De Belgische strijd voor een wereld zonder doodstraf

Vandaag is het de 21^ste Europese en Werelddag tegen de doodstraf. Op deze dag herbevestigt minister van Buitenlandse en Europese Zaken Hadja Lahbib dat inspanningen voor de afschaffing van de doodstraf meer dan ooit nodig blijven. Volgens het jaarlijks rapport van Amnesty International houden er namelijk nog 55 landen vast aan de doodstraf, waarvan 20 landen in 2022 nog effectief executies uitvoerden. Amnesty International stelt in datzelfde rapport dat het aantal executies ook drastisch is gestegen afgelopen jaar. In 2022 vonden er 53% meer executies plaats dan in 2021. De cijfers liggen in werkelijkheid echter een stuk hoger. Niet alle landen geven immers informatie vrij over de toepassing van de doodstraf. Het doel van België en de Europese Unie blijft meer dan ooit een volledige, wereldwijde afschaffing van de doodstraf voor alle misdrijven.

De doodstraf schendt immers niet alleen het recht op leven, maar ook andere mensenrechten, zoals het recht niet onderworpen te worden aan foltering of andere vormen van wrede, onmenselijke of onterende behandeling of bestraffing. De internationale dag tegen de doodstraf draagt bij tot de bewustmaking over deze en andere mensenrechtenaspecten betreffende de doodstraf.

Het Belgisch engagement betreffende de afschaffing van de doodstraf is echter niet beperkt tot deze ene dag per jaar. Het betreft een werk van lange adem op verschillende fronten. Ons land blijft zich inzetten om de kwestie van de doodstraf op de agenda van de VN-Mensenrechtenraad te houden, waarvan België nog tot 2025 lid is. Zo nam minister van Buitenlandse en Europese Zaken Hadja Lahbib eerder dit jaar zelf deel aan een panelgesprek over de doodstraf in de Mensenrechtenraad, waar ze zich namens de 8 landen van de “core group” over de doodstraf heeft uitgesproken tegen de doodstraf onder alle omstandigheden, ongeacht het misdrijf. Verder diende België begin oktober de tweejaarlijkse resolutie in bij de VN-Mensenrechtenraad waarin het, samen met de 7 andere landen van de “core group”, oproept om het recht op gratie of omzetting van een doodvonnis te vragen en het recht om het vonnis te laten herzien door een hogere rechtbank. Op 13 oktober stemt de Mensenrechtenraad over deze resolutie. Een belangrijk moment om het wereldwijde engagement tegen de doodstraf in de kijker te zetten.

Toch volstaat dat voor België en de Europese Unie niet. Daarom zal ons land volgend jaar in de Mensenrechtenraad de aandacht vestigen op het Tweede Facultatief Protocol bij het Internationaal Verdrag inzake Burgerrechten en Politieke Rechten dat voorziet in de afschaffing van de doodstraf.