Ook na Brexit blijft VK goede buur

België verstevigt de banden met het Verenigd Koninkrijk, al eeuwenlang een trouwe bondgenoot. Voorlopig orgelpunt: een geslaagde economische missie in mei 2022.

Ruim 2 jaar geleden – op 31 januari 2020 – verliet het Verenigd Koninkrijk (VK) officieel de Europese Unie (EU), een gebeurtenis die alom bekend staat als de Brexit. Eén van de voordelen van het EU-lidmaatschap bestaat erin dat het heel vlotte handelsrelaties toelaat tussen lidstaten. De Brexit zorgde dan ook voor een aantal obstakels waar Belgische bedrijven zich aan dienden aan te passen: extra douaneaangiften, aanmeldingen aan het Britse voedselveiligheidssysteem en dergelijke.

Maar die obstakels leidden vanzelfsprekend niet tot het stilvallen van de samenwerking. Ons land heeft ook solide relaties met andere niet-EU-landen zoals Canada en Japan. Het komt er dus op aan om ook na de Brexit te blijven smeden aan goede economische en handelsrelaties met het VK. Want dat is overduidelijk in het voordeel van beide landen.

Er zijn redenen te over om de banden aan te halen met het VK. Zo onderhoudt onze regio al meer dan 1000 jaar intensieve betrekkingen met het VK. Denk alleen al aan de uitbouw van de lakenindustrie en de import van wol uit Engeland in de middeleeuwen. Ook vandaag is en blijft het VK een buur, een bondgenoot en een bevriend land. En daar verandert de Brexit niets aan.

In 2021 was het VK onze grootste niet-EU-handelspartner: de 5^de klant en de 8^ste leverancier. De handel situeert zich vooral in de sectoren van chemische producten, vervoermaterieel, machines en voedingsproducten. Het VK staat ook in de top 5 van de grootste buitenlandse investeerders in ons land.

Beide landen vertonen tevens een zeer gelijkaardig economisch weefsel. Dat wordt namelijk gekenmerkt door een dominante dienstensector, veel kmo’s, een grote mate van globalisering en een goede samenwerking tussen de private sector, de overheid en de academische wereld. Precies omwille van die sterke globalisering en de zeer open economieën hebben zowel België als het VK er alle belang bij om vrijhandel te promoten op het internationale toneel.

Het valt op hoe complementair beide landen zijn in verschillende domeinen. Zo vormen de Belgische zeehavens voor het VK een unieke toegangs- en toeleveringspoort naar en vanuit het Europese vasteland. Ook voor de groene transitie en de farmaceutische sector zijn er veel opportuniteiten voor samenwerking. Brits onderzoek en Belgische productiefaciliteiten hebben samen bijgedragen tot het indammen van de COVID-19-pandemie.

België en het VK delen ook heel wat belangen en waarden. We verdedigen beide de mensenrechten en de democratische principes staan hoog op onze buitenlandse politieke agenda. Beide landen zijn lid van de NAVO en andere intergouvernementele organisaties zoals de OVSE.

We staan tevens voor heel wat gemeenschappelijke uitdagingen en dan is het heel nuttig om daar met een buur en vriend als het VK over te kunnen overleggen. Te meer omdat het VK over een sterke expertise beschikt in een aantal cruciale beleidsthema’s zoals cyberveiligheid.

Last but not least zijn ook de banden tussen de bevolkingen zeer nauw. Meer dan 30.000 Belgen wonen in het VK en meer dan 18.000 Britten in België. Veel Belgen werken in het VK en vice versa.

De Britse premier Boris Johnson en de Belgische premier Alexander De Croo ondertekenden in november 2021 een gezamenlijke verklaring. Daarmee drukten ze de wens uit nauwere relaties uit te bouwen in diverse domeinen: havens, hernieuwbare energie, farmaceutische industrie en biotechnologie, de productie en verdeling van vaccins, onder andere tegen COVID-19, etc.

Ook veiligheid vormt een belangrijk hoofdstuk, met onder meer de strijd tegen terrorisme en de georganiseerde misdaad, met inbegrip van mensensmokkel. Beide landen willen ook de handen in elkaar slaan om de irreguliere migratie naar het VK te voorkomen. Regelmatig overleg, ook op het hoogste niveau, moet die samenwerking verankeren.

Een economische missie in mei 2022 vormde het voorlopige orgelpunt van het vernieuwde partnerschap. Dergelijke missies onder leiding van H.K.H. Prinses Astrid worden normaal een tweetal keer per jaar georganiseerd. De economische missie naar het VK (8-12 mei) was de allereerste sinds het uitbreken van de COVID-19-pandemie in 2020. Het was belangrijk dat Belgen en Britten na 2 jaar onderbreking het contact ook fysiek konden herstellen.

Met 402 deelnemers, 164 ondernemingen en 64 organisaties (waaronder sectorfederaties en kamers van koophandel) en 4 dagen vol activiteiten was de missie één van de grootste die ooit georganiseerd werd. Het toont alvast aan hoe belangrijk het VK is voor veel Belgische bedrijven, universiteiten en onderzoekscentra.

Tijdens de missie organiseerden de gewesten maar liefst 200 B2B (business to business)-meetings tussen Britse en Belgische bedrijven. Die legden de basis voor toekomstige samenwerkingen.

Daarnaast werden tijdens een officiële ceremonie 9 memoranda of understanding ondertekend, onder meer voor de uitvoer van bier (Brouwerij de Halve Maan) en chocolade (Millésime Chocolat). De Energy Technology Club, die zowat 130 topspelers van de Belgische energietechnologiesector groepeert, zal  voortaan nauwer samenwerken met haar Britse homoloog om werk te maken van de energietransitie. Ook in de sectoren van de circulaire economie, cleantech (groene technologie), vrachtvervoer per spoor, databescherming en wasserij-uitrusting werden partnerschappen opgezet.

Er werden ook 2 belangrijke Belgische investeringen in het VK ingehuldigd: een geïntegreerde waste to energy site van Indaver in Rivenhall naast de bouw van een gloednieuwe faciliteit voor onderzoek en ontwikkeling van het Belgische farmabedrijf UCB in Windlesham.

Opvallend was ook het bezoek aan de krachtigste en grootste kernfusie-energie-installatie ter wereld, de zogenaamde Joint European Torus. Onlangs bereikte de onderzoeksgroep baanbrekende resultaten waar ook 12 Belgische wetenschappers rechtstreeks bij betrokken waren. Kernfusie kan uitgroeien tot een veilige, duurzame en vrijwel koolstofneutrale energiebron.

De economische missie heeft overduidelijk aangetoond dat het beide landen menens is om met een vernieuwd élan te blijven samenwerken. Het potentieel is enorm.