Het beleid van België binnen de EU

In het kort

De interne markt steunt op de vier grote vrijheden (goederen, personen, diensten en kapitaal) in die zin dat alle nodige maatregelen worden genomen om het dagelijkse leven te vergemakkelijken en meer kansen te creëren voor consumenten, ondernemingen en overheden die investeren en op de Europese interne markt goederen en diensten kopen en verkopen.

Met de nieuwe Europese wetgeving impliceert het streven naar duurzame groei door middel van de overschakeling naar een koolstofneutrale economie een bredere en meer geïntegreerde visie van de interne markt, die beter aansluit bij het industriële beleid en het handelsbeleid.

De interne markt blaast in 2023 30 kaarsjes uit maar blijft echter werkpunten behouden, wat duidelijk blijkt uit de onvolledige integratie ervan in de dienstenmarkt omwille van aanhoudende belemmeringen. Sommige voorstellen van de Commissie komen immers in aanvaring met de gevoeligheden van de lidstaten bij het opstellen van hun eigen regelgeving.

Doelstellingen voor België

Het uitbreken van de crisis als gevolg van de COVID-19-pandemie en de Russische agressie tegen Oekraïne hebben aangetoond dat, naast de reflexen van sommige lidstaten (grenscontroles of verbod op de uitvoer van kritieke goederen, ...), de vooruitgang op het vlak van de goede werking van de interne markt bijzonder wankel blijft en dat het wenselijk is dat de Commissie een actieve rol als hoeder van het Verdrag opneemt bij het toezicht op en de handhaving van de bestaande instrumenten om verdere functiestoornissen in de toekomst te voorkomen en zo de fundamenten van de interne markt te vrijwaren. Er moet dan ook worden ingezet op het herstel, de veerkracht en de open strategische autonomie van de EU om de interne markt meer weerbaar te maken voor eventuele toekomstige crises, zowel op vlak van gezondheid als in andere domeinen (bv. cyberbeveiliging).

Voor België is het inderdaad van essentieel belang dat het vrije verkeer en de vrije toegang tot goederen en diensten worden gewaarborgd door middel van een interne markt zonder belemmeringen. Daarom blijft België streven naar een maximale harmonisering van de regels omdat die gemakkelijker te realiseren is. Een logisch gevolg daarvan is dat de wetgevingskwaliteit moet worden gewaarborgd door middel van een wetgeving die flexibel is en geen administratieve lasten met zich meebrengt, zonder het belang van het bevorderen van de interne markt in termen van zichtbaarheid voor de burger (het befaamde "acquis communautaire") uit het oog te verliezen.

Vandaar dat België voorstander is van een verdere verdieping van de interne markt als motor voor groei en werkgelegenheid, met onder meer een geleidelijke economische, fiscale en sociale convergentie (bestrijding van sociale dumping). We moeten de interne markt laten versmelten met de digitale markt, met de komst van een data-economie en de groene transitie.

De Europese industriële strategie van de Commissie geeft een eerste antwoord op de verzuchtingen van België, dat al geruime tijd pleit voor een dergelijk Europees kader in dit domein én voor de versterking van het concurrentievermogen van de EU op wereldniveau, met name door middel van integratie en diversificatie in Europese en mondiale waardeketens. In die context krijgt het begrip strategische autonomie meer momentum in het Europese debat en moet dit verder worden ontwikkeld; het mag in geen geval worden vertaald naar een of andere vorm van protectionisme.

Enkele van de prioritaire thema's voor België zijn een beter geïntegreerde dienstenmarkt, de groei van kmo's/start-ups, de digitale economie (data) en de opkomst van nieuwe technologieën (artificiële intelligentie, ...). België volgt de volgende thema's in verband met de digitale en groene agenda's nauwgezet op: de circulaire economie, de Important Projects of Common European Interest (IPCEI), de toekomst van de interne markt, Europese wetgeving in verband met kritieke grondstoffen, economische veiligheid, strategische technologieën, en ten slotte de transitie naar een netto-nul industrie.