Landen

Oeganda is gelegen in het Afrikaanse Grote Merengebied en maakt deel uit van het stroomgebied van de Nijl.

Situatie in Oeganda

Het land heeft regelmatig te kampen met grote politieke, ecologische en sociaaleconomische uitdagingen. De regionale instabiliteit heeft een grote vluchtelingenstroom op gang gebracht. Zo is Oeganda één van de landen die de meeste vluchtelingen opvangt ter wereld.

De economische groei is niet gelijk verdeeld. De toegang tot land, onderwijs, gezondheidszorg en sanitaire voorzieningen blijft beperkt.

Bovendien wordt Oeganda beschouwd als een kwetsbare staat. De lage productiviteit en stijgende inkomensongelijkheid zijn factoren die:

• het land verhinderen om de status van midden inkomensland te bereiken;
• het land verhinderen om duurzame ontwikkelingsdoelstellingen te behalen.

Nationale ontwikkelingsplannen

Oeganda is een rijk land waar verschillende volkeren samenleven. De regering in Oeganda heeft meerjarige actieplannen opgesteld om een duurzame groei te behalen en een modern en welvarend middeninkomsland te worden.

Deze ambities worden verder uitgewerkt door de ontwikkelingsstrategieën en -trajecten in de “Uganda Vision 2040” en geconcretiseerd door de belangrijkste doelstellingen voor de huidige periode tot 2025, in het “National Development Plan III”.
 

De Belgische ontwikkelingssamenwerking gebeurt via verschillende kanalen:

• gouvernementele ontwikkelingssamenwerking;
• niet-gouvermentele samenwerking;
• multilaterale samenwerking;
• humanitaire hulp.
   

Gouvernementele ontwikkelingssamenwerking

De Belgische gouvernementele samenwerking werkt samen met de openbare instellingen in Oeganda om de levensomstandigheden van de bevolking te verbeteren.

Gezondheid

Het zorgaanbod beantwoordt vaak niet aan de behoeften van de Oegandese bevolking. Heel wat mensen hebben geen toegang tot kwalitatieve basisdiensten in de gezondheidszorg. De zorgcentra zijn vaak onvoldoende uitgerust en er is een gebrek aan personeel.

In samenwerking met het ministerie van Gezondheid,

• versterkt België de primaire gezondheids- en zorgdiensten op lokaal niveau, in de openbare instellingen;
• versterkt ons land de capaciteit van het medische personeel en van de uitrusting in de primaire zorgcentra;
• financiert België deze instellingen op basis van resultaten.

Financiële bijdrage

Het financieringsmechanisme voorziet een financiële bijdrage ten voordele van de gezondheidszorg, na een onderzoek van de verleende diensten. Het budget gaat naar investeringen in de apparatuur en werking van het centrum.

Dit mechanisme bewees reeds te werken: in Oeganda werd het uitgebreid naar alle zorginstallaties in het land. Deze verandering in werkwijze heeft ook geleid tot een verandering in het gedrag van de bevolking. De inwoners van Oeganda zetten nu sneller de stap naar de aangeboden diensten.

Onderwijs

Hoewel de toegang tot onderwijs de afgelopen 15 jaar verbeterd is, blijft de kwaliteit van het onderwijs nog onvoldoende:

• het beroep van leerkracht wordt niet naar waarde geschat 
• de lerarenopleidingen voorzien onvoldoende pedagogische tools die nodig zijn om hun opdracht goed uit te voeren 
• het leerproces is vooral toegespitst op theorie en het gebrek aan praktijklessen doet de ouders twijfelen om hun kinderen op school te houden

In samenwerking met het ministerie van Onderwijs en Sport, heeft België de ambitie om een kader te creëren voor de opleiding van leerkrachten binnen de structuur van de vijf National Teacher Colleges.

Daarvoor wordt ingezet op verschillende ontwikkelingspijlers, zoals:

• infrastructuur, renovatiewerken, (her)opbouw en toegang tot informaticamateriaal;
• pedagogie, een opleiding die gericht is op de verbetering van onderwijs- en leermethodes en op de integratie van meer praktijklessen;
• tewerkstelling, de uitwerking van een nationale strategie om de tewerkstelling van jongeren te ondersteunen en te versterken.

In sommige National Teacher Colleges kwamen sterke synergiën en complementaire acties met de actoren van de niet-gouvernementele samenwerking tot stand.
 

Niet-gouvernementele samenwerking

De organisaties van het maatschappelijk middenveld spelen een belangrijke rol in Oeganda en worden erkend als onontbeerlijke partners.

De actieve Belgische actoren van de niet-gouvernementele samenwerking in Oeganda werken samen met het lokale maatschappelijke middenveld.

Strategische doelstellingen

Onderwijs

Bijdragen tot de instelling van een inclusief, gelijk, kwalitatief en relevant onderwijssysteem. Een dergelijk systeem:

• voorkomt vroegtijdig schoolverlaten;
• verstrekt aan de jongeren in Oeganda de kennis en vaardigheden die nodig zijn om de arbeidsmarkt te betreden.

Gezondheid

De gezondheid en het welzijn van de meest kwetsbare mensen ondersteunen door de toegang te verbeteren tot:

• volledige, inclusieve en flexibele zorgdiensten;
• gemeenschapsdiensten voor eerste zorg;
• veilige diensten voor bloedtransfusies.
   

Mensenrechten, bestuur en justitie

De rechtenverdedigers, het maatschappelijk middenveld en de kwetsbare bevolking in Oeganda ondersteunen. Het doel is om:

• de mensenrechten te bevorderen, respecteren en beschermen;
• de toegang tot justitie te verbeteren;
• bij te dragen tot de vreedzame oplossing van conflicten.

Duurzame landbouw- en voedselsystemen

Bijdragen tot de totstandkoming van duurzame voedselsystemen die gebaseerd zijn op een model van familiale landbouw. Het gaat om een model dat:

• milieuvriendelijker is;
• inclusiever is en de deelname van vrouwen en jongeren bevordert.

Ondernemerschap en tewerkstelling van jongeren

Bijdragen tot de creatie van duurzame levensmiddelen, groeikansen en veerkrachtige markten voor kansarme ondernemers in Oeganda.

Gender, leeftijd en inclusie

Structurele systemen van uitsluiting, discriminatie, ongelijkheid en kwetsbaarheid in kaart brengen. Het doel is om de actieve en betekenisvolle participatie van iedereen te bevorderen, ook van de meest gemarginaliseerde inwoners.

Cultuur

De culturele en creatieve sector in Oeganda versterken.
 

Multilaterale samenwerking

België ondersteunt ook de uitvoering van de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen in Oeganda via partnerschappen met de agentschappen van de Verenigde Naties, de Wereldbank en de Europese Unie.

Deze multilaterale samenwerking wordt vooral concreet gemaakt via een beleid van core funding, namelijk bijdragen aan de algemene middelen van onze partnerorganisaties. Dit zorgt ervoor dat de middelen flexibel ingezet kunnen worden, in functie van de meest dringende noden.

Wilt u meer weten over de activiteiten van onze multilaterale partners in Oeganda en hun bijdragen aan de DDO’s? Kijk dan zeker op de websites van deze verschillende agentschappen en organisaties:

• UNICEF, de Kinderrechtenorganisatie van de Verenigde Naties;
• PNUD, het ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties;
• UNFPA, het Bevolkingsfonds van de Verenigde Naties;
• UNWOMEN – VN Vrouwen;
• FAO, de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties;
• WHO, de Wereldgezondheidsorganisatie;
• IAO, de Internationale Arbeidsorganisatie;
• IOM, de Internationale Organisatie voor Migratie;
• OHCHR, het Bureau van de Hoge Commissaris van de Verenigde Naties voor de Mensenrechten;
• UNAIDS, het gezamenlijk programma van de Verenigde Naties voor hiv/aids;
• CGIAR, het internationale onderzoeksprogramma voor de landbouwsector;
• UNEP, het Milieuprogramma van de Verenigde Naties.

Een andere dimensie van onze multilaterale samenwerking in Oeganda is de steun aan meer specifieke initiatieven (earmarked) of aan multidonoren zoals:

• het project UNFPA/UNFPA Supplies voor de levering van materiaal en voorzieningen ten behoeve van de seksuele en reproductieve gezondheid;
• het project UNDP/UNDP Climate Promise over de bijdragen die op nationaal niveau bepaald worden (NDC’s);
• het project UN Capital Development Fund – UNCDF/UNCDF LoCAL;
• GAVI, de Globale Alliantie voor Vaccinatie;
• GPE, het Globale Partnerschap voor Onderwijs;
• GFATM, het Globale Fonds dat zich inzet in de strijd tegen hiv, tuberculose en malaria;
• GEF, het Global Environment Facility;
• LDCF, het Fonds voor minst ontwikkelde landen;
• GCF, Green Climate Fund;
• het Programma van jonge deskundigen “JPO” van de Verenigde Naties.

Tenslotte draagt ons land ook sterk bij aan de projecten die de Europese Unie en de volgende ontwikkelingsbanken uitvoeren:

• de Wereldbank;
• de BAD, Afrikaanse Ontwikkelingsbank;
• het Internationaal Monetair Fonds.
   

Humanitaire hulp

Het Grote Merengebied is al jaren een turbulent gebied waar gewapende conflicten, hongersnood en politieke vervolgingen deel uitmaken van het dagelijkse leven.

Als relatief stabiel land is Oeganda een buitenbeentje in deze regio. Daarom is het land is ook de eindbestemming voor vele vluchtelingen die geweld en vervolging in de buurlanden ontvluchten.

Zo vangt Oeganda minstens 1.550.000 vluchtelingen op: de grootste vluchtelingenpopulatie in Afrika. Ze leven in informele nederzettingen, waar ze samenleven met de lokale gemeenschap.

Dankzij deze aanpak, in combinatie met progressieve wetten en vrijheden voor vluchtelingen, krijgen vluchtelingen perspectieven op een waardig en onafhankelijk leven in Oeganda.

Naast de vluchtelingenstroom heeft Oeganda ook te kampen met voedselzekerheidsproblemen. In de noordelijke en oostelijke regio’s verergert het gebrek aan neerslag de voedselonzekerheid. Bovendien consumeert de helft van de bevolking minder dan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid calorieën.

De directe Belgische humanitaire hulp aan Oeganda is hoofdzakelijk toegespitst op het bijstaan van de vluchtelingenbevolking in het land. België zet in op het opbouwen van hun capaciteit om in hun eigen levensonderhoud te voorzien en zichzelf beter te beschermen.

Daarnaast ondersteunt België ook de versterking van de capaciteiten van lokale actoren en gemeenschappen, om hen weerbaarder te maken tegen klimaatverandering en de gevolgen ervan.