België zit de conferentie van het “Open Skies”-verdrag voor, een hoeksteen van de Europese veiligheidsarchitectuur

Dit jaar zal België de vierde Review Conference van het "Open Skies"-verdrag voorzitten van 7 tot 9 oktober. Deze conferentie vindt om de vijf jaar plaats. De vorige drie conferenties waren georganiseerd door Duitsland (2005), de VS (2010) en Wit-Rusland (2015). Het "Open Skies"-verdrag biedt de mogelijkheid om ongewapende observatievluchten vanuit de lucht uit te voeren over het gehele grondgebied van de 34 verdragsstaten. Men kan zo boven het grondgebied van verdragsstaten vliegen om foto- en radarbeelden te maken van elkaars territorium. Sinds de inwerkingtreding van het verdrag in 2002 werden reeds 1534 observatievluchten uitgevoerd. Het "Open Skies"-verdrag is ontworpen om het wederzijds begrip en vertrouwen te vergroten door alle Verdragsstaten - ongeacht hun omvang - de mogelijkheid te bieden om informatie te verkrijgen over militaire of andere activiteiten die voor hen van belang zijn.

"Open Skies" is tot op heden de meest verstrekkende internationale inspanning om de openheid en transparantie van de militaire strijdkrachten en hun activiteiten te bevorderen. België beschouwt het "Open Skies"-verdrag als een hoeksteen van de Europese veiligheidsarchitectuur. Het Verdrag draagt bij tot de veiligheid door transparantie te bieden t.a.v. alle betrokken lidstaten aan de hand van wederzijds gevalideerde beelden. Het vormt een cruciaal onderdeel van het vertrouwenwekkende kader dat de afgelopen decennia is gecreëerd om de transparantie en veiligheid in het hele Euro-Atlantische gebied te vergroten.

Op 22 mei kondigde de Verenigde Staten echter aan dat het uit het "Open Skies"-verdrag stapt vanwege de aanhoudende non-implementatie van het Verdrag door Rusland en omdat de technologische vooruitgang de meerwaarde van het Verdrag steeds beperkter zou maken, iets wat ons land betreurt. De recente Benelux-beslissing om opnieuw actief deel te nemen aan observatievluchten vanaf 2021 bevestigt dat het verdrag voor ons land nuttig blijft en we doorgaan met de implementatie ervan gezien de duidelijke meerwaarde voor onze conventionele wapenbeheersingsarchitectuur en onze gemeenschappelijke veiligheid.

Naast de 34 "Open Skies"-verdragspartijen zijn ook de overige 23 OVSE deelnemende Staten (die geen lid zijn van het verdrag) en de partnerlanden als waarnemers uitgenodigd. Als voorzitter zal België ruimte maken voor een constructieve open dialoog met als doel het belang van het "Open Skies"-verdrag te herbevestigen, alsook het engagement van verdragsstaten om het verdrag te blijven implementeren.