Het beleid van België binnen de EU

In het kort

In Europa neemt België een prominente plaats in op het vlak van transport en mobiliteit. Dit is zowel het geval voor weg- en spoorvervoer als voor de scheep- en luchtvaart. België is immers zeer centraal gelegen in Europa en staat bekend als belangrijk transitland en logistiek knooppunt voor de Europese economie. Het dichtbezette infrastructuurnetwerk en het feit dat de tweede grootste haven van Europa zich in België bevindt, bevestigen deze status.

In de Europese context werd de voorbije jaren steeds meer ingezet op de verduurzaming van de transportsector – denk aan de Europese Green Deal. De EU ambieert om de uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 te verminderen met 55% met het oog op het behalen van klimaatneutraliteit tegen 2050. De transportsector is verantwoordelijk voor ruim een kwart van de uitstoot in de Unie. Een van de doelstellingen van de Europese Green Deal is dan ook om de uitstoot door het vervoer tegen 2050 met 90% te verminderen.

Om de doelstellingen van 2030 en 2050 te realiseren, zet het Fit for 55-pakket van de EU de krijtlijnen uit voor de herziening en actualisering van het Europese wetgevend kader. De transportsector is daarbij een van de centrale pijlers. Het pakket stelt, bijvoorbeeld, voor om het bestaande emissiehandelssysteem uit te breiden naar maritiem transport, een dergelijk apart systeem te creëren voor wegvervoer, de CO₂-normen voor auto’s en bestelwagens drastisch terug te dringen en gedateerde belastingvrijstellingen voor het gebruik van fossiele brandstoffen in de luchtvaart- en maritieme sector af te schaffen.

Deze voorstellen bouwen voort op de strategie voor een duurzame en slimme mobiliteit die voorschrijft welke koers het Europese transportbeleid de komende jaren zal varen. Het omvat meer bepaald 82 concrete initiatieven die streven naar groenere vloten en infrastructuur; een toename in het gebruik van alternatieve, duurzame vervoerswijzen; innovatie en digitalisering van het transportsysteem; een versterkt trans-Europees vervoersnetwerk; maar ook veiligheid, betaalbaarheid en toegankelijkheid.

Ook veiligheid van transport en vervoer staat hoog op de Europese agenda. Binnen het wegvervoer sleutelt de EU momenteel aan regelgeving over rijbewijzen en grensoverschrijdende handhaving van verkeersovertredingen. Op maritiem vlak volgt België ook de werkzaamheden rond inspecties en controles van schepen, maritieme vervuiling, ongevallenonderzoek, en het bijschaven van het mandaat van het Europees Maritieme Veiligheidsagentschap.

 
Doelstellingen voor België

De vergroening van de transportsector impliceert dat er steeds meer raakvlakken zijn met andere aspecten, zoals energie en milieu, maar ook financiën en digitalisering. Dit transversale karakter zorgt ervoor dat het belang van een goede coördinatie toeneemt, zowel op Europees als op Belgisch niveau. Op intra-Belgisch niveau staat de Directie-generaal Europese Zaken en Coördinatie (DGE) in voor de coördinatie van het standpunt dat ons land zal innemen in de Raad Transport, Telecommunicatie en Energie (TTE) en van specifieke transportdossiers.

Ons land onderschrijft de Europese ambitie om klimaatneutraal te worden tegen 2050. Wat betreft de Green Deal, deelt ons land de brede bestaande consensus met betrekking tot de duurzame transformatie van onze samenleving en onze economie en met betrekking tot de idee dat de Green Deal heel wat opportuniteiten en positieve veranderingen kan bieden, ook in de transportsector.

De ambitieuze en omvattende strategie voor een duurzame en slimme mobiliteit kan dan ook op steun rekenen vanwege België. Ons land hecht hierbij belang aan een transitie naar alternatieve en meer duurzame vervoerswijzen, waaronder goederen- en personenvervoer via het spoor, maar eveneens aan “micromobiliteit”, zoals fietsen, pedelecs etc. Ook vestigt België de aandacht op havens als belangrijk knooppunt inzake gecombineerd vervoer.