België ijvert voor wereld vrij van kinderarbeid

Het is niet zonder reden dat de internationale gemeenschap 2021 heeft uitgeroepen tot “Internationale Jaar voor de Uitbanning van Kinderarbeid”. Volgens een recent rapport van de Internationale Arbeidsorganisatie (ILO) en het VN-Kinderfonds (UNICEF) zijn momenteel 160 miljoen kinderen het slachtoffer van kinderarbeid. Tussen 2000 en 2016 daalde het aantal gevallen van kinderarbeid wereldwijd met 94 miljoen, sindsdien zijn er 8,4 miljoen bijgekomen. De stijging is het sterkst bij kinderen tussen 5 en 11 jaar oud.

Kinderarbeid situeert zich vooral in de landbouw (70%), gevolgd door de dienstensector (20%) en de industrie (10%). Door de COVID-19-pandemie riskeren 9 à 46 miljoen extra kinderen te moeten werken. Ook de klimaatverstoring vormt een dreiging. Beide fenomenen vergroten immers de armoede bij heel wat ouders die dan uit pure noodzaak hun kinderen moeten laten werken. 

Voor alle duidelijkheid, we hebben het hier niet over een paar uur per week helpen in het huishouden of een baantje tijdens de zomervakanties. Echte kinderarbeid staat scholing in de weg en zet een rem op de lichamelijke, geestelijke en sociale ontwikkeling.  

79 miljoen kinderen verrichten zelfs werk dat ronduit gevaarlijk is voor hun mentale of fysieke gezondheid, een stijging met 6,5 miljoen sinds 2016. Denk aan het dragen van zware lasten, blootstelling aan gevaarlijke stoffen of lange werktijden. Slachtoffers van kinderarbeid zullen meer dan waarschijnlijk als volwassene armoe lijden en op hun beurt hun kinderen moeten laten werken om de eindjes aan elkaar te kunnen knopen.  

De grondoorzaken van kinderarbeid hebben inderdaad te maken met armoede, gebrek aan fatsoenlijk werk voor de ouders, sociale normen die het fenomeen vergoelijken, migratie en noodsituaties. Oplossingen zijn pas duurzaam als ze die oorzaken aanpakken. Via sociale bescherming, jobs, degelijk en betaalbaar onderwijs, respect voor internationale arbeids- en mensenrechten en zo meer.

Aan internationale regelgeving ontbreekt het zeker niet. Zo werd het ILO-verdrag betreffende de uitbanning van de ergste vormen van kinderarbeid (1999) al door alle landen bekrachtigd. De ILO-conventie betreffende de minimumleeftijd (1973) werd door 173 landen onderschreven, 14 landen deden dit nog niet. En het VN-Kinderrechtenverdrag (1989) stelt dat kinderen recht hebben op bescherming tegen economische en seksuele uitbuiting, gevaarlijk en schadelijk werk, en werk dat hun opvoeding in de weg staat.  

Bovendien heeft de internationale gemeenschap zich via de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen (meer bepaald SDG8.7) geëngageerd om tegen 2025 de ergste vormen van kinderarbeid te elimineren, met inbegrip van het inzetten van kindsoldaten. 

Ook de Europese Unie voorziet allerlei regelgeving. Zo hanteert ze een zerotolerantie voor kinderarbeid in haar handelsverdragen. Ontwikkelingslanden krijgen enkel een vlottere toegang tot de Europese markt als ze de ILO-conventies over kinderarbeid en het VN-kinderrechtenverdrag onderschrijven.

België probeert op allerlei manieren kinderarbeid uit de wereld te krijgen. Zo betaalt ons land jaarlijks 6 miljoen euro aan de ILO (3 miljoen verplichte bijdrage, 3 miljoen vrijwillig). Daarmee ondersteunt het acties van de ILO om waardig werk in de wereld te promoten en kinderarbeid uit te roeien. Bij de VN in New York is België co-voorzitter van de Group of Friends of Decent Work for Sustainable Development. En UNICEF, dé VN-organisatie die zich inzet voor de bescherming van het kind, ontvangt jaarlijks 15 miljoen euro. 

Negen Belgische niet-gouvernementele actoren – partners van de Belgische Ontwikkelingssamenwerking – voeren projecten uit rond waardig werk. En dat voor een bedrag van 92 miljoen euro in de periode 2017-2021. De financiering wordt verlengd voor 2021-2026. Binnen de gouvernementele samenwerking werd 50 miljoen euro voorzien, verspreid over 5 jaar, om sociale bescherming en waardig werk in Centraal-Afrika te ondersteunen.   

België promoot ook actief de bescherming van kinderen bij gewapende conflicten. Zo financiert ons land al sinds 2010 via UNICEF het Monitoring and Reporting Mechanism van het Children And Armed Conflict-mandaat van de VN. Tijdens het lidmaatschap van de VN-Veiligheidsraad was het tevens een actieve voorzitter van de VN-werkgroep over kinderen en gewapend conflict. 

België strijdt tegen mensenhandel via het VN-Bureau voor Drugs en Misdaad (UNODC). Zo schonk ons land 2 miljoen euro aan een fonds van het UNODC dat bijstand verleent aan slachtoffers van mensenhandel, met name vrouwen en kinderen. Voormalig Belgisch minister Inge Vervotte zetelt in het 5 leden tellende bestuurscomité. 

Een bijzonder aandachtspunt voor een chocoladeland als België is de kinderarbeid die schuilgaat achter de cacaoteelt. Daarom lanceerde ons land in 2018 het initiatief Beyond Chocolate. Doel: de cacaosector in België tegen 2025 100% duurzaam maken en tegen 2030 kinderarbeid en ontbossing tegengaan, en een leefbaar loon garanderen voor 140.000 à 190.000 kleine cacaoboeren. Beyond Chocolate omvat een brede, sterk gemotiveerde coalitie: van chocoladebedrijven en grootwarenhuizen tot ngo’s, sociale impactinvesteerders, universiteiten, vakbonden, certificatie-organismen en de Belgische overheid. 

Kinderarbeid vormt een smet op het blazoen van de wereld. Veel heeft te maken met armoede en ongelijkheid. België zal zich blijven inzetten opdat elk kind in alle veiligheid en geborgenheid zijn kind-zijn mag beleven.