Puratos Grand Place Vietnam: blije boeren, gezond milieu, verrukkelijke chocolade

De Belg Gricha Safarian startte in 1994 een knettergek avontuur in Vietnam: duurzame chocolade produceren. Dankzij duwtjes in de rug van de Belgische Investeringsmaatschappij voor Ontwikkelingslanden creëerde hij een waar succesverhaal. Ons vorstenpaar bezocht zijn bakkerijschool tijdens het staatsbezoek aan Vietnam in april 2025.

We ontmoeten de Belgische ondernemer Gricha Safarian in maart 2025 in de gebouwen van de Belgische Investeringsmaatschappij voor Ontwikkelingslanden (BIO) dat nauw gelieerd is aan onze FOD. 19 jaar geleden, in 2006, begon zijn samenwerking met BIO en dat heeft geloond! Vandaag is zijn bedrijf Puratos Grand Place de grootste producent van chocolade voor professionals in Vietnam, met een marktaandeel van niet minder dan 60 à 65%.
 

Hoger doel

Toch heeft hij zich van bij het begin voorgenomen om niet uitsluitend voor de pure winst te gaan. “Winst is niet des duivels”, beklemtoont hij. “Het is het bloed van ons bedrijf. Maar we koppelen er een ‘hoger doel’ aan en creëren zo een heilzame cirkel: de winst voedt het hoger doel en dat hoger doel voedt dan weer de winst.”

Dat hoger doel bestaat erin om een meerwaarde te creëren voor de cacaoteler én voor het milieu. Zo stond Safarian aan de wieg van Cacao Trace, een programma dat de cacaotelers een bonus geeft voor hun cacaobonen én vormingen aanbiedt om de productie te verhogen (zie verder).

En dat maakt allemaal deel uit van het verhaal van Puratos Grand Place, en dat is geen detail. “Vandaag verkoop je geen product meer, maar een verhaal”, legt Safarian uit. “Je moet de mensen niet over de chocolade vertellen, maar over hoe we ons product maken. En daarin verschillen we met onze concurrenten.”
 

Verliefd

Maar hoe kom je als Belgische ondernemer in Vietnam terecht om er chocolade te maken – een plek waar chocolade minder gegeerd is dan in Europa? Al in 1985 startte Safarian zijn chocoladebedrijf Grand Place in België, in 1993 bezocht hij Vietnam. “Het land was toen nog heel arm”, vertelt hij. “Maar ik werd meteen verliefd op de mensen daar.”

Daarop volgde een resoluut besluit. Hij trok met zijn gezin naar Ho Chi Minh City om er chocolade te produceren. Een knettergek idee volgens velen. “De Vietnamezen hadden niet eens voldoende rijst om te eten.”

Safarian zette door, met vallen en opstaan. In 2001 opende hij zijn eerste fabriekje in een gehuurd pand, met een 20-tal werknemers. Hij maakte er chocolade vertrekkend van cacaomassa, een pasta van gefermenteerde cacaobonen die hij aankocht.

BIO

“In 2006 werd mijn fabriekje te klein”, zegt hij. “Ik wou mijn eigen fabriek bouwen. Maar waar moest ik het geld vinden? De Wereldbank deed niets beneden de 5 à 10 miljoen euro – terwijl ik maar 650.000 euro nodig had. Een bank in België wou niets uitlenen voor een project in Vietnam, een Vietnamese bank wou zich niet wagen aan een Belgisch project.”

Gelukkig kwam BIO op zijn pad. In 2006 zat BIO nog in een beginfase en ze hadden wel oren naar zijn ondernemersdroom. “Het werd een fantastische samenwerking”, zo blikt hij met genoegen terug. “Gedurende de eerste 3 jaar hoefde ik enkel de intresten terug te betalen. Daardoor kon ik me voluit concentreren op de bouw van de fabriek. Toen de echte terugbetalingen begonnen – om de 3 maand – bleven ze flexibel.”

BIO eiste wel heel wat rapportering over de financiële balans. “Sommige werknemers klaagden daarover, maar het heeft ons geholpen: we werden beter. We hielden ook een open dialoog aan. Ik keerde vaak terug naar België en ging geregeld langs bij BIO.”
 

Maalmachine

Zijn bedrijf werd een succes, maar Safarian wilde verder gaan. Hij droomde van een ‘volledige verticale integratie’. Met andere woorden, hij wou de volledige keten in handen hebben: van de cacaoboon tot en met de chocolade. Bovendien dat alles in Vietnam, wat een unicum zou zijn in de wereld.

Daarvoor had hij niet alleen cacaotelers nodig die degelijke cacaobonen leverden, maar ook een installatie om de bonen te fermenteren, in de zon te drogen en dan te roosteren. Voorts was een machine onontbeerlijk om de geroosterde bonen te vermalen tot een pasta: de cacaomassa waarmee – na toevoeging van zoetstof en eventueel melkpoeder – chocolade gemaakt wordt.

Om die droom te realiseren, ging hij in 2012 weer op zoek naar financiering. En weer klopte hij aan bij BIO. “BIO was toen al wat groter, de minimumbedragen lagen hoger en ze waren strikter”; vertelt Safarian. “Hoewel ik me met mijn droom op onbekend terrein begaf, geloofden ze erin. Ik kreeg een grotere lening – 1,5 miljoen euro – en diende nog strakker te rapporteren. Ook de vereisten qua duurzaamheid waren hoog. Zo moesten we een duurzaamheidscomité oprichten. Maar het werkte!”

Ook Puratos voegde zich bij zijn verhaal via een joint venture. Dat Belgische familiebedrijf is een wereldspeler op vlak van bakkerij, patisserie en chocolade. “Ik had een strategische partner nodig die dezelfde waarden – mijn hoger doel – deelde en die vond ik bij Puratos.”

Cacao-Trace

Dat hoger doel blijft een essentieel onderdeel van zijn businessmodel. Zo startte Safarian in 2008 het Cacao-Trace-programma. Vandaag heeft Puratos Cacao-Trace uitgebreid tot een 10-tal landen. “Met Cacao-Trace geven we de cacaoboeren een bonus bovenop de marktprijs”, legt hij uit. “De teler verbindt zich ertoe aan bepaalde kwaliteitseisen te voldoen en krijgt daarvoor 12 cent extra per kilo cacaobonen. Dat loopt al gauw op tot 2 à 6 extra maandsalarissen per jaar.”

In zekere zin was Safarian daarmee een pionier voor een leefbaar inkomen. ‘Leefbaar’ betekent dat boeren in hun levensonderhoud kunnen voorzien en hun bedrijf draaiende kunnen houden. “Maar misschien het voornaamste element van Cacao-Trace zijn de vormingen die we aanbieden. Cacaobomen zijn een arbeidsintensief gewas, veel meer dan kokospalmen. Je moet kunnen enten, de boom in de juiste vorm snoeien, hem beschermen tegen ziektes met zo weinig mogelijk pesticiden… De ca 2.000 cacaoboeren die aan mij leveren, leren dat allemaal tijdens onze opleidingen. Ze halen er een opvallend hogere opbrengst mee. De gemiddelde opbrengst overal ter wereld is gemiddeld zo’n 400 kg per hectare per jaar, mijn beste telers halen 1.500 kg! Dat heeft een grote impact op het inkomen.” BIO betaalde mee om die vormingen uit te werken en om een agro-ecologisch landbouwmodel uit te testen.

60 Days Chocolate

Safarian wil ook zijn koolstofvoetafdruk zo veel mogelijk beperken. “Vooral het transport heeft bij gewone chocolade een enorme voetafdruk. De bonen worden vervoerd naar een land waar ze er bijvoorbeeld cacaomassa van maken, die massa wordt dan weer in een ander land verwerkt tot chocolade voor professionals etc. De duur tussen boon en eindproduct komt zo op 12 à 16 maanden. Mijn beste, koolstofneutrale product – 60 Days Chocolate – doet er maar 2 maand over! Gemiddeld haal ik 4 à 6 maanden.”

De korte periode tussen cacaoboon en chocolade leidt ook tot intensere smaken. “Je vermijdt immers oxidatie op diverse stappen in het proces.” Overigens mag Safarian sowieso al roemen op verrukkelijk smakende chocolade. Die bereikt hij door de bonen heel subtiel te fermenteren, onder andere in acaciahouten vaten.
 

Verjaardagstaarten

Ondertussen beschikt hij over verkooppunten in Vietnam en Cambodja. Zijn cacaomassa voert hij uit naar Puratos in België, maar ook de VS, Spanje, Japan en China nemen zijn producten af. Een haalbaarheidsstudie voor die export werd onder andere door BIO betaald.

“Het tropische Vietnam is niet echt geschikt voor pralines, ze zouden te rap smelten”, vertelt hij nog. “Mijn chocolade wordt vooral gebruikt voor ijs en koekjes met chocolade. En natuurlijk voor de populaire verjaardagstaarten. Met 100 miljoen inwoners betekent dat 100 miljoen taarten per jaar!” Zijn klanten zijn onder meer hotels, restaurants, bakkerijen patisserieën en supermarkten.

Safarian lijkt wat verbaasd dat zijn zaak zo goed blijft draaien en zijn marktaandeel van 60-65% zo onaantastbaar blijft. “Ik had het geluk om de eerste te zijn. En BIO was zeer behulpzaam. Voorlopig zie ik nog geen concurrent. Ooit zullen er hoe dan ook opduiken, maar ook dat is gezond. Laat maar komen.”