Praktijkgerichte lessen voor een succesvolle landbouw

De Oegandese landbouwleraar Mbaziira Hadadi volgde een opleiding van het Belgische VVOB. Voortaan geeft ‘Mr. Soil’ meer praktijkgerichte lessen die zijn studenten veel meer boeien. Goeie leerkrachten zijn essentieel, zeker in een land waar veel jongeren werkloos zijn en kansen zoeken in de landbouw.

De 35-jarige Mbaziira Hadadi is een gedreven leraar in de plattelandsgemeenschap Mubende, in het hart van Oeganda. Ondanks zijn motivatie, werd hij zich steeds meer bewust van de beperkingen van zijn aanpak. De overheid wil namelijk een nieuw curriculum uitrollen dat weg beweegt van een puur competitieve aanpak naar een focus op de ontwikkeling van praktische vaardigheden. “Ik beschikte niet over de kennis om dat praktijkgerichte curriculum met succes te onderwijzen”, vertelt hij.

Maar toen hoorde hij over Learning Entrepreneurship  and Agriculture Practically (LEAP) – een project gefinancierd door de Belgische Ontwikkelingssamenwerking, beheerd door onze FOD – waarmee VVOB bijdraagt aan kwaliteitsvol onderwijs in landbouw en ondernemerschap om zo de uitrol van het nieuwe curriculum mogelijk te maken. Doelgroepen zijn leerkrachten lager secundair onderwijs en secundair beroepsonderwijs. VVOB is een internationale organisatie – met hoofdkantoor in België – die zich toespitst op onderwijs.
 

Kennis uit de ‘echte wereld’

“Toen ik over die opleiding hoorde, vroeg ik meteen om mee te doen. Ik was er heel enthousiast over”, zegt Mbaziira. De vorming gaf hem een hele gereedschapskist mee aan relevante praktische onderwijsmethoden waar hij zelf niet aan had gedacht. “Vroeger vond ik dat ik zelf voldoende kennis had om mijn leerlingen te onderrichten, ik dacht er niet aan om met anderen samen te werken.”

Vandaag weet hij dat het heel nuttig is om andermans kennis en ervaring uit de ‘echte wereld’ mee in zijn lessen te integreren. “Ik vernam dat onze eigen schoolverpleegster uitermate bedreven was in groenten kweken. Vandaag is ze een van mijn opleiders uit de ‘wereld van het werk’.”

Mbaziira heeft ook andere leerkrachten gevraagd om hun praktische kennis in te brengen en slaagde er zelfs in de leerkracht fysica te strikken. “Ik had een verticale tuin geïnstalleerd maar zat in de knoop met de irrigatie. De leerkracht fysica heeft me een oplossing geboden met gebruik van lokaal aanwezige materialen.”
 

YouTube-kanaal

“Mijn leerlingen gaven me de grappige maar niet zo coole bijnaam ‘Mr. Soil’”, herinnert hij zich. Maar vandaag is die ‘soil’ (bodem) meer dan ooit relevant. Als gevolg van niet-duurzame praktijken takelt de bodemvruchtbaarheid in Oeganda in ijltempo af. En laat die bodem nu net de basis zijn van een florerende landbouw.

‘Mr. Soil’ doet er ook alles aan om zijn leerlingen te bereiken en daar helpen nieuwe technologieën een handje bij. “Ik begon korte, leerzame video’s te maken en postte ze op mijn YouTube-kanaal. Dat gaf me een goede verstandhouding met mijn leerlingen én met de leerkrachten.”

De impact is overduidelijk. Opvallend meer studenten kiezen ervoor om hun landbouwstudies voort te zetten. “Voor ik de nieuwe methodes toepaste, gaven behoorlijk wat studenten er na een tijd de brui aan, vandaag blijven er meer mijn lessen volgen.”
 

44 miljoen extra leerkrachten nodig

Ondanks de successen ontbreekt het niet aan uitdagingen. Zo wordt het beroep van leerkracht vaak onvoldoende gewaardeerd. Leerkrachten torsen een zware werklast, worden vaak onderbetaald en krijgen te weinig opportuniteiten om zich professioneel te ontwikkelen.

Vandaar dat te weinig mensen voor het beroep kiezen, een nijpend probleem dat we ook in België heel goed kennen. Volgens de VN-Organisatie voor Onderwijs, Wetenschap en Cultuur (UNESCO) hebben we maar liefst 44 miljoen extra leerkrachten nodig om tegen 2030 wereldwijd in te staan voor het lager en middelbaar onderwijs! Tegen die tijd zouden slechts 4 op 10 landen over voldoende leerkrachten beschikken om universeel lager onderwijs te garanderen, voor het middelbaar onderwijs nauwelijks 1 op 5 landen.
 

Hefboom voor jongeren

Nochtans zijn leerkrachten onmisbaar voor een kwaliteitsvol onderwijs en spelen ze een kritische rol bij die duurzame, veerkrachtige en voorspoedige toekomst waar we allemaal op hopen. Nemen we als voorbeeld het landbouwvak dat Mr. Soil in het lager secundair geeft. Nog altijd hangt ongeveer 80% van de Oegandese bevolking af van de landbouw om in hun levensonderhoud te voorzien. Twee derden van de jongeren – en ze zijn er in groten getale! – proberen hun brood te verdienen met landbouwactiviteiten, velen zijn werkloos. Een goed gegeven landbouwvak – met aandacht voor klimaatslimme praktijken en ondernemerschap – kan dus een enorme hefboom zijn om de levensomstandigheden van de Oegandese jongeren te verbeteren.
 

Geduld en doorzettingsvermogen

Mbaziira hoef je in elk geval niet te overtuigen. Zijn passie voor onderwijs en zijn toewijding aan zijn studenten stuwen hem voort. “Je hebt best wat geduld en doorzettingsvermogen nodig om te blijven gaan”, zegt hij. “Maar ik besef dat ik een groter doel dien en dat, als ik blijf bouwen, ik succesvol zal zijn. Ik wil mijn leerlingen zodanig inspireren dat ze uitgroeien tot betrokken burgers en uitmuntende professionals in hun vakgebieden.”

Levenslange professionele ontwikkeling en een betere erkenning van leerkrachten vormen cruciale stappen naar een kwaliteitsvol onderwijs voor alle leerlingen. Het lerarentekort móet opgelost worden en daar zet VVOB zich met hart en ziel voor in. Want investeren in onderwijs is niet zomaar een prioriteit, het is een noodzaak. En het is dringend!

Tekst op basis van het artikel ‘Cultivating Knowledge through Innovative Teaching in Uganda’, gepubliceerd door VVOB – education for development.