Team Europe: EU legt volle gewicht in coronaschaal

De pandemie met het nieuwe coronavirus zal wereldwijd dramatische gevolgen hebben. Ze tast niet alleen de gezondheid aan, maar ook het inkomen van vele miljoenen mensen. Een dergelijke crisis op wereldschaal vereist dan ook een snelle, massieve en goed gecoördineerde mondiale respons, vindt de EU. ‘Het is tijd voor internationale solidariteit en leiderschap, niet voor isolatie. Voor meer internationale samenwerking, niet voor minder.’

Daarom wil de EU als ’s werelds grootste donor mee dat leiderschap opnemen. Ze doet niet alleen al het mogelijke om de coronacrisis in Europa te bestrijden, ze wil ook solidariteit tonen met de rest van de wereld. Al bij al speelt dat ook in het belang van de EU zelf. ‘De strijd om het virus intern te verslaan kan alleen maar succes kennen als we het virus ook wereldwijd kunnen indijken’, klinkt het.

De EU neemt dat leiderschap natuurlijk niet alleen op zich, maar binnen het kader van de Verenigde Naties, de G7, de G20, de Internationale Arbeidsorganisatie (ILO) en de internationale financiële instellingen waaronder de Wereldbank.

De EU bundelt zijn coronarespons onder de noemer van “Team Europe”. Dat omvat dan alle bijdragen van de EU-lidstaten én van de (financiële) instellingen van de EU, met name de Europese Investeringsbank (EIB) en de Europese Bank voor Heropbouw en Ontwikkeling (EBRD). Op die manier bereikte Team Europe tot nu toe een belangrijke kritische massa van 36 miljard euro.

Met haar hulppakket spitst de EU zich vooral toe op de meest kwetsbaren in landen met een noodlijdende gezondheidssector, en dat in alle continenten. Veel aandacht gaat naar migranten, vluchtelingen en interne ontheemden, maar ook naar vrouwen, kinderen, ouderen en mensen met een beperking.

Bij haar acties zal de EU de fundamentele waarden en principes van haar open en democratische samenlevingen niet uit het oog verliezen: goed bestuur, rechtsstaat, mensenrechten, waardig werk, gelijke kansen voor iedereen… Ze wil daarbij transparant zijn en zich baseren op feiten, om zo desinformatie tegen te gaan.

Bovendien zullen de acties volkomen aansluiten bij de Europese Green Deal (klimaat en milieu) en de Digitale Agenda. Volgens de EU toont de coronacrisis aan dat de volledige uitvoering van de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen en het Parijse klimaatakkoord cruciaal zijn om de wereld weerbaar te maken tegen toekomstige schokken.

Team Europe stelt 3 prioriteiten voorop.

1. Dringende noodhulp

De EU wil beschermend materiaal leveren zoals mondmaskers en handschoenen, in het bijzonder aan het verzorgend personeel. Speciale aandacht gaat naar ontheemden, vluchtelingen en migranten, vooral zij die in kampen leven of andere dicht bevolkte plekken. Ook aan de basisbehoeften van de meest kwetsbaren wordt tegemoetgekomen: voedsel, maar ook gezondheidsdiensten en seksuele en reproductieve gezondheid.

Voorbeelden

• Ethiopië ontving 10 miljoen euro om laboratoria uit te rusten met diagnostisch-materiaal en testkits, maar ook om meer behandelingscentra uit te bouwen.
• De westerse Balkanlanden (Albanië, Montenegro, Kosovo…) kregen 38 miljoen euro voor onder meer medisch materiaal: hospitaalbedden, volledig uitgeruste ambulances, honderden beademingstoestellen, tienduizenden testkits en zo meer.
• Aan Venezuela en landen in de regio schonk Team Europe 9 miljoen euro om de gezondheidszorg toegankelijker te maken en om kwetsbare groepen waaronder vluchtelingen toegang te geven tot sanitaire voorzieningen.

2. Onderzoek, water en gezondheid

Hygiëne is cruciaal bij de indijking van de pandemie. Daarom voorziet Team Europe sanitaire voorzieningen en zeep, onder meer voor scholen, markten en gezondheidscentra. Gezondheidsdiensten en sociale bescherming moeten opgekrikt worden. Team Europe wil ook beschermende uitrusting voorzien voor gezondheidswerkers. Maar ook onderzoek is essentieel om doeltreffende behandelingen en diagnose mogelijk te maken, die bovendien universeel toegankelijk moeten zijn.

Voorbeelden

• Soedan kreeg 10 miljoen euro om proper water en hygiëne meer toegankelijk te maken en om mensen voor te lichten over het virus.
• Team Europe schenkt 6 miljoen euro aan Iran om zijn gezondheidssector te versterken: aanschaf van geneesmiddelen, opleiding van gezondheidspersoneel, bewustmakingscampagnes rond persoonlijke hygiëne en sanitatie…

3. Sociaal en economisch herstel

De EU wil vermijden dat de zware sociale en economische gevolgen tot destabilisatie leiden. Zo zullen de werkloosheid en de armoede enorm toenemen. Daarom zal Team Europe maatregelen ondersteunen voor economische en sociale stabilisatie. Denk aan goedkopere leningen, herschikking van het terugbetalingsschema van leningen, uitstel van belastingen... Daartoe zal het tijdelijk de nationale overheden ondersteunen, maar ook de private sector - vooral KMO’s en zelfstandigen - wordt niet vergeten.

Voorbeelden

• Sierra Leone krijgt 34,7 miljoen euro, onder meer om de nationale kas te spijzen en zo sociale maatregelen te kunnen nemen. Een ander deel wordt benut om de inkomens van de meest kwetsbaren te beschermen. Ook de landbouw geniet steun om de voedselproductie op te krikken.
• Team Europe mobiliseert 374,5 miljoen euro om de meest getroffen sectoren in de westerse Balkanlanden te ondersteunen, onder meer toerisme en transport.

Samen met zijn partners zal Team Europe er ook alles aan doen om het Global Preparedness Monitoring Board voldoende te spijzen. Dat orgaan werd in 2017 opgericht om de wereld beter voor te bereiden op gezondheidscrises. Vandaag is 7,5 miljard euro nodig om diagnosekits, behandelingen en vaccins te ontwikkelen en om beschermende uitrusting te voorzien voor gezondheidswerkers. Het bedrag moet de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) ook toelaten om de meest kwetsbare landen beter bij te staan.

Ook België sluit zich aan bij Team Europe. Zo doet ons land heel wat inspanningen om zijn ontwikkelingssamenwerking en humanitaire hulp te heroriënteren naar de bestrijding van de pandemie.