Burgerlijke stand

De vaststelling van de naam en de voornaam/voornamen van een persoon wordt beheerst door het recht van de staat waarvan die persoon de nationaliteit heeft.

Let op: er wordt een onderscheid gemaakt tussen de naam en de afstamming. De afstammingsband tussen een ouder en het kind wordt bepaald door het recht van de nationaliteit van deze ouder. De naam van het kind wordt daarentegen bepaald door het recht van de nationaliteit van het kind.

Als het kind Belg is bij de geboorte (zie de rubriek nationaliteit): 

Sinds 1 januari 2018 worden de naam en de voornaam/voornamen van een Belg erkend zoals deze zijn vastgesteld of gewijzigd in een buitenlandse authentieke akte of in een buitenlandse rechterlijke of administratieve beslissing als ze overeenstemmen met :

• het recht van de staat of één van de staten waarvan hij de nationaliteit bezit op het tijdstip van de vaststelling of wijziging; 
• het recht van de staat op het grondgebied waarvan hij zijn gewone verblijfplaats heeft op het tijdstip van de vaststelling of wijziging.

Indien betrokkenen echter niet akkoord gaan met deze erkende naam en voornaam/voornamen, kunnen ze onder bepaalde voorwaarden een keuze van toepasselijk recht maken:

• tussen de rechtssystemen van één de nationaliteiten van het kind,
• op het tijdstip van de inschrijving van betrokkene in het consulair bevolkingsregister of op het tijdstip van de vraag van opname van een buitenlandse akte van burgerlijke stand of van een buitenlandse administratieve beslissing in de DABS (Databank Akten Burgerlijke Stand),
• binnen vijf jaar volgend op de akte of beslissing betreffende de vaststelling of de verandering van de naam of voornaam/voornamen van de betrokkene.

Het kind draagt de naam van de ouder (vader of moeder) tot wie de afstamming vaststaat.

De wet van 8 mei 2014 die op 1 juni 2014 in werking trad, wijzigt fundamenteel de vroegere regels.

Vóór 1 juni 2014 kreeg het kind de naam van de vader.

Sinds 1 juni 2014 hebben de ouders meerdere keuzemogelijkheden: naam van één van de ouders of een combinatie van beide namen. 

De wet van 8 mei 2014 voorziet een aantal overgangsmaatregelen waardoor een eerdere naam binnen bepaalde termijnen kan gewijzigd worden via het afleggen van een verklaring door de ouders.

Voor meer details, zie de website van de FOD Justitie of wend u tot de Belgische ambtenaar van burgerlijke stand die bevoegd is om de geboorteakte van het kind op te stellen.

Sinds 1 juni 2014 gelden de volgende regels:

• De erkenning gebeurt vóór de geboorte of in de geboorteakte:
  
  Het Belgische kind bevindt zich in dezelfde situatie als wanneer de afstamming tot beide ouders tegelijk komt vast te staan (zie hierboven).
   
• De erkenning gebeurt na de geboorte in een afzonderlijke akte:
  
  De erkenning heeft niet tot gevolg dat de naam van het Belgische kind automatisch wordt gewijzigd. De naamswijziging moet expliciet in de erkenningsakte worden vermeld op vraag van beide ouders. De mogelijkheden aangaande de naamkeuze zijn dezelfde als wanneer de afstamming tot beide ouders samen komt vast te staan, behoudens uitzonderingen.
  
  In het Belgische recht kan een naamswijziging enkel gebeuren door middel van een akte van burgerlijke stand en niet door middel van een notariële akte.
  
  Indien de naam niet werd gewijzigd in de erkenningsakte, dan kan de naam kan nog worden gewijzigd in een aparte akte opgemaakt door de ambtenaar van de burgerlijke stand, op verklaring van de ouders, binnen het jaar na de erkenning en vóór het kind achttien wordt.
  
  Als diegene die een kind erkent, gehuwd is met een andere persoon dan de moeder van het kind, dan is de toestemming van de echtgenoot/echtgenote niet nodig om zijn familienaam aan het kind te geven.
  
  Een Belgische beroepsconsulaat in het buitenland kan, in bepaalde gevallen, een akte van naamswijziging/een akte van verklaring van naamskeuze opstellen voor een Belgisch kind dat zijn gewone verblijfplaats in het buitenland heeft.

Voor meer details, wend u tot de Belgische ambtenaar van burgerlijke stand die bevoegd is om de geboorte- of erkenningsakte van het kind op te stellen.

Een huwelijk heeft in Belgisch recht a priori geen invloed op de familienaam van de Belgische echtgenoten. U behoudt de familienaam die u voor uw huwelijk bezat.

Echter, de naam en de voornaam/voornamen van een Belg, zoals deze zijn vastgesteld of gewijzigd in een buitenlandse rechterlijke of administratieve beslissing of in een door een buitenlandse overheid opgestelde akte worden sinds 1/1/2018, erkend indien zij overeenstemmen met:

• het recht van de staat of een van de staten waarvan de persoon de nationaliteit bezit op het tijdstip van de vaststelling of wijziging; of
• het recht van een staat op het grondgebied waarvan de persoon zijn gewone verblijfplaats heeft op het tijdstip van de vaststelling of wijziging. 
• Een Belg/Belgische die zich in één van voormelde situaties bevindt, zou dus van naam kunnen veranderen ingevolge zijn/haar huwelijk.

Via een administratieve procedure :

• Vragen tot naamswijziging dienen te worden gericht tot de Federale Overheidsdienst Justitie, Dienst Naamsveranderingen.
• Vragen tot voornaamswijziging dienen te worden gericht tot de in België bevoegde ambtenaar van burgerlijke stand:
  • van de Belgische gemeente waar de betrokkene is ingeschreven;
  • bij gebrek hieraan, van de gemeente van de laatste inschrijving;
• bij gebrek hieraan, van Brussel.
   

In bepaalde gevallen kan een akte van naamswijziging/een akte van verklaring van naamskeuze door een Belgische ambtenaar van burgerlijke stand in België of bij een Belgisch consulaat worden opgemaakt.

Gelieve u te wenden tot de bevoegde ambtenaar van burgerlijke stand om te weten of u hiervoor in aanmerking komt.

Sinds 1 januari 2018 worden de naam en de voornaam/voornamen van een Belg, zoals deze zijn vastgesteld of gewijzigd in een buitenlandse rechterlijke of administratieve beslissing of in een door een buitenlandse overheid opgestelde akte, erkend als ze in overeenstemming zijn met:

• het recht van een staat of één van de staten waarvan hij de nationaliteit bezit op het tijdstip van de vaststelling of wijziging;
• het recht van een staat op het grondgebied waarvan hij zijn gewone verblijfplaats heeft op het tijdstip van de vaststelling of wijziging.

Indien betrokkene echter niet akkoord gaat met deze erkende naam en voornaam/voornamen, kan zij/hij in bepaalde gevallen een keuze van toepasselijk recht maken:

• tussen de rechtssystemen van één van zijn nationaliteiten,
• op het tijdstip van de inschrijving van betrokkene in het consulair bevolkingsregister of op het tijdstip van de vraag van opname van een buitenlandse akte van burgerlijke stand of van een buitenlandse administratieve beslissing in de DABS.
• ten laatste binnen de vijf jaar volgend op de akte of de beslissing betreffende de vaststelling of de verandering van de naam of voornaam/voornamen van de betrokkene.

Als de betrokkene minderjarig is (jonger dan 18 jaar) kunnen zijn ouders voor hem optreden.

• Het Belgisch beroepsconsulaat van uw woonplaats in het buitenland
• Federale Overheidsdienst Buitenlandse Zaken, Dienst Burgerlijke Stand