Ook kinderen hebben hun klimaattop!

UNICEF België organiseerde de allereerste nationale Kinderklimaattop. Omdat de klimaatcrisis evengoed een kinderrechtencrisis is en kinderen het recht hebben om hun zeg te doen. ‘Wij zijn de bewoners van morgen en we willen inspirerende staatshoofden.’

Op basis van de klimaatmaatregelen die momenteel wereldwijd in de steigers staan, stevenen we af op een opwarming van 2,5°C à 2,9°C. De tijd dringt om veel forser actie te ondernemen om de opwarming te kunnen beperken tot 1,5°C à 2°C. Wat er ook van zij, de wereld zal er binnen 10, 20, 30 jaar helemaal anders uitzien. Onze kinderen zullen in hun volwassen leven hoe dan ook geconfronteerd worden met fellere weerextremen.

Recht om gehoord te worden

‘Maar ook vandaag al is de klimaatcrisis evengoed een kinderrechtencrisis’, zei Christèle Devos, directeur van de Belgische afdeling van UNICEF, het VN-Kinderfonds. ‘Over de hele wereld bedreigt de klimaatverstoring nu al het recht van kinderen op onderwijs, op een goede gezondheidszorg, op voedsel en zo meer. De vooruitgang op vlak van kinderwelzijn riskeert teruggedraaid te worden. Kinderen zijn fysiek ook veel kwetsbaarder voor de gevolgen van de klimaatverstoring.’

Precies omdat kinderen zo nauw betrokken partij zijn, hebben ze het recht om hun zeg te doen en gehoord te worden. Het ‘Algemene Commentaar 26’ van het kinderrechtenverdrag legt expliciet de link tussen kinderrechten enerzijds en de klimaatverstoring en het milieu anderzijds. Ook de slottekst van de COP27 – de VN-klimaattop van vorig jaar – erkent voor het eerst de rol van kinderen in het klimaatproces. Bovendien ondertekende België in 2022 de ‘Verklaring over Kinderen, Jongeren en Klimaatactie’ die belooft om participatie van kinderen in het klimaatproces te ondersteunen.

Kinderklimaattop met ministers

Hoog tijd om die belofte waar te maken, dachten ze bij UNICEF België. Met steun van onze directie-generaal Ontwikkelingssamenwerking organiseerde ze op 13 november 2023 een heuse ‘Kinderklimaattop’. Ruim 110 kinderen tussen 10 en 12 jaar uit 19 verschillende scholen, kinderraden of organisaties kwamen daarvoor bijeen in het Nationaal Museum voor Natuurwetenschappen in Brussel.

En dat deden ze niet alleen. Ook minister van Ontwikkelingssamenwerking Caroline Gennez en minister van Klimaat en Leefmilieu Zakia Khattabi tekenden present. Naast een aantal jongerenvertegenwoordigers, klimaatexperten en beleidsmakers die lid zijn van de Belgische delegatie op de COP28 in Dubai.

‘Wij zijn de bewoners van morgen’

In 6 workshops over diverse thema’s stelden de kinderen hun ideeën voor en gingen ze in gesprek met de klimaatexperts. De kinderen toonden zich duidelijk bezorgd over hun toekomst maar zagen ook heel wat wegen om het probleem aan te pakken. Denk aan ‘anders verplaatsen’ met meer nadruk op openbaar vervoer en ‘anders consumeren’ met minder verspilling, meer tweedehands en recyclage, en meer lokale productie.

De kinderen zagen ook een belangrijke rol weggelegd voor meer bomen en groene plekken en vonden dat we alle fossiele energie moeten afbouwen. Ook essentieel is dat we ons verenigen in de strijd tegen de klimaatverstoring.

‘Wij zijn de bewoners van morgen, laat ons het woord’, was één van gehoorde uitspraken. Of nog: ‘Wij willen inspirerende staatshoofden die hun levenswijze veranderen en ons het goede voorbeeld tonen. Het zijn niet alleen wij en onze families die inspanningen moeten leveren.’

Aanbevelingen naar COP28

Natuurlijk is de klimaatkwestie een behoorlijk technische materie. Maar de kinderen kwamen niet onvoorbereid naar hun klimaattop. Voorafgaand hadden ze het thema al grondig besproken in de klas. UNICEF België had daarvoor een speciale handleiding opgemaakt. Ook klassen die niet aan de Kinderklimaattop konden deelnemen, werden aangemoedigd om toch hun actiepunten mee te delen.

De aanwezige jongerenvertegenwoordigers, klimaatexperten en beleidsmakers namen een reeks aanbevelingen mee naar de COP28 in Dubai. Bovendien ontvangen alle deelnemers een kindvriendelijk verslag van deze COP, met inbegrip van hoe de stem van kinderen er aan bod kwam.