Internationale Dag voor de uitbanning van seksueel geweld in conflict - Het belang van aandacht voor de slachtoffers, gerechtigheid en de aanpak van grondoorzaken

  1. Laatst bijgewerkt op

Vandaag precies zes jaar geleden verklaarde de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties (VN) 19 juni tot Internationale Dag voor de Uitbanning van Seksueel Geweld in Conflict. De dag herinnert de internationale gemeenschap aan de collectieve verantwoordelijkheid om te blijven strijden tegen verkrachting, seksuele slavernij, gedwongen huwelijken, bepaalde vormen van mensenhandel en iedere andere vorm van seksueel geweld gelinkt aan conflict. Ook België vraagt op deze dag bijzondere aandacht voor de vrouwen, mannen en kinderen die het slachtoffer werden van zulk geweld. Ons land brengt hulde aan wie zich inzet voor het stoppen ervan.

De afgelopen jaren heeft de internationale gemeenschap belangrijke stappen gezet om het probleem van conflict gerelateerd seksueel geweld aan te pakken. Het taboe werd doorbroken, de impact op internationale veiligheid werd erkend en er kwam meer aandacht voor de slachtoffers. Maar voor het afgelopen jaar rapporteert de VN opnieuw een groot aantal gevallen van seksueel geweld in zones van conflict en post-conflict in een twintigtal landen. De COVID-19-pandemie maakt de situatie nog complexer. Immers, op vele plaatsen heeft de crisis geleid tot een vermindering van sociale controle en moeilijkere toegang tot hulpverlening of gerechtelijke instanties. De situatie vandaag noopt tot bijkomende inspanningen en hernieuwd engagement.

De aanpak van de grondoorzaken van seksueel geweld, waaronder structurele genderongelijkheid, moet duidelijk beter”, aldus Minister Goffin. “We moeten nog meer aandacht hebben voor de overlevenden. Of het nu gaat om verkrachte jongens in de Centraal-Afrikaanse Republiek, seksslavinnen van Boko Haram of moeders van uit geweld geboren kinderen - zij hebben elk hun eigen verhaal en eigen uitdagingen. Die vereisen aangepaste oplossingen. Hun rechten, noden en weerbaarheid moeten prioriteit krijgen in conflict en post-conflict situaties.” Uit de ervaringen van de slachtoffers moeten lessen worden getrokken. Ook om andere schendingen te voorkomen en de vroege signalen zoals discriminatie, haatspraak en aanzetten tot geweld beter te herkennen.

Het stoppen van seksueel geweld ten aanzien van vrouwen en meisjes en het verzekeren van seksuele en reproductieve gezondheid en rechten zijn ook kernelementen van het Belgisch Nationaal Actieplan Vrouwen, Vrede en Veiligheid. De strijd tegen straffeloosheid - een hoeksteen van het buitenlandbeleid van België - is daarbij essentieel. “Ons land hecht groot belang aan het werk van de VN Speciale Vertegenwoordiger voor Seksueel Geweld in Conflict. Haar werk is cruciaal bij het identificeren van daders. En die moeten voor de rechter worden gebracht,” benadrukt Minister Goffin. “Waar staten weigeren of niet in staat zijn daders te berechten, steunt ons land de inspanningen van internationale mechanismen, zoals bijvoorbeeld UNITAD in Irak of het Internationale, Onpartijdige en Onafhankelijke Mechanisme voor Syrië. Het documenteren van misdaden door zulke mechanismen is een essentiële stap om overlevenden gerechtigheid te bieden. Ook het Internationaal Strafhof speelt hierin een sleutelrol.

In juli aanstaande beraadt de VN-Veiligheidsraad zich over de kwestie. Ons land zal er opnieuw op wijzen dat de Veiligheidsraad een belangrijke rol vervult in de strijd tegen conflict gerelateerd seksueel geweld. De Veiligheidsraad moet er voor zorgen dat ook VN-vredesoperaties het verschil kunnen maken door bescherming van burgers, rapportage van seksueel geweld en de inzet van gespecialiseerd personeel. En waar daders te gemakkelijk en te lang de dans ontspringen, moet de Veiligheidsraad ook gebruik maken van VN-sancties.

Een decennium na het eerste rapport van de VN over seksueel geweld in conflict blijven doorgedreven actie en niet aflatende politieke druk onontbeerlijk om de situatie te veranderen. “België, de Europese Unie en de VN blijven partners in deze belangrijke strijd”, bevestigt Minister Goffin het aanhoudende engagement.

 

  1. Nieuwstype