots móet ook een volwaardig duurzame trots worden!’

De Belgische Ontwikkelingssamenwerking investeert 2,5 miljoen euro in Beyond Chocolate.