Thema’s

Migratie kan in de eerste plaats bijdragen tot de persoonlijke ontwikkeling van migranten en hun familie zelf. Door te vertrekken hopen migranten hun kansen op een job, een stabiel inkomen of een degelijk huis te vergroten of mogelijkheden te creëren om hun kinderen naar school te sturen of toegang te krijgen tot kwaliteitsvolle gezondheidszorg.

De meeste migranten behouden daarenboven een nauwe band met het land of de regio waar ze vandaan komen en ondersteunen hun familie of gemeenschap door de overdracht van financiële middelen, kennis en vaardigheden, technologie, innovatieve benaderingen en cultuur.

Voor vele families van migranten in de landen van oorsprong creëert dit opportuniteiten tot ontwikkeling of maakt het hen weerbaarder bij dringende of onverwachte gebeurtenissen. Maar ook de landen waar migranten zich vestigen of waar ze doorreizen kunnen een positieve impact op hun ontwikkeling ervaren. Migranten vullen vaak tekorten op de arbeidsmarkt op, dragen bij tot de economische activiteit van een land of tot de diversiteit.

Impact van migratie op ontwikkeling

Deze positieve impact van migratie op ontwikkeling is echter niet gegarandeerd. Belangrijke randvoorwaarden dienen vervuld te zijn om ervoor te zorgen dat door migratie ongelijkheden niet groter worden of ontstaan en dus ontwikkeling onmogelijk wordt.

Beperkingen van de mobiliteit of van de toegang tot waardig werk of basisdiensten zoals onderwijs of gezondheidszorg hebben een negatieve impact op de ontwikkelingskansen van migranten. Bovendien moeten migranten die gedwongen worden hun thuisland te verlaten onder druk van geweld of natuurlijke oorzaken, beschermd worden en moeten hun fundamentele rechten gegarandeerd worden.

Ten slotte beïnvloedt ontwikkeling ook migratie. Ontwikkelingskansen en -mogelijkheden creëren ruimte en middelen voor een vrije en bewuste keuze tot migratie, terwijl oorzaken of gevolgen van een gebrek aan ontwikkeling mensen tot migratie kunnen dwingen of migratie onmogelijk maken. 
 

Verband tussen migratie en ontwikkeling en de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen

Het onderlinge verband tussen migratie en ontwikkeling wordt internationaal aanvaard. De Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen erkennen op algemene wijze de positieve bijdrage van migranten tot duurzame ontwikkeling en inclusieve groei en maken hiermee duidelijk dat het behalen van resultaten voor de meeste andere doelstellingen beïnvloed wordt en afhankelijk is van de wijze waarop migratie mee in rekening wordt genomen. 

De migratie- en mobiliteitsthematiek zit dan ook transversaal verweven in een groot aantal SDGs. Daarnaast pleit een specifieke doelstelling (SDG 10.7) voor een ordelijke, veilige, regelmatige en verantwoordelijke migratie en mobiliteit van mensen mogelijk te maken, ook via de implementatie van geplande en degelijke beheerde migratiebeleidslijnen.

Dit is ook de basis voor het niet-bindende Global Compact for Safe, Orderly and Regular Migration (VN-Migratiepact) dat in december 2018 door 152 landen waaronder België werd goedgekeurd. Het Pact reikt een kader aan voor het harmoniseren en sturen van een globale benadering en internationale samenwerking rond migratie.
 

Bijdrage van de Belgische ontwikkelingssamenwerking

Ook de Belgische ontwikkelingssamenwerking wil bijdragen tot het vergroten van het potentieel van migratie voor duurzame ontwikkeling en heeft zijn visie en doelstellingen daartoe vastgelegd in een strategienota.

In samenwerking met het Belgisch ontwikkelingsagentschap Enabel, Belgische niet-gouvernementele actoren, de Europese Unie en de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) werkt de Belgische ontwikkelingssamenwerking rond verschillende aspecten van migratie en ontwikkeling.

Er zijn specifieke acties in ontwikkelingslanden die inzetten op het goed beheer van migratie, op arbeidsmigratie, op het beschermen van de rechten van migranten en het verzekeren van hun toegang tot basisdiensten en -voorzieningen en op sensibilisering rond de link tussen migratie en ontwikkeling (ook in België).

Daarnaast zet de Belgische ontwikkelingssamenwerking ook in op een continue en langetermijnaanpak van de grondoorzaken van irreguliere en gedwongen migratie door betere mogelijkheden tot ontwikkeling te creëren in ontwikkelingslanden zelf, zodat potentiële migranten niet tot migratie worden gedwongen, maar er bewust en vrij kunnen voor kiezen. Waar relevant houdt de Belgische ontwikkelingssamenwerking ook rekening met de potentiële impact van migratie op ontwikkelingsresultaten in andere sectoren.

Ten slotte zoekt de Belgische ontwikkelingssamenwerking op internationaal en Europees niveau mee naar globale oplossingen door actief deel te nemen aan internationale en regionale dialogen rond migratie en ontwikkeling.