Landen

Oeganda ligt in het Afrikaanse Grote Merengebied. Het maakt deel uit van het stroomgebied van de Nijl. 

Oeganda is een rijk land waar verschillende volkeren samenleven. Het bevindt zich op een keerpunt in zijn streven naar het statuut van modern en voorspoedig  middeninkomensland. Om die visie te verwezenlijken, heeft de regering een plan voor duurzame groei uitgewerkt.

Het land heeft nog altijd te kampen met immense politieke, milieu- en socio-economische uitdagingen. Regionale instabiliteit leidt nog altijd tot een massale vluchtelingeninstroom. De economische groei is niet evenredig verdeeld, met beperkte toegang tot grond, onderwijs, gezondheidszorg en sanitaire voorzieningen. 

Onder meer een lage productiviteit en een toenemende inkomensongelijkheid verhinderen het land om de status van middeninkomensland te verwerven en om de cruciale Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen uit het Oegandese Vision 2040 op tijd te verwezenlijken.  

Oeganda is gekenmerkt als fragiele staat.

De Belgische ontwikkelingssamenwerking gebeurt via verschillende kanalen:

• Gouvernementele ontwikkelingssamenwerking
• Niet-gouvermentele samenwerking
• Multilaterale samenwerking
• Humanitaire hulp

De Belgische gouvernementele ontwikkelingssamenwerking in Oeganda streeft ernaar de levensomstandigheden van de Oegandese bevolking te verbeteren, door partnerschappen aan te gaan met de overheidsinstellingen van het land. De huidige programma’s bevatten interventies in:

Onderwijs

Hoewel de toegang tot onderwijs de laatste 15 jaar verbeterd is, laat de kwaliteit van het onderwijs nog te wensen over. Het beroep van leerkracht wordt niet naar waarde geschat en de centra voor lerarenopleiding hebben een slechte reputatie. Dat zorgt voor een hoge werkloosheidsgraad, vooral bij jongeren.  

Samen met het ministerie van Onderwijs en Sport ondersteunt België de (weder)opbouw en de (her)inrichting van vier nationale opleidingscentra voor leraren. Bovendien leiden we docenten op in leerlinggerichte onderwijs- en leermethoden. België ondersteunt ook de uitvoering van de ‘Skilling Uganda’-strategie, die de inzetbaarheid van jongeren op de arbeidsmarkt wil versterken door de onderwijs- en leerkwaliteit te verbeteren en door praktische vaardigheden aan te leren.

Gezondheid

De ondermaatse gezondheidszorg blijft een grote uitdaging voor het land. Veel Oegandezen hebben nog geen toegang tot kwaliteitsvolle basisgezondheidszorg en de gezondheidscentra zijn vaak slecht uitgerust en onderbemand.

Samen met het ministerie van Volksgezondheid ondersteunt België de gezondheidsdiensten en de basisgezondheidszorg op lokaal niveau (openbaar en privé) door de capaciteiten van het gezondheidspersoneel te versterken en de financiering op resultaten te baseren. Via het mechanisme Results-Based-Financing (RBF) worden de geselecteerde ziekenhuizen en gezondheidscentra financieel beloond als ze goed presteren en worden ze aangespoord om de patiënten zo goed mogelijk te dienen.

De organisaties van de civiele maatschappij (OCM’s) spelen een sleutelrol in Oeganda en worden zonder meer erkend als partners van de staat..

De Belgische actoren van de niet-gouvernementele samenwerking (BANG) werken samen met de lokale civiele maatschappij. Hun huidige strategische doelstellingen zijn als volgt:  

• Strategische Doelstelling 1: onderwijs

Bijdragen tot de verwezenlijking van een inclusief, eerlijk, kwaliteitsvol en relevant onderwijssysteem dat ervoor zorgt dat de Oegandese jongeren niet vroegtijdig de school verlatenmaar wel de nodige kennis, vaardigheden en attitudes verwerven om een succesvolle loopbaan uit te bouwen. 

• Strategische Doelstelling 2: gezondheid

De gezondheid en het welzijn van de kwetsbaarste Oegandezen versterken door een betere toegang te bieden tot alomvattende, inclusieve en responsieve gezondheidsdiensten, waaronder gemeenschapsgebonden eerste hulp en veilige bloeddiensten.

• Strategische Doelstelling 3: mensenrechten, bestuur en justitie

De rechtenverdedigers, de civiele maatschappij en de kwetsbare bevolking van Oeganda ondersteunen om mensenrechten te bevorderen, na te leven en te beschermen, justitie toegankelijker te maken en bij te dragen aan een vreedzame conflictoplossing. 

• Strategische Doelstelling 4: duurzame landbouw en voedselsystemen

Aan duurzame voedselsystemen meewerken die op een model voor familielandbouw zijn gebaseerd, de participatie van vrouwen en jongeren steunen en zo bijdragen tot een inclusievere maatschappij. 

• Strategische Doelstelling 5: ondernemerschap en werkgelegenheid voor jongeren

Bijdragen tot duurzame inkomstenbronnen, groeikansen en veerkrachtige markten voor kansarme Oegandese ondernemers. 

• Strategische Doelstelling 6: gender, leeftijd en inclusiviteit

Structurele en systemische uitsluiting en discriminatie, ongelijkheden en kwetsbaarheden in kaart brengen en bestrijden om actieve en zinvolle participatie te bevorderen voor iedereen, met inbegrip van de meest gemarginaliseerden, zodat niemand achterblijft.

• Strategische Doelstelling 7: cultuur

De Oegandese culturele en creatieve industrie te versterken.

Om de ontwikkelingsdoelstellingen te bereiken werkt België, samen met andere donoren zoals de Europese Unie en de Wereldbank, mee aan multilaterale programma’s op het vlak van gezondheidszorg, onderwijs, leefmilieu, humanitaire hulp en bestuur (verkiezingen, justitie).

België hanteert in de multilaterale samenwerking het principe van de “core funding” waarbij een bijdrage wordt geleverd tot de algemene middelen van de multilaterale partnerorganisaties.