The Met geeft kostbare middeleeuwse oorkonde terug aan België

Op 26 januari 2023 gaf het Metropolitan Museum of Art (New York) een uniek charter van Filips van de Elzas, graaf van Vlaanderen in de 12de eeuw, terug aan België tijdens een ceremonie in het Egmontpaleis (Brussel) in aanwezigheid van minister van Buitenlandse Zaken Lahbib en staatssecretaris belast met Wetenschapsbeleid Dermine.

  1. Laatst bijgewerkt op
Image
Zes personen, onder wie minister Lahbib, staan rond een tafel waarop een middeleeuwe oorkonde ligt. Achteraan staan een Belgische en Amerikaanse vlag

Na ruim 100 jaar is de eeuwenoude oorkonde eindelijk weer thuis. © FOD Buitenlandse Zaken/Eric Herchaft

Op 26 januari 2023 gaf het Metropolitan Museum of Art (New York) een uniek charter van Filips van de Elzas, graaf van Vlaanderen in de 12de eeuw, terug aan België tijdens een ceremonie in het Egmontpaleis (Brussel) in aanwezigheid van minister van Buitenlandse Zaken Lahbib en staatssecretaris belast met Wetenschapsbeleid Dermine.

Tot aan WOI bewaarde de benedictijnerabdij van Mesen – in de buurt van Ieper – een uitgebreid archief met eeuwenoude documenten. Tijdens de oorlog werd de abdij echter totaal vernield en gingen haar bezittingen verloren of ze raakten her en der verspreid.

De afgelopen decennia doken er een aantal akten op in private collecties of bij openbare verkopen die georganiseerd werden door befaamde veilinghuizen in alle hoeken van Europa. Het rijksarchief van ons land doet er alles aan om die stukken – die als onvervreemdbare staatsschatten gelden – terug te krijgen. Hun statuut van onvervreemdbaarheid verjaart immers niet.

In 2016 ontdekten Belgische mediëvisten dat er zich wellicht een waardevolle oorkonde bevond in de vermaarde Metropolitan Museum of Art in New York, beter gekend als The Met. Het betrof een charter dat de graaf van Vlaanderen Filips van den Elzas in 1176 aan de abdij van Mesen had geschonken.

Image
Foto van een middeleeuwse oorkonde met zegel

Zo ziet de bijna 850 jaar oude oorkonde eruit. © FOD Buitenlandse Zaken/Eric Herchaft

The Met had de oorkonde in 1923 ter goeder trouw verworven als een schenking. Een grondig onderzoek bevestigde de afkomst van het document uit Mesen. Daarop besliste The Met om het waardevolle stuk kosteloos aan België over te dragen. Onze consul-generaal in New York nam de middeleeuwse akte in ontvangst zodat ze weer onder de bescherming van de Belgische staat kwam.

De officiële overhandiging aan de Belgische staat en het Belgisch rijksarchief vond plaats in het Egmontpaleis op 26 januari 2023. En dat in aanwezigheid van minister Hadja Lahbib en staatssecretaris Thomas Dermine, de Amerikaanse ambassadeur in België Michael Adler, de directeur van The Met Pierre Terjanian en algemeen rijksarchivaris Karel Velle. De oorkonde zal bewaard worden in het Brugse rijksarchief.

‘De teruggave illustreert en versterkt de vriendschapsbanden die wij met de VS onderhouden’, zei minister Lahbib. ‘Een groot deel van de archieven van de abdij van Mesen is wel nog steeds zoek’, voegde rijksarchivaris Velle eraan toe. ‘We hopen dat het nieuws van de teruggave kan bijdragen aan het lokaliseren van de verdwenen archieven.’

Meer info: The Metropolitan Museum of Art geeft oorkonde uit 1176 terug aan het Rijksarchief