Internationale organisaties

De Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) werd in 1973 opgericht als de ‘Conferentie over Veiligheid en Samenwerking in Europa’ (CVSE). Sinds de jaren ‘50 werd er al gesproken over een Europese veiligheidsorganisatie, maar de Koude Oorlog verhinderde elke vooruitgang in dat domein, totdat er in november 1972 gesprekken begonnen in Helsinki. De aanbevelingen van die gesprekken, ‘The Blue Book’, vormden de basis voor een Conferentie met drie fasen in Helsinki. Tijdens de derde fase van de Conferentie (30 juli en 1 augustus 1975) werden de Helsinki-akkoorden ondertekend door de 35 deelnemende landen. Op 1 januari 1995, na de instorting van het communisme, werd de CVSE omgedoopt tot OVSE.
 

De OVSE verzekert de veiligheid van een geografische regio die zich uitstrekt van Vancouver tot Vladivostok. Ze telt intussen 57 deelnemende staten in Noord-Amerika, Centraal-Azië en Europa. Ze is erkend als regionale organisatie in de zin van Hoofdstuk VIII van het Handvest van de Verenigde Naties. Zoals de naam al laat vermoeden heeft de internationale organisatie als doel de veiligheid via samenwerking te verzekeren. De OVSE houdt zich bezig met de hele conflictcyclus, namelijk early warning of vroege waarschuwing, conflictpreventie, crisisbeheer en wederopbouw na een conflict.

In de opvatting van OVSE is veiligheid een alomvattend begrip (comprehensive security), met als dimensies:

• de politiek-militaire dimensie: preventie en oplossing van conflicten, wapenbeheersing, militaire aspecten van veiligheid, vertrouwenwekkende maatregelen, politie, grensbeheer, terrorismebestrijding, hervorming van en samenwerking in de veiligheidssector.
• de economische en milieudimensie: de bevordering van een gezond economisch klimaat in de deelnemende staten. Het Strategisch Document van december 2003 betreffende de economische en milieudimensie van de OVSE legt de focusthema’s van deze dimensie vast, namelijk ‘samenwerking over goed economisch bestuur, duurzame ontwikkeling en milieubescherming’. Ook transport, migratiebeheer, klimaatverandering, het beheer van gevaarlijke afvalstoffen en van water en de strijd tegen witwaspraktijken en terrorismefinanciering komen aan bod.
• de menselijke dimensie: volledig respect van de mensenrechten en de fundamentele vrijheden. Onder deze dimensie vallen onder andere de thema’s vrijheid van meningsuiting, vrijheid van media, veiligheid van journalisten, vrijheid van vredevolle vereniging, de rechtsstaat (inclusief de strijd tegen foltering en de doodstraf), verdraagzaamheid en non-discriminatie, rechten van minderheden (inclusief Roma & Sinti), en verkiezingen. Het Office for Democratic Institutions and Human Rights (ODIHR) is het belangrijkste orgaan dat binnen de OVSE de rechten van de mens en de democratie moet bevorderen. Om de democratische overgang een impuls te geven, organiseert het ODIHR internationale verkiezingswaarnemingsmissies van de OVSE en leidt het projecten die bevorderlijk zijn voor het correcte verloop van verkiezingen.

Bepaalde thema’s komen in alle drie de dimensies aan bod en worden dan ook transversaal aangepakt. Migratie, gender, jeugd, cyber/ICT-veiligheid en mensenhandel zijn de belangrijkste.

De activiteiten van de OVSE omvatten ook:

• missies op het terrein: de OVSE heeft 12 terreinmissies, elk met hun eigen specifiek mandaat, actief in Oost-Europa, Zuidoost-Europa, de Kaukasus en Centraal-Azië. Het personeel van de OVSE is werkzaam ‘op het terrein’ om de politieke processen te faciliteren, conflicten te voorkomen of op te lossen en om de civiele samenleving en de rechtsstaat te promoten.

• verkiezingswaarnemingsmissies: in overeenstemming met de verbintenissen van de OVSE moeten de deelnemende staten de organisatie uitnodigen om bij verkiezingen als waarnemer op te treden. De grondbeginselen die de 57 deelnemende staten hebben onderschreven, zijn universaliteit, gelijkheid, rechtvaardigheid, vertrouwelijkheid, vrijheid, transparantie en verantwoordelijkheid. Op het terrein moeten de deskundigen het hele verkiezingsproces volgen: administratieve organisatie, politieke campagne, stemmingsprocedure, verslaggeving in de media en vraagstukken rond mensenrechten.
   

De Permanente Vertegenwoordiger van België bij de OVSE werkt samen met een team van diplomaten dat zetelt in de verschillende organen van de OVSE, namelijk de Permanente Raad, het ‘Forum voor Veiligheidssamenwerking’, het Voorbereidend Comité, het Subcomité voor de activiteiten op economisch en milieugebied, enzovoort.

De Permanente Vertegenwoordiging van België bij de OVSE is in hetzelfde gebouw gevestigd als de Belgische Ambassade, alsook van de Permanente Vertegenwoordiging van België bij de internationale organisaties, zoals de VN, het Internationaal Atoomenergie Agentschap (IAEA) en de Comprehensive Test Ban Treaty Organisation (‘CTBTO’), in Wenen.

De OVSE werft personeel voor 12 terreinmissies aan. Die detacheringen gebeuren op basis van contracten, die voor één jaar kunnen worden verlengd. Vooraleer het hoofdkantoor in Wenen een selectieprocedure inleidt, wordt elke staat verzocht kandidaten voor te dragen.

Meer informatie hierover vindt u op de website van de OVSE.