Trade for Development Centre: een regionale dag van de fair trade in Ivoorkust

In september 2024 organiseerde RICE - een Ivoriaans netwerk van eerlijke handel - de allereerste regionale dag van de fair trade in Ivoorkust. Producenten konden er heel wat opsteken, onder andere over de impact van de EU-verordening tegen ontbossing. Het Trade for Development Centre ondersteunde het evenement.

Wellicht heb je al gehoord van de jaarlijkse week van de fair trade, begin oktober. Organisator daarvan is het Trade for Development Centre (TDC), een programma van de Belgische Ontwikkelingssamenwerking – beheerd door onze FOD – via het Belgische ontwikkelingsagentschap Enabel. Fair trade is een ethische – eerlijke betaling – en natuurvriendelijke manier om aan handel te doen.
 

Sensibilisering in het Zuiden

Maar het TDC doet meer dan de Belgen sensibiliseren, het helpt tevens producenten in het Zuiden om aan de vereisten van de fair trade te voldoen. Ook marketing is essentieel. Daarom ondersteunt het TDC onder andere coöperaties van cacaoboeren om sterker te staan op nationale en internationale markten. Doel: de verkoopcijfers verhogen en zo het inkomen en de levensomstandigheden van de boeren verbeteren.

Daarnaast hebben de landen in het Zuiden blijvend nood aan sensibilisering, zowel van de boeren en coöperaties als van de overheden en het brede publiek. In Ivoorkust – cacaoland bij uitstek – ondersteunt het TDC daartoe nationale én regionale dagen van de fair trade.
 

Panelgesprekken

Zo organiseerde RICE – een Ivoriaans netwerk van eerlijke handel – op 11 september 2024 de allereerste regionale dag in de stad San Pédro. Momenteel telt het netwerk 80 aangesloten coöperaties die ongeveer 70.000 producenten vertegenwoordigen in sectoren zoals cacao, koffie, cashewnoten, bananen, mango’s en honing.

De regionale dag begon met een voorstelling van de principes en de impact van fair trade. Daarna volgde een panelgesprek over de traceerbaarheid van landbouwproducten, met bijzondere aandacht aan de EU-verordening ter bestrijding van ontbossing (EU Deforestation Regulation of EUDR). Een tweede panel ging dieper in op duurzame landbouwpraktijken.

Na de panels ging er een rondetafelgesprek door over landbouwfinanciering. De dag werd afgerond met een informele lunch, een ideale gelegenheid voor de deelnemers om te netwerken en ideeën uit te wisselen.
 

Gevarieerd publiek

RICE kon een gevarieerd publiek van zowat 100 deelnemers verwelkomen: naast producentenorganisaties, evengoed vertegenwoordigers van de privésector, ngo’s en onderzoekers. Zo deelde een docent-onderzoeker van de universiteit van San Pédro zijn ervaring op vlak van goede praktijken in de cacaoteelt, met nadruk op het gebruik van biologische meststoffen en pesticiden.

RICE toonde zich ook uiterst tevreden over de aanwezigheid van de autoriteiten van de stad San Pédro. Het is immers essentieel dat de lokale autoriteiten in gesprek gaan met de producenten zodat zij hun situatie begrijpen en actie kunnen ondernemen.
 

EU-verordening tegen ontbossing

Zo’n regionale dag van de fair trade beantwoordt duidelijk aan een behoefte. Want ook de wereld van de fair trade evolueert continu. Zo is de recente EU-verordening tegen ontbossing uitermate nuttig en nodig, maar ze heeft wel belangrijke gevolgen voor de boeren. Ze bepaalt immers dat in de EU ingevoerde cacao, koffie, palmolie, rundvee, hout, rubber en soja – of afgeleide producten zoals meubelen en chocolade – ontbossingsvrij moeten zijn.

Met andere woorden, de invoerder moet kunnen aantonen dat de productie ervan niet gepaard ging met ontbossing of bosdegradatie hier of elders in de wereld. En dat kan alleen als – bijvoorbeeld in het geval van cacao – alle cacaobonen ‘traceerbaar’ zijn, dus als we duidelijk weten van welk perceel ze afkomstig zijn.

Maar hoe realiseer je dat? Om aan de EUDR te voldoen, zullen coöperaties hoe dan ook te maken krijgen met investeringskosten en terugkerende beheerskosten zoals voor geolocatie en de fysieke scheiding van batches. Wat cacao betreft heeft Afrika gelukkig al een eigen norm – ARS-1000 of the African Regional Standard for Sustainable Cocoa – dat eveneens traceerbaarheid en een duurzame, faire cacaoteelt nastreeft en complementair is met de EUDR. De Ivoriaanse overheid probeert momenteel via zijn regulator – le Conseil Café-Cacao – om de ARS-1000-norm overal ingang te doen vinden.
 

Producenten kunnen slagen

Kortom, een regionale dag van de fair trade blijkt ideaal om dergelijke, vaak complexe kwesties aan te kaarten. Een indruk die in elk geval is blijven hangen bij de deelnemers is dat ze wel degelijk kunnen slagen als ze zich ervoor inzetten.

Meer algemeen maakt RICE gebruik van een regionale dag om de landbouwsector én het grote publiek bewust te maken van de principes, de voordelen en de impact van fair trade in Ivoorkust. De regionale organisatie laat toe om nauwere banden te smeden met plaatselijke coöperaties en producenten.

Deze allereerste regionale dag van de fair trade vraagt naar meer. Begin volgend jaar staat er alvast een volgende regionale dag op de agenda, met name in de stad Daloa en dat met een gelijkaardig programma.