Het beleid van België binnen de EU

Kort samengevat

Het energie en klimaatbeleid van de Europese Unie steunt op drie cruciale pijlers:

• energiezekerheid: bevoorradingszekerheid staat voorop, in dit verband is ook voldoende diversificatie aangewezen
• competitiviteit: belang van energieprijzen en kosten-efficiëntie alsook het vervolmaken van de interne energiemarkt
• duurzaamheid: een geïntegreerde klimaat-en energiebeleid draagt bij tot het halen van de klimaatdoelstellingen opgenomen in het akkoord van Parijs en is in lijn met de inspanningen die de EU op mondiaal levert met het oog op het bereiken van een nieuw allesomvattend klimaatakkoord.

In lijn met deze 3 assen, werd een nieuw beleidskader horizon 2030 ontwikkeld, dat steunde op een doelstelling om de broeikasgassen met ten minste 40 procent te reduceren ten opzichte van 1990. De EU besliste echter eind 2020 om, in lijn met  haar engagement om tegen 2050 klimaatneutraal te worden en conform de Europese klimaatwet, haar intermediaire klimaatdoelstelling tegen 2030 op te trekken naar -55 procent. De Commissie heeft vervolgens op 14 juli 2021 een breed  pakket op tafel gelegd, met 13 wetgevende voorstellen, dat tot doel heeft dit beleidskader in overeenstemming te brengen met deze verhoogde ambitie en dat past binnen de brede context van de Green Deal.

Alle sectoren van de economie zullen volgens de voorstellen van de Commissie moeten bijdragen om deze transitie te bewerkstelligen en de verhoogde ambitie waar te maken. Het Europese emissiehandelsysteem (ETS) zal worden versterkt, maar ook worden uitgebreid met scheepvaart. Het ETS-systeem voor luchtvaart zal worden verstrengd en ook komt er een apart ETS voor gebouwen en wegtransport. De CO2-normen voor personenwagens en bestelwagens worden aangescherpt en voor wat betreft de land- en bosbouwsectoren zullen de lidstaten nationale doelstellingen opgelegd krijgen, zoals dit nu reeds het geval is onder de zogenaamde effort sharing verordening. Ook de energiedoelstellingen - hernieuwbare energie en energie-efficiëntie - gaan de hoogte in, en er komen specifieke subdoelstellingen voor sectoren op dit vlak, onder meer voor transport.

 
Doelstellingen voor België

Ons land heeft de bovenstaande Europese beleidsassen van een geïntegreerd klimaat- en energiebeleid steeds op constructieve wijze ondersteund. Klimaatbeleid enerzijds en energiezekerheid en het vervolmaken van de interne energiemarkt anderzijds sluiten elkaar niet uit, maar zijn, integendeel, complementair met elkaar.

Om een coherente en correcte opvolging van deze beleidskaders te garanderen diende ons land eind 2019 haar definitieve nationaal energie- en klimaatplan (NEKP) in.

Kostenefficiëntie en eerlijke verdeling van inspanningen onder de lidstaten speelden voor België een sleutelrol bij de verdeling van de doelstellingen voor de sectoren die niet onder het ETS-systeem vallen Ons land zou in het kader van de nieuwe voorstellen van de Commissie - die uiteraard nog goedgekeurd moeten worden door de Raad en het Parlement - tegen 2030 een reductie van 47 procent in deze sectoren moeten realiseren.

Het ETS-systeem - m.a.w. het systeem van emissiehandel, waarbij bedrijven emissierechten moeten aankopen indien hun uitstoot de aan hen toegewezen emissierechten overschrijdt – zal nog verder structureel versterkt worden voor de periode na 2020 en blijft een van de hoekstenen van het Europese klimaatbeleid. Een aangescherpt kader inzake carbon leakage om de Europese energie-intensieve industrie te beschermen blijft een volgehouden aandachtspunt voor ons land. Het stimuleren van moderne koolstofarme technologieën en innovatie blijft eveneens een prioriteit en hiertoe werden in het kader van de recente voorstellen tot ETS-herziening de diverse bestaande fondsen nog verhoogd. Ons land zal hiermee van kunnen profiteren. Ook na 2030 zal ETS een belangrijke rol blijven spelen.

Ons land schrijft zich in in de Europese ambitie om klimaatneutraal te worden tegen 2050. Wat betreft de Green Deal, deelt ons land de brede bestaande consensus met betrekking tot de duurzame transformatie van onze samenleving en onze economie en het idee dat de Green Deal ook heel wat opportuniteiten en een positieve agenda kan bieden.