Reizen naar Rusland: Reisadvies

In deze rubriek vindt u nuttige informatie over routes om Rusland te verlaten (over land en via de lucht). Zorg eerst dat uw reisdocumenten, die van uw reisgenoten en van uw huisdieren in orde zijn (paspoort, migratiekaart, visum, etc.) Zie rubriek Praktische informatie.

Lokale ontwikkelingen kunnen leiden tot een plotse verzadiging van de routes om Rusland te verlaten (luchtverbindingen en wegen). Dit was bijvoorbeeld het geval na de aankondiging van de gedeeltelijke mobilisatie. Hou rekening met dit risico in uw reisplannen: uw reis kan langer duren dan oorspronkelijk gepland.

Bestaande verbindingen kunnen zonder voorafgaande waarschuwing worden onderbroken. Het risico om in Rusland te stranden, en dit voor onbepaalde tijd, mag dus niet worden onderschat. De mogelijke gevolgen hiervan (financieel, visa, familiaal,...) dient men te anticiperen.

Luchtverbindingen

Er zijn geen directe vluchten meer tussen de EU en Rusland. Het is nog steeds mogelijk om vanuit Rusland naar België te vliegen mits een tussenstop in een derde land.

De Europese Commissie heeft 22 Russische luchtvaartmaatschappijen (waaronder Aeroflot) toegevoegd aan de EU Air Safety “zwarte lijst”. Op de website van de Europese Commissie wordt deze beslissing toegelicht. Sinds januari 2025 raadt het EU-agentschap voor de veiligheid van de luchtvaart (EASA) af om in het Russische luchtruim ten westen van 60° oosterlengte te vliegen, op alle vliegniveaus, vanwege de risico’s gelinkt aan de oorlog. De EASA-website (in het Engels) geeft hierover meer uitleg. Houd deze beslissingen in gedachten voordat u naar/in de Russische Federatie vliegt. Neem contact op met uw verzekeraar om de impact van deze beslissingen op uw verzekeringspolis na te gaan.

De volgende niet-Russische luchtvaarmaatschappijen bieden nog verbindingen aan met Rusland (niet exhaustieve lijst): Turkish Airlines (Turkije), Pegasus (Turkije), Air Serbia (Servië), FlyDubaï (VAE), Etihad (VAE), Emirates (VAE), Qatar Airways (Qatar), Georgian Airways (Georgië), Azal (Azerbeidzjan), ElAl (Israël), EgyptAir (Egypte), Royal Air Maroc (Marokko), Uzbekistan Airways (Oezbekistan), Air China (China), etc.

Vanuit deze derde landen kan u naar België vliegen of naar een luchthaven dichtbij België. Als u tijdens uw tussenstop de internationale transitzone van de luchthaven moet verlaten, hou dan rekening met de visumvereisten en andere regels van het transitland. Raadpleeg hiervoor de desbetreffende reisadviezen.

U kan Rusland ook via de weg verlaten (zie hieronder), om vervolgens vanuit een buurland naar België te vliegen. Een dergelijke route is vaak minder duur, maar kan langer duren.

Landgrenzen

Rusland heeft een landgrens met de volgende EU-landen: Finland, Estland, Letland en – vanuit Kaliningrad – Litouwen en Polen. Hou rekening met de volgende punten alvorens naar de grens te reizen:

• Controleer of de grensovergang open is. Finland bijvoorbeeld, heeft al haar grensovergangen met Rusland voorlopig gesloten. Letland sloot twee (van de vier) grensovergangen. Sinds 1 februari 2024 heeft Rusland de grensovergang Ivangorod-Narva met Estland voor voertuigen gesloten: enkel voetgangers kunnen nog oversteken. Andere grensovergangen kunnen in de nabije toekomst worden gesloten, mogelijks zonder voorafgaande kennisgeving. Contacteer op voorhand de grensovergang om na te gaan of deze open is: Rusland, Finland, Estland, Letland, Litouwen en Polen. Om deze websites vanuit Rusland te bezoeken is soms een VPN nodig;
• Controleer of uw wagen de grens mag oversteken. Verschillende EU-landen (waaronder Polen, Letland, Estland, Litouwen en Finland) hebben besloten dat voertuigen met een Russische nummerplaat niet meer de EU via hun grens mogen binnenkomen – onder risico van terugdrijving of inbeslagname van het voertuig. Dit verbod geldt voor de voertuigen die in Rusland zijn geregistreerd, ongeacht de nationaliteit van de bestuurder en inzittenden;
• Verschillende maatschappijen bieden busverbindingen aan van Rusland (Moskou of St. Petersburg) naar Europese bestemmingen. Bijvoorbeeld: Ecolines, Luxexpress, Skandinavia. De sluiting van sommige grensovergangen (zie hierboven) kan een impact hebben op deze busverbindingen. Neem contact op met het busbedrijf voor meer informatie;
• Er zijn geen treinverbindingen meer van Rusland naar de EU. De treinverbinding tussen Moskou en Kaliningrad is behouden, maar passagiers mogen de trein niet verlaten tijdens de transit in Litouwen;
• Soms is het niet toegestaan om te voet de landgrens over te steken;
• Sommige grensposten hebben speciale openingstijden of regels, die zonder verwittiging kunnen veranderen. Bel op voorhand de betreffende grenswacht voor meer informatie;
• Russische burgers met een Schengenvisum (d.w.z. een visum voor kort verblijf, 90 dagen of minder) moeten aan zeer strenge voorwaarden voldoen om de landgrens naar Estland, Letland, Litouwen en Polen over te steken. Russische burgers met een Schengenvisum moeten zich informeren over de voorwaarden die van toepassing zijn (deze verschillen van land tot land). Zie de websites hierboven. Deze beperkingen zijn niet van toepassing op Belgische burgers, noch op Russische burgers met een geldige Belgische verblijfskaart;
• Grenscontroles kunnen tot zeer lange wachttijden leiden. Reizigers moeten hierop voorbereid zijn (voldoende water en voedingswaren, brandstof...).

Dit zijn aandachtspunten voor de landgrenzen met de andere buurlanden van Rusland:

• Oekraïne: reis in geen enkel geval naar het grensgebied tussen Rusland en Oekraïne. De situatie is er onvoorspelbaar en zeer gevaarlijk. Zie Laatste update.
• Wit-Rusland: buitenlandse reizigers met een Russisch visum mogen Wit-Rusland binnenkomen, verlaten, er verblijven of er doorheen reizen tijdens de geldigheidsduur van hun Russische visum. Als u over de weg van Rusland naar Wit-Rusland reist, moet u de landsgrens oversteken via een van de grensovergangen die vermeld staan op de website van het Wit-Russische ministerie van Buitenlandse Zaken (in het Engels). Als u per trein reist, contacteer dan van tevoren de treinmaatschappij om na te gaan of u met een Russisch visum de grens mag oversteken.
• Noorwegen: in september 2023 werd een inreisbeperking aangekondigd voor voertuigen met een Russische nummerplaat. Neem contact op met de Noorse grenswachten (link) alvorens naar de grens te rijden met uw voertuig;
• Georgië: het oversteken via de enige grenspost tussen Rusland en Georgië (Verkhny Lars/Zemo Larsi) is onderhevig aan regelmatige beperkingen, soms opgelegd zonder voorafgaande waarschuwing. Deze overgang kan ook door sneeuw geblokkeerd worden. Versterkte controles leiden regelmatig tot lange wachttijden aan de Georgische grens. Informeer u alvorens naar deze grenspost te gaan. Hou er rekening mee dat Georgië het illegaal beschouwt om vanuit Rusland de regio's Abchazië en Tskhinvali (Shida Kartli/Zuid-Ossetië) te betreden. Belangrijke informatie hierover vindt u op ons reisadvies voor Georgië.
• Azerbeidzjan, Kazachstan, Mongolië, China en Noord-Korea: de grensovergangen tussen Rusland en deze landen zijn regelmatig onderhevig aan beperkingen, omwille van weeromstandigheden of andere redenen. Informeer u alvorens naar deze grenzen te reizen.

Reizen in Rusland

Auto

Het is aangeraden officiële taxi’s te nemen met meter en veiligheidsgordel. Een officiële taxi kan makkelijk geregeld worden via een hotel of via één van de beschikbare apps (de meeste verspreide is Yandex). Langeafstandsbussen en minibussen die steden met elkaar verbinden, zijn soms erg oud en in slechte staat. Verkies recente voertuigen, die een goede passagiersbescherming bieden.

Het is mogelijk om in Rusland met uw eigen wagen rijden, op voorwaarde dat verzekeringen en voertuigdocumenten in orde zijn. Het Belgische rijbewijs (uitgereikt na 1968) en het internationale rijbewijs worden erkend in Rusland. Indien de reiziger langer dan 60 dagen in Rusland verblijft, dan dient hij een Russisch rijbewijs (in het Russisch, website toegankelijk vanuit Rusland) aan te vragen.

De verkeersregels worden streng gecontroleerd. De snelheidsbeperkingen zijn 60 km/u in bebouwde kom, 90 km/u buiten bebouwde kom en 110 km/u op autosnelwegen. Er is een nultolerantie voor alcohol achter het stuur. In Rusland rijdt men rechts.

Buitenlandse automobilisten worden aangeraden om extra voorzichtig te zijn op de weg, aangezien het rijgedrag kan verschillen van wat ze gewend zijn. Buiten de grote steden kunnen de wegen in slechte staat verkeren en slecht verlicht zijn. Het is niet ongewoon om dieren op de baan te zien, zelfs op snelwegen. Omwille van het Russische klimaat is het risico op ijzel vrij hoog. In geval van ongeval is het verboden het voertuig te verplaatsen vooraleer de vaststellingen plaatsvinden. Om de ongevalsvaststelling uit te voeren is het aangeraden de politie te bellen (02 of 112).

Trein

Rusland heeft een goed ontwikkeld spoornetwerk. Reizigers moeten bij het instappen hun paspoort tonen. Zoals elders is het aangeraden eigen bagage zelf in te pakken, deze in de gaten te houden (vooral ’s nachts) en geen pakjes van vreemden aan te nemen.

Fiets

Buiten Moskou en Sint-Petersburg worden fietstoerisme en fietstochten sterk afgeraden. De vrijwel totale afwezigheid van fietspaden en bewegwijzering voor fietsers brengt grote veiligheidsrisico's met zich mee. Deze risico's zijn 's nachts nog groter. Het klimaat in Rusland (zie Klimaat en rampen), alsook de lange afstanden tussen bewoonde gebieden, zorgen voor aanzienlijke extra gevaren voor fietsers.