Conferentie over de toekomst van Europa

Als een van de 27 lidstaten van de Europese Unie besloot België deel te nemen aan de Conferentie over de toekomst van Europa door ook op nationaal niveau burgerpanels te organiseren.

50 burgers werden willekeurig gekozen om de representativiteit van de Belgische bevolking te garanderen. Gedurende drie weekends kwamen de50 burgers samen om te debatteren over een van de 9 thema’s van de Conferentie, namelijk Europese Democratie en meer in het bijzonder publieke participatie in de Europese Unie.

De burgers formuleerden aanbevelingen rond 5 door de hen gekozen thema’s:

 
1) Verbetering van de communicatie over de Europese Unie

Op vlak van communicatie raadt het Belgisch burgerpanel aan om de huidige manier van communiceren en de huidige kanalen te herbekijken. De werking en de bevoegdheden van de Europese Unie blijven namelijk nog te onbekend voor de burgers. Een specifieke aanbeveling is hiervoor geformuleerd: “Wij bevelen de Europese instellingen aan nog meer aandacht te besteden aan de vereenvoudiging, begrijpelijkheid en de toegankelijkheid van informatie over prioritaire onderwerpen die op Europees niveau worden behandeld”. Rekening houden met de diversiteit van de bevolking moet dit gebeuren langs verschillende communicatiekanalen om zoveel mogelijk burgers te bereiken.

 
2) Identificeren en bestrijden van verkeerde informatie over de Europese Unie

Desinformatie werd in het panel aanzien als een gevaar voor de democratie. De Belgische burgers verwachten dat Europa meer inzet om deze desinformatie tegen te gaan en stellen onder andere voor om een campagne op te starten om desinformatie tegen te gaan en sociale media te verplichten om dit in hun platform te integreren.

Daarnaast raden we aan om media te verplicht hun bronnen te citeren en indien niet mogelijk, de informatie als niet-geverifieerd te labelen.

 
3) Burgerpanels als participatie-instrument

Het Belgisch burgerpanel is van mening dat vrijwillige burgerpanels met een correcte representativiteit van de bevolking een nuttige en efficiënte tool is om burgers te betrekken bij de democratie. Belangrijk hierbij is dat de panels geïnformeerd worden door experten zodat ook burgers zonder voorkennis kunnen deelnemen en dat het panel ook op de hoogte worden gehouden van de finale beslissing bij het al dan niet implementeren van de aanbevelingen met een duidelijke motivatie.

 
4) Het referendum in Europese aangelegenheden

Het organiseren van referenda voor de Europese bevolking wordt als nieuwe participatieve tool voorgesteld in het burgerpanel. Dit op voorwaarde dat er een neutrale vraagstelling is en dat de bevolking op voorhand duidelijk geïnformeerd wordt over het topic en de mogelijke impact op hun dagelijkse leven. Alleen als er een bepaalde participatiegraad wordt gehaald, kan een referendum bindend zijn.

 
5) Al bestaande participatie-instrumenten in de Europese Unie

Voor de al bestaande participatieve instrumenten zoals burgerinitiatief en petitierecht bleek het dat de meeste deelnemers van het burgerpanel niet op de hoogte waren dat deze bestonden of waar deze te vinden waren. Om deze redenen adviseren de Belgische burgers de Europese Unie om hier voldoende rond te communiceren. Ook moet de manier om deze instrumenten te gebruiken vereenvoudigd worden met duidelijke procedures. Burgers moeten op de hoogte gehouden worden van het resultaat en als er besloten wordt om geen gevolg te geven aan het voorstel, moet een duidelijke motivatie gegeven worden.