Gezondheid en hygiëne

Op deze pagina vindt u alle informatie over de voorzorgsmaatregelen die u moet nemen op het gebied van gezondheid en hygiëne, zowel voor als tijdens uw reis.

Voor het vertrek

De voorbereiding begint lang vóór het vertrek, zeker wanneer er inentingen moeten gebeuren.
  1. Laatst bijgewerkt op

Koffers pakken

Zelfs in tropische landen kan het kil zijn als de airconditioning aan staat. Neem geschikte kleding mee die beschermt tegen zon (ook in de bergen), wind, koude en vochtigheid.

In warme en vochtige of bosrijke streken is het aangeraden om zich van kop tot teen te beschermen tegen insectenbeten. Denk eraan dat het zo mogelijk nog belangrijker is geschikte kleding mee te nemen voor de kinderen. Zelfs in een tropisch land kunt u kou vatten als de airconditioning te fel blaast.

 
Reisapotheek

In België veelgebruikte medicijnen zijn in andere landen misschien minder vlot verkrijgbaar of worden er onder een andere merknaam verkocht. Het gaat dan om pijnstillers, middelen tegen diarree of koorts, anticonceptiva, zalf tegen insectenbeten. Neem ook steriel verband, een schaar en een koortsthermometer mee.

Denk ook aan de eigen medicatie en noteer gegevens over de samenstelling. Deze informatie kan van nut zijn voor een dokter ter plaatse. In sommige landen zijn de medicijnen niet werkzaam, ja zelfs gevaarlijk. Indien u veel medicijnen of wegwerpnaalden moet meenemen, vraag dan dat uw arts een lijstje maakt, liefst in een internationale voertaal. Zo vermijdt u problemen bij de douane. Vraag de dokter op dit lijstje ook de samenstelling en dosering te vermelden opdat eventueel een nieuwe bereiding kan worden gemaakt.

Opgelet: in bepaalde landen is de drugswetgeving ongemeen streng in vergelijking met België. Zo kan een voorschriftvrij geneesmiddel van bij ons in een ander land een verboden substantie zijn. Vraag inlichtingen bij de ambassade of het land van uw bestemming, of kijk in ons ‘Reisadvies per land’.

Wie een bril draagt neemt best een reservebril, evenals een voorschrift van de oogarts.

Bewaar bij uw identiteitskaart of paspoort ook gegevens zoals uw bloedgroep en eventueel een attest waarop (in een wereldtaal) vermeld staat voor welke stoffen of medicijnen u eventueel allergisch bent.

Condooms zijn lang niet overal zo gemakkelijk verkrijgbaar of van even goede kwaliteit als in België.

 
Een bezoek aan de dokter en de tandarts?

Het zou jammer zijn mocht uw reis uw gezondheid schaden. Ga in geval van twijfel naar uw huisarts om zeker te zijn of u de reis wel aankunt (klimaat, hoogte, algemene gezondheidstoestand). Ga ook op controle bij de tandarts: de geringste tandpijn kan een reis grondig verknoeien.

 
Vaccins en medicijnen

Voor bepaalde landen is een internationaal erkend bewijs van inenting tegen bepaalde ziekten, meer bepaald gele koorts, verplicht.

Naast de vereiste inentingen kunnen nog vele andere voorzorgsmaatregelen worden genomen die ook in België hun nut kunnen bewijzen. Bepaalde inentingen zijn alleen vereist voor een bepaald land of voor een bepaalde streek binnen dat land (malaria, typhus, hepatitis A of B...). Verder zijn er natuurrampen zoals overstromingen die epidemieën met zich kunnen brengen. Raadpleeg in dit verband ons ‘Reisadvies per land’.

Vergeet niet dat u ook in geval van een ‘last minute’-reis in orde dient te zijn met de inentingsvoorschriften! Sommige middelen moeten dagen dan wel weken op voorhand worden genomen.

Het internationale bewijs van inenting (gele boekje) wordt verstrekt door de arts die of het geneeskundig centrum dat de inentingen geeft. Hier krijgt u ook raad over andere voorzorgsmaatregelen.

Algemene informatie over inentingen en andere voorzorgsmaatregelen wordt gegeven door de
dienst Travelphone van het Instituut voor Tropische Geneeskunde in Antwerpen
op de website  
of telefonisch via 0900 10110 (betaalnummer, 0,45 euro per minuut) of van het instituut. 

Hierna volgt een overzicht van de meest voorkomende ziektes en vaccins. Deze informatie vervangt geenszins het advies dat alleen een dokter kan geven, afhankelijk van uw algemene gezondheidstoestand en het land van bestemming.

Gele koorts

Zie deze website

Cholera

Er bestaat een oraal vaccin, dat echter slechts heel uitzonderlijk werkzaam is. Al in 1973 heeft de WHO besloten dat de inenting niet meer mocht worden verplicht. Bepaalde Afrikaanse landen eisen echter nog een inentingsbewijs. Om alle problemen aan de Afrikaanse grenzen en in de luchthavens te vermijden, kan het in deze landen nuttig zijn een bewijs van tegenindicatie voor inenting bij zich te hebben. Op het vlak van voorzorg raden wij dezelfde maatregelen aan als tegen reizigersdiarree, zoals handen wassen en drinkwater ontsmetten. Bij de behandeling van diarree is het van vitaal belang uitdroging te voorkomen en te behandelen. U kunt speciale zoutoplossingen in de apotheek halen. Middelen tegen diarree uit lokale apotheken zijn te vermijden; meestal werken ze niet of zijn ze zelfs gevaarlijk.

Meningitis A + C + W135 + Y

Dit vaccin is aangewezen voor de 'meningitisgordel', van december tot juni. Weet ook dat Saoedi-Arabië dit vaccin tegen meningitis vereist voor bedevaarders naar Mekka. Het vaccin moet minstens 10 dagen vóór het vertrek worden toegediend en is 3 jaar geldig.

Difterie en tetanus

De immuniteit tegen deze ziektes wordt het best onderhouden door om de 10 jaar de inenting te hernieuwen.

Hepatitis A

De besmetting gebeurt vooral langs digestieve weg (drank, voedsel, bepaalde schaaldieren). Deze ziekte komt meestal voor in landen die kampen met een probleem van volksgezondheid (hygiëne). Algemeen moet iedereen die naar Afrika, Azië of Latijns-Amerika reist, zich laten inenten tegen hepatitis A, ongeacht de omstandigheden of de duur van het verblijf.

Hepatitis B

Wordt vooral overgedragen via speeksel, bloed en - ongeveer twee keer op drie - via seksueel contact. Soms ook via acupunctuur, piercings, tatoeages of bij operaties in slechte hygiënische omstandigheden. Let dus op voor avontuurlijke reizen met een verhoogd risico op trauma’s (lange expedities, extreme sporten…). Deze ziekte is veel ernstiger dan hepatitis A. De vaccinatie gebeurt door middel van twee inentingen met één maand tussentijd, te herhalen na zes maanden. De bescherming is over het algemeen levenslang.

Poliomyelitis

Dit is de enige ziekte waartegen men in België als kind verplicht wordt gevaccineerd. Een herhalingsvaccin, als volwassene, is zeker aangeraden voor een reis naar Afrika of Azië.

Buiktyfus

Buiktyfusbesmetting gebeurt bij het eten van besmet voedsel of het drinken van besmet water. Wie in slechte hygiënische omstandigheden reist, zou zich tegen tyfus moeten laten inenten. De inenting moet ten laatste liefst 15 dagen vóór het vertrek gebeuren en is 3 jaar geldig.

Malaria

Er bestaat geen efficiënt vaccin tegen malaria. Wordt overgebracht door besmette muggen (één steek volstaat!). Het is sterk aanbevolen te slapen onder een doordrenkt muskietennet, muggenmiddelen die DEET bevatten te gebruiken en preventieve producten voor korte verblijven. Malaria komt voor in een honderdtal landen. Een antimalariamiddel moet preventief vóór de aankomst in en nog een tijdje na het vertrek uit het risicogebied worden ingenomen. Het type behandeling dat de arts voorschrijft, is afhankelijk van uw bestemming en van uw algemene gezondheidstoestand.

Dengue

Deze ziekte breidt zich snel uit in Azië en Latijns-Amerika; ze komt ook voor in verscheidene Afrikaanse landen. Dengue is een virale ziekte overgedragen door de Aedesmug (Stegomyia), die vooral overdag en in de vooravond steekt. De symptomen zijn hoge koorts, spier- en gewrichtspijnen en huiduitslag. Er bestaat geen vaccin tegen dengue. Aangezien het een gevaarlijke, bij uitzondering dodelijke ziekte is, moet er bij de eerste symptomen onmiddellijk een arts worden bijgehaald en moet men zich beschermen door een muggenmiddel te gebruiken dat DEET bevat en door onder een muskietennet te slapen - alleen tijdens een dutje overdag omdat de mug ‘s nachts eigenlijk niet actief is - en lange kleding te dragen. Dengue komt zowel in de stad als op het platteland voor.

Chikungunya

Chikungunyakoorts is een virale ziekte overgedragen door de Aedesmug, die overdag steekt (vooral bij zonsopgang en zonsondergang) tijdens het warmste seizoen. De symptomen zijn hoge koorts, spieren gewrichtspijnen alsook rode huidvlekken. Men kan zich beschermen met een muggenmiddel op basis van DEET, door te slapen onder een muskietennet - alleen tijdens een dutje overdag omdat de mug ‘s nachts eigenlijk niet actief is - en lange kleding te dragen. Er bestaat een specifieke behandeling noch een vaccin. Chikungunya komt zowel in de stad als op het platteland voor.

Griep H1N1

Behoort u tot een van de risicogroepen, dan is het sterk aan te raden een afspraak te maken met uw huisarts om u te laten inenten tegen de griep H1N1, liefst één week voor uw vertrek.