Brexit

Inleiding

In een referendum op 23 juni 2016 koos een meerderheid van de Britse kiezers er voor om het Verenigd Koninkrijk (VK) uit de Europese Unie (EU) te laten stappen. De EU en het VK sloten daarover een terugtrekkingsverdrag dat in werking trad op 1 februari 2020. Sindsdien is het Verenigd Koninkrijk geen lidstaat meer van de EU. Het verdrag startte evenwel een overgangsperiode die duurde tot en met 31 december 2020. Gedurende deze periode bleven de EU-regels in de verhouding tussen de EU en het VK gelden en onderhandelden de EU en het VK verder over een nieuw regelgevend kader voor hun betrekkingen na 1 januari 2021.

De onderhandelaars van de Europese Commissie en de Britse regering bereikten op 24 december 2020 een overeenkomst over een verdrag. Zo voorziet het nieuwe handels- en samenwerkingsverdrag in een regeling voor handel in goederen en diensten, transport, energie, en investeringen, maar ook voor samenwerking op het vlak van politie en gerecht, sociale zekerheid, volksgezondheid en cyberveiligheid. Het VK zal nog deelnemen aan bepaalde samenwerkingsprogramma’s van de EU, maar bv. niet aan het gekende Erasmusprogramma voor uitwisseling van studenten. Het verdrag werd op 30 december 2020 ondertekend door de Voorzitter van de Commissie Ursula von der Leyen, de Voorzitter van de Europese Raad Charles Michel voor de EU en de Britse Premier Boris Johnson voor het VK.

Dit verdrag kon niet tijdig geratificeerd worden omdat er slechts vlak voor het einde van de overgangsperiode een overeenkomst over werd bereikt. Dit zou in principe geleid hebben tot een korte periode van no deal scenario na 1 januari. Om zo’n drastische cesuur in de betrekkingen tussen de EU en het VK op 1 januari 2021 te vermijden, gingen beide zijdes akkoord met een voorlopige  toepassing van het verdrag. Inmiddels werd het geratificeerd en trad het officieel in werking op 1 mei 2021.

Hoe dan ook maakt het VK sinds 1 januari 2021 niet langer deel uit van de Europese interne markt en de douane-unie. Ondanks het nieuwe verdrag brengt dit belemmeringen met zich mee voor het verkeer van personen, goederen, diensten en kapitaal tussen het VK en de EU. Zowel personen als bedrijven dienen zich aan te passen aan deze nieuwe realiteit.

 
Voor bedrijven

1. U bent een Belgisch bedrijf dat zich wenst te informeren omtrent de EU-regels die sinds 1 januari 2021 van toepassing zijn op handel met het VK. U kan daartoe nuttige richtlijnen vinden op de website van de FOD Economie. Bovendien kan u daarvoor specifieke technische mededelingen (‘readiness notices’) van de Europese Commissie raadplegen (link). Deze bronnen zetten uiteen welke concrete wijzigingen van toepassing zijn nu het VK niet langer deel uitmaakt van de interne markt en douane-unie en welke voorbereidingen dit vergt. Deze bronnen moeten in samenhang gelezen worden met het handels- en samenwerkingsverdrag. 
    
2. U bent een Belgisch bedrijf dat zich wenst te informeren omtrent de Britse regels die sinds 1 januari 2021 van toepassing zijn op handel met de EU. U kan daartoe nuttige richtlijnen vinden op de volgende link alsook de website van de Britse overheid. Deze bronnen moeten in samenhang gelezen worden met het nieuwe handels- en samenwerkingsverdrag.
    
3. U bent een buitenlands bedrijf dat informatie wenst over de procedures, controles, het beheer en verkeersstromen in/naar Belgische zeehavens die sinds 1 januari 2021 van toepassing zijn. U kan daartoe een nuttig overzicht met relevante links vinden.    

 
Voor personen

1. U bent Belg die reeds vóór of ten laatste op 31 december 2020 een verblijf aanving in het Verenigd Koninkrijk (link).
    
2. U bent Belg en wenst zich te informeren over een verblijf in het Verenigd Koninkrijk aangevangen vanaf of na 1 januari 2021 (link).
    
3. U bent Belg en wilt in het Verenigd Koninkrijk studeren of er voor een korte periode heen reizen. Houd rekening met de sinds 1 januari 2021 aangepaste reisadviezen voor reizen tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk (link). 
    
4. U bent Brit die reeds vóór of ten laatste op 31 december 2020 een verblijf aanving in België (link).
    
5. U bent Brit en wenst zich te informeren over een verblijf in België aangevangen vanaf of na 1 januari 2021 (link).
    
6. U bent Brit of u verblijft in het VK en wilt voor een korte periode naar België reizen (link). Houd rekening met de sinds 1 januari 2021 aangepaste reisadviezen voor reizen tussen het Verenigd Koninkrijk en de EU (link).
    
7. U bent Britse grensarbeider (link) en wenst u in orde te stellen met de sinds 1 januari 2021 geldende Belgische regels.

 
Nuttige links naar andere informatiebronnen

Alle Belgische overheidsdiensten zijn zelf verantwoordelijk voor het verstrekken van informatie over de Brexit-gerelateerde voorbereidingen en bestuurshandelingen die zij in hun respectieve bevoegdheidsdomeinen treffen. In die optiek vindt u hieronder een overzicht van nuttige links en informatiebronnen.

Europe Direct Contact Center
EU helplijn voor toelichting bij EU-regels in het bijzonder de readiness-notices  
webform
Tel.: 00 800 6 7 8 9 10 11 (Brexit)

Portaalsite Kanselarij Eerste Minister
Algemeen portaal met verwijzingen naar relevante informatiebronnen bij Belgische overheidsdiensten
website

FOD Economie
Handels-economische kwesties
website
Tel.: 0800 120 33
info.eco@economie.fgov.be (algemeen)

FOD Financiën (douane en accijnzen)
Procedures omtrent douaneaccijnzen
website
Tel.: 02 575 55 55 (Brexit)

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen
Sanitaire en fytosanitaire procedures inzake vervoer van dieren, planten, producen van dierlijke of plantaardige oorsprong, voeding, en overbrengen van gezelschapsdieren
website
Tel.: 02 211 98 98 (Brexit)
brexit@favv.be

Dienst Vreemdelingenzaken
Britten in België
website
Tel.: 02 793 80 00
infodesk@ibz.fgov.be (algemeen)

FOD WASO
Werk-gerelateerde vragen
website
informatie@werk.belgie.be (algemeen)

FOD Sociale Zekerheid
Socialezekerheidsgerelateerde vragen
website
Tel.: 02 545 50 70 (algemeen)
international@minsoc.fed.be

FOD Mobiliteit
Transportgerelateerde vragen
website

Protocol bij de FOD Buitenlandse Zaken
Vragen van Britten omtrent hun speciaal internationaal verblijfsstatuut in België
website

Noodnummer Belgische ambassade in Londen
Belgen in nood in het Verenigd Koninkrijk
website
Tel.: +44 (0)7423001276
London.Brexit@diplobel.fed.be

Protecting rights of EU & EEA EFTA citizens in the UK
Steun voor Belgen in het VK in verband met hun rechten uit de terugtrekkingsovereenkomst
website
IMA@ima-citizensrights.org.uk

Noodnummer Belgische ambassade in Frankrijk
Belgen in nood in Frankrijk
website
Tel.: +33 6 84 53 19 44 (Parijs) / +33 6 11 13 02 21 (Marseille)