-
Laatst bijgewerkt op
Militaire wapens zijn een onmisbaar instrument voor de bescherming van de veiligheid, vrijheid en vrede. Maar dit op voorwaarde dat ze worden gebruikt in overeenstemming met het internationaal recht, de mensenrechten en het internationaal humanitair recht. Daarnaast kunnen oorlogswapens conflicten ook aanwakkeren en kunnen ze dood en vernieling zaaien. Omwille van deze ambivalentie is het noodzakelijk dat de productie, handel, opslag en gebruik van wapens gereguleerd en gecontroleerd worden. Staten moeten erover waken dat enkel wapens worden geproduceerd die volgens het internationaal recht kunnen gebruikt worden, dat ze bijdragen aan veiligheid, dat ze op een verantwoorde manier worden verhandeld, opgeslagen en gebruikt, en dat ze niet in handen komen van agressoren, terroristen, criminelen of oorlogsmisdadigers.
Daarom hebben staten beslist om bepaalde wapencategorieën op humanitaire gronden te verbieden, zoals chemische en biologische wapens, anti-persoonsmijnen en blindmakende laserwapens. Het is verboden om nucleaire wapens te testen en het bezit ervan is beperkt tot 5 staten. Er zijn afspraken met het oog op de vreedzame toepassing van opkomende technologieën, en om de illegale wapenhandel te bestrijden. Ook zijn staten beducht voor dure en destabiliserende wapenwedlopen die het objectief van vrede en veiligheid niet dienen. Akkoorden bevatten vaak afspraken over transparantie, vertrouwenwekkende maatregelen, hulp aan slachtoffers en wederzijdse samenwerking op het vlak van vreedzaam gebruik.
De op regels en verdragen gebaseerde internationale orde staat momenteel sterk onder druk. De laatste jaren zijn er dan ook een reeks wapenbeheersingsakkoorden stopgezet. België spant zich in om de resterende wapenbeheersingsarchitectuur in stand te houden en om nieuwe opportuniteiten te identificeren. Het feit dat verschillende wapenbeheersingsverdragen werden onderhandeld op momenten van grote spanningen in de Koude Oorlog kan een bron van optimisme vormen.
Voor België zijn bewapening of ontwapening geen doel op zich. Het doel blijft het verhogen van de veiligheid en het beschermen van de vrede en de eigen vrijheid.
Wapenbeheersing gebeurt op verschillende manieren:
- Non-proliferatie is het tegengaan van de verspreiding van bepaalde wapencategorieën.
- Ontwapening is de effectieve eliminatie of reductie van bepaalde wapencategorieën.
- Strategische exportcontrole ziet toe op de internationale handel in militaire goederen en goederen voor dubbel gebruik (d.w.z. goederen die zowel een civiele als een militaire toepassing kunnen hebben).
- Vertrouwenwekkende maatregelen kunnen, door transparantie en voorspelbaarheid, het risico op escalatie en de kans op misverstanden verminderen.
U vindt meer informatie en duiding over de Belgische aanpak in de volgende rubrieken:
